2021-10-20 13:16
Давид САРКИСЯН
ՍՈՂԱՑՈՂ ՊԱՏԵՐԱԶՄ՝ ԱՄԵՆ ՆՈՐ ԶԻՋՈՒՄԻՑ ՀԵՏՈ ԱՎԵԼԻ ՀԱՄԱՌ
Պատերազմից մեկ տարի անց թշնամու հետ շփման գծի հաճախակի փոփոխությունները, մեր շարունակական նահանջները տեղերում, սեփական դիրքերից, հենակետերից, բարձունքներից, բլուրներից, արոտավայրերից ու խոտհարքներից հրաժարումը ոչ միայն չեն նպաստում խաղաղության մթնոլորտի ստեղծմանը, այլև ավելի են մոտեցնում նոր ագրեսիան՝ Բաքվի համար շատ ավելի ձեռնտու և նվազ կորստաբեր պայմաններում։
Ոչ թե լայնածավալ պատերազմի, այլ շախմատային մարտավարությամբ Ադրբեջանը լուծում է նորանոր խնդիրներ, և խորհրդանշական քարերի զոհաբերմամբ, ասենք՝ գերիներից մի քանիսի վերադարձով, ձգտում է վերջնարդյունքում հաղթել։ Թշնամու քարոզչական թեզերը խիստ համադրված են և անգամ ընկալում են գտնում միջազգային հանրության շրջանում, մինչդեռ հայկական կողմի հետպատերազմյան կոնցեպտ Արցախի հարցում պարզապես չկա։ Չէ՞ որ, ըստ ՔՊ-ական պատգամավորի ինքնախոստովանության, «Արցախն առանց Հայաստանի ապագա չունի» թեզը շատ վտանգավոր է։
Պատերազմի օրերին ընդունված էր ասել, որ այն 1994-ին առկախված պատերազմի, հրադադարի պայմանագրի, «ոչ պատերազմ, ոչ խաղաղություն» վիճակի կամ ապրիլյան մարտերի հետևանքն է։ Այդ դեպքում ինչի՞ հետևանքն է մեր զորքի շարունակական նահանջը պատերազմից մեկ տարի անց, ինչի՞ հետևանքն է հարյուրավոր գերիների խոշտանգումն առայսօր, ինչի՞ հետևանքն է Արցախի կարգավիճակի թեմայից վերջնական հրաժարումն ու Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը ճանաչելու պատրաստակամությունը։
«21-րդ դարի Սարդարապատ» որակված կռվում հրամանատարությունն անմռունչ ենթարկվեց նահանջի և հետքաշման ապօրինի հրամաններին, այն դեպքում, երբ մայիսյան հերոսամարտերը ճիշտ հակառակի՝ մինչև վերջին շունչը կյանքի գնով դիրքերը պահելու մասին էին։
Առաջին պատերազմի ավարտից ի վեր՝ մինչև 2018-ը, Հայաստանում և Արցախում մեր բնագիծը ձևավորելիս կամ դիրքերը բարելավելիս մշտապես դրվել է աշխարհագրական խնդիր՝ ունենալ գերիշխող բարձունքներ և այնպիսի առաջնագիծ, որը կբացառի թշնամական ագրեսիան։ Առավել ռոմանտիկները աշխարհագրական այդ բնագիծը հասցնում էին մինչև Կուր-Արաքսյան սահման՝ պնդելով, որ դրա նվաճումը լիովին իրագործելի է։ Նրանք նաև պնդում էին, որ եթե նույնիսկ կրակի դադարեցման քաղաքական հրաման տրվի, սպաներն ու զինվորները, միևնույն է, պետք է շարունակեն տարածքների ազատագրումը։ Պարզվեց՝ սպայակույտը ոչ միայն առանձնապես չընդդիմացավ նահանջի հրամաններին, ավելին՝ դեռ մի բան էլ կրծքով պաշտպանեց այդ որոշումների հեղինակին։
Մինչդեռ պատերազմի միջով անցած զինվորը լավ գիտի՝ երբ ինքը հարձակման մեջ է, բայց հրաման է ստանում դադարեցնելու հարձակումը, բարոյալքվում և ընկճվում է, հատկապես երբ տվյալ չունի ճակատի մյուս ուղղություններում իրավիճակի մասին: Առաջին պատերազմում մենք հրադադարի գնացինք թշնամու աղերսանքներին և ռուսական կողմի միջնորդությանն ի պատասխան։ 2020-ին ընդունեցինք պարտությունը՝ թշնամու ճնշմամբ և միջնորդների, հատկապես ՌԴ-ի հորդորներով՝ այդպիսով փրկելով մեր կաշին, բայց լավ իմանալով, որ ապագայում զոհաբերելու ենք մեր որդիների սերնդին։ Խաղաղության դուռ բացելու մասին մտացածին թեզի փոխարեն՝ իրականությունն այն է, որ այս պարտությամբ մենք ավելի մոտեցրինք հաջորդ անխուսափելի պատերազմում մեր պարտությունը։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2022-02-28 10:26Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.
-
2022-02-24 13:26Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.
-
2022-02-24 10:29Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.
-
2022-02-22 10:57Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.