2021-11-08 20:40
Рубен МАРГАРЯН
0
ԱՊԱՇՐՋԱՓԱԿՄԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՀԱՐՑԵՐԸ ԼՈՒԾՎԱ՞Ծ ԵՆ
Ահա և մեկ տարի անցավ Լեռնային Ղարաբաղում 44-օրյա պատերազմի ավարտից: Օգտվելով այն հանգամանքից, որ Հայաստանում իշխանության է եկել պոպուլիստ-դիլետանտների թիմը, Ադրբեջանը, թուրքական զինված ուժերի և սիրիական թուրքամետ կազմավորումների վարձկան-ահաբեկիչների ջոկատների անմիջական աջակցությամբ, ռևանշ վերցրեց 90-ականների սկզբի Արցախյան պատերազմում կրած պարտության համար։ Այսօր Բաքվի վերահսկողության տակ են ոչ միայն տխրահռչակ յոթ շրջանները, այլև Շուշիի և Հադրութի շրջանները, որոնք Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավարության կազմում ընդգրկված են եղել դեռևս ԽՍՀՄ տարիներին։ Հայաստանն ու Արցախը տվեցին առնվազն հինգ հազար զոհ (իշխանությունն այդպես էլ չներկայացրեց վերջնական անվանական ցուցակը), տասնյակ հազարավորները վիրավորվեցին, հարյուրավորները համարվում են անհետ կորած։ Տասնյակ, եթե ոչ հարյուրավոր գերիներ մինչ օրս մնում են Ադրբեջանի բանտերում։
Հրադադարը կնքվեց ռուսական կողմի մեծ ջանքերի արդյունքում, որը ստիպված էր հաղթահարել ինչպես ադրբեջանական, այնպես էլ հայկական կողմի համառությունը: Ռուսական խաղաղապահ զորակազմն արդեն մեկ տարի է, ինչ ապահովում է Հայաստանի և Արցախի կապը Լաչինի միջանցքով և փաստացի Լեռնային Ղարաբաղի անվտանգության երաշխավորն է։
Մոսկվան այսօր Երևանի և Բաքվի միջև հարաբերությունների գլխավոր մոդերատորն է։ Ռուսական կողմը մտադիր է շարունակել առաջ մղել խաղաղ օրակարգը՝ շեշտը դնելով երկու կետերի վրա. տարածաշրջանային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման և հայ-ադրբեջանական սահմանի գծանշման գործընթացի մեկնարկի անհրաժեշտություն: Երկու ուղղություններով էլ ակտիվ քննարկումներ են ընթանում և, ըստ ԶԼՄ-ներ արտահոսած տեղեկությունների, ենթադրվում էր, որ նոյեմբերի 9-ին՝ եռակողմ հայտարարության տարեդարձի օրը, կստորագրվի նոր փաստաթուղթ, որը կարձանագրի առաջընթացն այդ հարցերում:
Դատելով ամենից, հաղորդակցության ուղիների ապաշրջափակման հետ կապված խնդիրները վերջնականապես լուծել դեռ չի հաջողվել, սակայն կողմերը մոտ են դրան։ Մասնավորապես, համաձայնություն կա Հայաստանի, Ադրբեջանի և Նախիջևանի տարածքով անցնող երկաթուղու վերագործարկման վերաբերյալ։
Ռուսաստանի ԱԳՆ-ի երեկվա հաղորդագրության համաձայն, «Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի փոխվարչապետների համանախագահությամբ եռակողմ աշխատանքային խմբի 8 նիստերի արդյունքներով զեկույց է ներկայացվել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հաղորդակցության վերականգնման կոնկրետ երկաթուղային և ավտոմոբիլային երթուղիների նկարագրությամբ, ինչը կբարձրացնի տարածաշրջանի տարանցիկ գրավչությունը և լրացուցիչ ներդրումներ կներգրավի»:
Ինչպես տեսնում ենք, ինտենսիվ աշխատանք է ընթանում, և բացառված չէ, որ ամփոփելով հրադադարի առաջին տարվա արդյունքները, Փաշինյանն ու Ալիևը այնուամենայնիվ հայտնեն իրենց ժողովուրդներին, որ կարելի է արդեն խոսել հաղորդակցության ապաշրջափակման կոնկրետ ժամկետների մասին։ Հնարավոր է, որ ընտրվի ինչ-որ խորհրդանշական ամսաթիվ. օրինակ՝ նոր տարվա սկիզբը, եթե մինչ այդ հաջողվի լիովին վերականգնել Հայաստանն ու Ադրբեջանը կապող երկաթգծերը։
Որքանո՞վ է Փաշինյանի կառավարությունն ընդունակ արժանապատվորեն պաշտպանել Հայաստանի և Արցախի շահերն այդ հարցը լուծելիս։ Նիկոլը կուրծքը ծեծելով երդում-պատառ է ուտում, թե այդ հարցում ենթադրվող բոլոր հանգուցալուծումները ձեռնտու են լինելու հայկական կողմին, և նույնիսկ երեք առաջնորդների նախատեսված հեռակոնֆերանսը մեր դեռևս թարմ վերքերը չփորփրելու համար տեղի է ունենալու ոչ թե նոյեմբերի 9-ին, այլ մեկ ուրիշ օր։
Սակայն ընդդիմությունը, սկզբունքորեն դեմ չլինելով հաղորդակցության ապաշրջափակմանը, համոզված է, որ ներկայիս կառավարությունից հայանպաստ լուծումներ ակնկալելն անհնար է, ուստի նախաձեռնում է «Համազգային դիմադրության շարժման» ձևավորում՝ Փաշինյանի կառավարության հրաժարականի գլխավոր պահանջով։ Այսօր Երևանում կայանալիք հանրահավաքում մեկնարկելու է այդ գործընթացը և դժվար թե հայաստանյան իշխանությանը թեթև օրեր են սպասվում։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-11-22 09:08Действующему президенту США Джозефу Байдену сегодня исполнилось 82. Редкий пример политического долголетия как свидетельство общего повышения уровня жизни и ее продолжительности. Однако запомнится Байден, некогда тоже любитель велопрогулок, не столько этим, сколько своим вкладом в противостояние Запада и России.
-
2024-11-20 12:53Хокку Овик складывает мандат. Плакала ипотека Овика, роняю и я скупую мужскую слезу…
-
2024-11-18 12:45Две новости взбудоражили армянскую общественность в последние часы минувшего уикенда. Одна новость - про парад отставок, уже состоявшихся и еще грядущих, в команде чиновников Пашиняна. Другая новость - про то, что уходящая администрация Байдена дала Зеленскому отмашку на удары американскими дальнобойными ракетами ATACMS вглубь российской территории. Позже добавилась информация, что Франция и Британия также «дали зеленый свет» на нанесение ударов вглубь РФ ракетами SCALP/Storm Shadow. Первую новость, про отставки в команде Пашиняна, пока оставим в покое, как менее существенную, тем более, что процесс отставок еще продолжается.
-
2024-11-16 13:53Сергей Лавров говорит, что Москва ждет предложений Дональда Трампа. Последний пока Путину не позвонил, это понятно: избранный президент Америки еще не вступил в должность, находится на стадии формирования своего правительства. Но вот круги от его заявлений о намерении побыстрее завершить войну на Украине расходятся достаточно быстро: Владимиру Путину уже позвонил Олаф Шольц.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2022-01-26 20:02Խորհրդակցություն Գորիսում Արցախի հետ շփման գծի ողջ երկայնքով 2016 թվականի ապրիլյան ագրեսիայի արդյունքում Ադրբեջանը չիրականացրեց ռազմավարական ոչ մի խնդիր և կրեց կենդանի ուժի և ռազմական տեխնիկայի շատ ավելի մեծ կորուստներ, քան Արցախի Պաշտպանության բանակը:
-
2021-09-27 21:48Մեկ տարի է անցել Լեռնային Ղարաբաղում 44-օրյա պատերազմի սկսվելու օրից: Նիկոլ Փաշինյանի մեղքն անվիճելի է։ Առաջին հերթին՝ այն, որ նա իրավիճակը հասցրեց պատերազմի։ Դա դրսևորվեց առաջին հերթին բանակցային գործընթացի ընթացքում անհամարժեք քայլերով, որոնք հանգեցրին հայկական կողմի դիրքերի սասանմանն ու դաշնակիցների հետ կապերի թուլացմանը։ Երկրորդ. ո՛չ հայկական պետությունը, ո՛չ հայ հասարակությունը, ո՛չ էլ հայկական բանակը պատրաստ չէին պատերազմի։ Բոլորը զբաղված էին քաղաքական շոուներով, որոնք գրեթե ամեն օր ցուցադրում էր իշխող թիմը։ Հասարակական ընկալումներում երկրորդ պլան էին մղվել բանակում վարչապետի ձեռնարկած կադրային զտումները, 2016-ի ռազմական գործողություններից հետո ընդունված սպառազինության ծրագրի փոփոխությունը։
-
2021-09-27 20:16Կապիտուլյանտի խղճին ծանրացած են հազարավոր կյանքեր 2020 թ. հոկտեմբերի 10-ին մարտական գործողությունների ժամանակ զոհված Արման Արզումանյանը 8 երեխաների հայր էր, որոնցից 5-ը՝ անչափահաս: Արզումանյանը որպես կամավոր մասնակցել է Արցախյան առաջին ազատամարտին, ապա 2016-ի Քառօրյա պատերազմին: 44-օրյա պատերազմին էլ կամավոր գնաց:
-
2021-09-07 17:06Ադրբեջանը և Թուրքիան զորավարժություններ են սկսել Քաշաթաղի (Լաչինի) շրջանում։ Սա նրանց առաջին համատեղ մարտավարական զորավարժություններն են Արցախի բռնազավթված տարածքում։ Ինչպես հաղորդում է Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը, հատուկ ուշադրություն է նախատեսվում հատկացնել ժամանակակից մարտական տեխնիկայի օգտագործման հմտությունների կատարելագործմանը դժվարանցանելի տեղանքում: