2021-11-13 15:21
Давид САРКИСЯН
ՆԱՀԱՆՋԵԼՈՒ ՏԵՂ ԱՅԼԵՎՍ ՉԻ ՄՆԱՑԵԼ, ԹԻԿՈՒՆՔՈՒՄ ԵՐԵՎԱՆՆ Է
Պատերազմում մեր պարտության առաջին տարելիցը «նշանավորվում» է թշնամու դիրքերն ամրապնդող նոր գործողություններով՝ Գորիս-Կապան ճանապարհի փաստացի ամբողջական զիջում թշնամուն, քաղաքացիական զոհ Շուշիի մատույցներում, կրակոցներ Վայոց ձորի մարզի Խաչիկ գյուղի ուղղությամբ, հայ և ադրբեջանցի զինծառայողների ձեռնամարտեր Սև լճի շրջակայքում։ Ստացվում է՝ նոյեմբերի 9-ից մեկ տարի անց որևէ մեխանիզմ առկա չէ՝ Ադրբեջանին ստիպելու կատարել եռակողմ հայտարարության դրույթները։
Ռուսական միջնորդությամբ ձեռք բերված պայմանավորվածության բոլոր այն կետերը, որոնք վերաբերում են Ադրբեջանի շահերին, նախևառաջ՝ տարածքների հանձնումը, ոսկերչական ճշգրտությամբ, դեռ մի բան էլ ավելին, իրականացվել են։ Տարածաշրջանային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման մասին պայմանավորվածությունները ևս իրագործման փուլում են։ Իսկ հայկական կողմը մեկ տարի անց չի կարողանում հասնել գերիների վերադարձի դրույթի կյանքի կոչմանը, ավելին՝ չի էլ փորձում հրադադարի ռեժիմի պարբերական խախտումների և զոհերի թեմայով միջազգային աղմուկ բարձրացնել՝ ըստ ամենայնի պատասխանատվությունն ամբողջապես դնելով ռուսական խաղաղապահ զորակազմի վրա։
Ո՞վ պիտի անի մեր գործը, եթե ոչ մենք։ Միջազգային հարթակներում առկա հակաթուրքական և հակաադրբեջանական տրամադրությունները ճիշտ հունով ուղղորդելու, դրանք մեր օգտին կապիտալիզացնելու համար պահանջվում է համառ և հերոսական աշխատանք դիվանագիտական ճակատում։ Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանի Համայնքների պալատի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն առաջին ընթերցմամբ ոչ միայն Հայաստանի իրական շահերի հետ կապ չունի և որևէ կերպ չի սպասարկում հայկական օրակարգը, այլև, հաշվի առնելով դրա ընդունման քաղաքական պատեհությունը, անարգանք է մեր անմեղ զոհերի հիշատակին։
Միջազգային կազմակերպությունները, դրանց խորհրդարանական վեհաժողովները, այլ երկրների խորհրդարաններն այսօր մեր «ռազմաճակատը» պիտի դառնային, որ ԵԽԽՎ բանաձևում Շուշիի Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցին «Ղազանչի» թյուրքական անվամբ չկոչվեր։ Եթե մեր դիվանագետներն ու քաղաքական գործիչներն ունենային մեկ տարի առաջ մարտադաշտ մեկնած իրենց հայրենակիցների խիզախության և անձնվիրության չնչին մասը, վստահաբար Արցախի շուրջ միջազգային պատկերն անցած մեկ տարում այլ կլիներ։
Հայաստանն, օրինակ, կողմնորոշվե՞լ է, թե ինչ պահանջներ է ներկայացնում իր անդամակցած միջազգային կազմակերպություններին, մյուս կողմից՝ ճշգրտե՞լ է իր պայմանագրային պարտավորություններն այդ կառույցներում, օրինակ՝ ՀԱՊԿ-ում։ Եթե առաջին պատերազմի ընթացքում, դրան հաջորդած տասնամյակներին՝ հարաբերական խաղաղության պայմաններում, Հայաստանը միջազգային անվտանգության որոշակի երաշխիքներ ուներ, իսկ ազգային բանակը մեր ֆիզիկական գոյության ամենաամուր երաշխիքն էր, ի՞նչ ունենք այսօր։
Ոչ մի ազդեցիկ պետություն մեզ չի աջակցում, միջազգային հանրությունն օրեր առաջ շնորհավորում էր Ադրբեջանին նոյեմբերի 9-ի առիթով, Հայաստանը քաղաքական մեկուսացման մեջ է, մյուս կողմից՝ բանակն ամենևին չի վերականգնել իր մարդկային, նյութատեխնիկական ու բարոյական կորուստները։
Պատերազմի ավարտից հետո Հայաստանն ավելի մեծ հետևողականությամբ պետք է աշխատեր Արցախի լիարժեք միջազգային ճանաչման ուղղությամբ, ցույց տար աշխարհին, որ 44-օրյա պատերազմը տարբերվում է նախկիններից Թուրքիայի ուղղակի մասնակցության առումով, կոպտորեն ոտնահարվում է միջազգային մարդասիրական իրավունքը, տեղի են ունենում լայնածավալ ռազմական հանցագործություններ։ Նիկոլ Փաշինյանի ապիկար իշխանախումբը, սակայն, այս ամենը փաստական բազայի վերածելու, զեկույցներ կազմելու, դրանք միջազգային կազմակերպություններին շարունակաբար ուղարկելու փոխարեն՝ զբաղված է թշնամու հետ խաղաղ գոյակցության մտացածին թեզի քարոզչությամբ։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2022-02-28 10:26Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.
-
2022-02-24 13:26Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.
-
2022-02-24 10:29Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.
-
2022-02-22 10:57Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.