2023-01-28 11:07
Александр ТОВМАСЯН
0
ՇՆՈՐՀԱՎՈ՛Ր ՏՈՆԸ
Վերջին տարիներին գնալով ավելի դժվար է գտնել պատշաճ բառերն ու սեփական վերաբերմունքն արտահայտել հայկական բանակի համար տոնական օրը՝ հունվարի 28-ին։ Ավելի ճիշտ, այս օրը նշանակալի է ոչ միայն զինվորական համազգեստով մարդկանց, այլև բոլոր նրանց համար, ովքեր հասկանում են, որ առանց բանակի մեր տարածաշրջանում անհնար է ապրել։ Այլապես կստացվի, լավագույն դեպքում, ըստ հայտնի տրամաբանության. եթե չկառուցես քո բանակը, ապա ստիպված կլինես կերակրել օտարինը, դրանից բխող բոլոր, այդ թվում՝ անկանխատեսելի հետևանքներով…
...2020 թվականի աշնանը 44-օրյա պատերազմը ծանր հարված հասցրեց Հայաստանի Զինված ուժերին։ Այժմ ավելորդ է հիշեցնել Ադրբեջանի ագրեսիայի քաղաքական պատճառների, ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիայի անմիջական աջակցությամբ (որն օգնում էր և՛ տեխնիկայով, և՛ կադրերով, և՛ վարձկաններով) ընթացող ռազմական գործողությունների, քաղաքական բոլոր գլխավոր դերակատարների անտարբերության և էլի բազմաթիվ այլ բաների մասին, որոնք այդպես էլ չպարզաբանվեցին պարտությունից ու 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության ստորագրումից հետո։
44-օրյա պատերազմը, հավանաբար, հետագայում կմտնի դասագրքեր՝ որպես «առաջին անօդաչու»։ Քանի որ թշնամու հաջողության հիմնական գործոնը ԱՕԹՍ-ների կիրառումն էր։ Հիշում եմ, շատ վաղուց մենք Չինաստանի և Վիետնամի միջև 1979 թվականի դիմակայությունը կատակով անվանում էինք «առաջին սոցիալիստական պատերազմ»։ Մեր դեպքում մարտերի արդյունքի հարցում էական դեր խաղացին ԱՕԹՍ-ները։ Եվ այստեղ, բացի հայրենի բանակային «բարեփոխիչների» հանդեպ դժգոհություններից, որոնք գայթակղվել են ինքնաթիռների գնմամբ, մի քանի հարց կա ուղղելու նաև մեր ռազմավարական դաշնակիցներին, որոնք «հարավային ֆորպոստի» այս բնակիչներին չեն բացատրել ԱՕԹՍ-ների օգտագործման վտանգը։
Բայց յուրաքանչյուրի հետ (լինի դա պետություն, թե մարդ) տեղի ունեցող ամեն ինչում մեղավոր է առաջին հերթին հենց այդ յուրաքանչյուրը, և հետո նոր՝ ընկերները, բարեկամները, ուղեկիցներն ու թշնամիները։
Այսօր Բանակի օրն է, որը դժվար ժամանակներ է ապրում՝ կապված կորուստների չմարող, չսպիացող ցավի, բանակում անվերջանալի կադրային փորձարարության, պարտության մեղավորների որոնումների, ռազմական ողջ համալիրի ամրապնդմանն ու զարգացմանը ուղղված իրական քայլերի բացակայության հետ: Ավելին, երկու հարևանների ձայներանգի ահագնացող ագրեսիվության խորապատկերին իշխանավորները շարունակում են ճամարտակել տարածաշրջանում գալիք խաղաղության մասին՝ նրանց հետ, ովքեր ձգտում են իսպառ ջնջել հայկական հետքն աշխարհի քարտեզից։
Ադրբեջանը, որը 1988-ից ի վեր ոչինչ չէր կարողացել ձեռնարկել հայերի դեմ և անդադար գանգատվում էր համաշխարհային հանրությանը, այժմ առճակատ թելադրում է Հայաստանին, որ նա ոչ մի դեպքում չպետք է զինվի, այլապես կզղջա դրա համար։ Ալիևը սպառնում է ոչ միայն Հայաստանին, այլև նրանց, ովքեր ռազմական համագործակցություն են իրականացնում մեզ հետ և չեն արձագանքում սպառնալիքներին։ Իսկ ի՞նչ կարելի է հակադրել հաջողությունից գլխապտույտ ապրող հարևաններին: Պիտի հիանանք խաղաղության ձիթենու ճյուղերով, թե՞ այնուամենայնիվ կարգի բերենք բանակը։
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿԸ ՄԵՆՔ ԿԱՌՈՒՑԵԼ ԵՆՔ ԶՐՈՅԻՑ։ Ահավոր զրկանքների ու կորուստների գնով։ Այսօր բանակն, իհարկե, այն վիճակում չէ, ինչ որ 90-ականների սկզբին։ Պետք չէ ի ուրախություն հարևանների ասել, թե հիմա մենք ընդհանրապես ոչինչ չենք ներկայացնում մեզանից։ Բանակը կա, հրամանատարական կազմի բազմաթիվ կադրեր շարքում են, փորձի պակաս նրանք չունեն, և հայրենի հողը որևէ մեկին հենց այնպես տալ չեն պատրաստվում։
Զորամասում հրդեհի հետ կապված վերջին ողբերգությունը լիովին փչացրեց առանց այդ էլ ոչ տոնական տրամադրությունը։ Եվս 15 ընտանիքներ զրկվեցին իրենց որդիներից խաղաղ պայմաններում։ Նրանց և շատ ուրիշների համար տոն չի կարող լինել: Չէինք ցանկանա անդրադառնալ քաղաքականությանը։ Բայց իշխանությունները, հավանաբար, կփորձեն այցելել Եռաբլուր զինվորական պանթեոն՝ վիշտ ու ակնածանք ձևացնելով։ Միայն թե բնավ ամեն ոք իրավունք չունի ներկա գտնվել այնտեղ հունվարի 28-ին։ Քանզի բանակի և երկրի մասին պետք է մտածել տարվա բոլոր 365 օրերին։ Եվ դա պետք է անեն ոչ միայն քաղաքական գործիչները, այլև երկրի բոլոր քաղաքացիները։ Այդժամ տոները կդառնան տոն:
Իսկ այսօր մենք պարտավոր ենք շնորհավորել բոլոր նրանց, ովքեր զինվորական համազգեստ են կրում։ Առաջին հերթին՝ նրանց, ովքեր այսօր կանգնած են դիրքերում։ Բանակը սկսվում և ավարտվում է նրանցով։ Եթե այն չլինի, Հայաստանը կվերջանա։
Բայց թող նրանք, ովքեր անրջում են այդ մասին, պապանձվեն: Մեր ամենքիս համար անպայման գալու է այն օրը, երբ լավ տրամադրություն կունենանք հունվարի 28-ին:
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-09-21 10:32До 27 сентября 2020 года я, как и многие другие, был недоволен тем, что происходит в Армении и вокруг нее. Но когда с благословения всех сильных мира сего Алиев с Эрдоганом и наемниками-террористами развязали и продолжили войну в Арцахе, до меня, наконец, дошло, что имела в виду моя мать, говоря: "В жизни бывает очень худо. Но по сравнению с тем, что может случиться, это все цветочки..."
-
2024-09-16 10:49Скорбной вестью поделился 14 сентября Ванадзорский драматический театр им. О. Абеляна, сообщив о смерти известного драматурга, поэта, сатирика Самвела ХАЛАТЯНА. Родился он в 1950 году, работал в городской прессе, потом вошел в литературу, издал десятки сборников стихов, романов, монографий, пьес и сатир. Еще в советское время дважды завоевывал (1981, 1989) первый приз на Всесоюзном конкурсе "Лучшие детские национальные пьесы СССР", возглавлял литчасть Ванадзорского театра.
-
2024-09-13 09:50Армянская история - одна из сложнейших на свете научных дисциплин, и углубляться в нее дано не каждому. Архимарафонская дистанция в несколько тысяч лет, параллельные скудость и множество различных своих и чужих источников. Поди - разберись. Историк, публицист Ваге ЛОРЕНЦ издал в последние 2-3 года несколько книг. Расскажу о трех, начав с "Армянских правителей". Две другие - два тома под названием "Гах намак" ("Табель армянских нахараров"). В ней, кроме царей, рассказывается о княжеских родах армян. Кстати, один из томов издан при содействии мэра Гориса Аруша Арушаняна. Но вернемся к "Правителям", начав с Айка, сына Торгома, и его поединка с Белом 11 августа 2492 года до нашей эры.
-
2024-09-11 09:56Дама с собачкой. А теперь и дама с косметологом. Причуды представительниц слабого пола неисчерпаемы и не перестают удивлять публику.
