2019-04-30 18:33
Лана МШЕЦЯН
0
ԴԱՏԱՎՈՐՆԵՐԸ «ՄԵՂԱԴՐՅԱԼԻ ԱԹՈՌԻՆ»
Ի՞նչ նպատակ է հետապնդում գործադիր իշխանությունը, ցանկանալով պատժել Վճռաբեկ դատարանի միանգամից բոլոր դատավորներին, ընդ որում՝ քաղաքական կարևորագույն դատավարության նախաշեմին։
Մոտ տասը օր առաջ արդարադատության նախարար Ա.Զեյնալյանը Բարձրագույն դատական խորհրդին (ԲԴԽ) միջնորդություն ուղարկեց ՀՀ Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական գործերով պալատի 11 դատավորների նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցելու մասին, այսինքն պալատի անխտիր բոլոր դատավորների՝ նախագահի գլխավորությամբ։ Իրադարձությունն աննախադեպ է, ինչ խոսք։ Առ այսօր արդարադատության ոչ մի նախարարի մտքով չի անցել կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու մասին միջնորդություն ներկայացնել Վճռաբեկ դատարանի որևէ դատավորի դեմ։ Առաջին ատյանների դատավորներին ենթարկել են, այն էլ բազմիցս, այդտեղ ոչ մի զարմանալի բան չկա։ Իսկ այ, բարձրագույն դատավորների կաստային ոչ ոք և երբեք դեռ չի փորձել մոտենալ ինչ-որ տույժերով։
Բայց դա էլ դեռ ամենը չէ։ Չէին հասցրել Բարձրագույն դատական խորհրդում մարսել այդ նորությունն ու մտորել «ինչպե՞ս վարվել» թեմայի շուրջ, երբ արդարադատության նախարարը, ակնհայտորեն ոգևորված իր արարքից, դիմեց ԲԴԽ-ին նոր նախաձեռնությամբ. կարգապահական պատասխանատվության ենթարկել ՀՀ Վճռաբեկ դատարանի նաև քրեական գործերով պալատի դատավորներին, դարձյալ լրիվ կազմով։ Այսինքն՝ 9 մարդու։ Այսպիսով, Արտակ Զեյնալյանը պահանջում է ոչ ավելի, ոչ պակաս պատժել Վճռաբեկ դատարանի անխտիր բոլոր դատավորներին, առանց որևէ բացառության։ Նման բան Երրորդ Հանրապետության պատմության մեջ տեղի է ունենում առաջին անգամ։
Նախարարն այդօրինակ որոշման է հանգել փաստաբաններից ստացված գանգատների հիման վրա, որոնց ազգանունները հրապարակելուց ձեռնպահ կմնանք։ Եվ այդ գանգատները, Զեյնալյանի կարծիքով, արժանի են այդպիսի դաժան հետևանքների։ Ի դեպ, դատական բարձրագույն ատյանի երկու պալատները որոշակի ժամանակից ի վեր գլխավորում են կանայք՝ Ռուզաննա Հակոբյանը և Լիլիթ Թադևոսյանը։
Մի խոսքով՝ նոնսենս։ Եվ միանգամայն հասկանալի է, որ Բարձրագույն դատական պալատում խորը մտածելու բան ունեն։ Իսկ մտորումների համար ժամանակ առանձնապես չկա. որոշումը, ըստ օրենքի, պետք է ընդունվի երկու շաբաթվա ընթացքում։ Ավելի ճիշտ, լինելու է երկու առանձին որոշում, պալատներից յուրաքանչյուրի վերաբերյալ, ըստ նախարարի դիմումների հաջորդականության։ Եվ այդ որոշումների կայացման օրերն էլ տարբեր են լինելու։
Իրավիճակն, իհարկե, արտասովոր է։ Եվ նույնիսկ յուրովի զվարճալի։ Մեկ էլ տեսար՝ Բարձրագույն դատական խորհուրդը առանց խելքին զոռ տալու, խորամանկորեն վերցրեց ու եկավ այն եզրակացության, թե արդարադատության նախարարն անշուշտ իրավացի է։ Եվ Վճռաբեկ դատարանի դատավորների նկատմամբ նրա դժգոհություններն էլ ամեն առումով հիմնավորված են. բա ուրիշ ինչպե՞ս։ Նրանց գործողություններում ակնհայտորեն առկա են էական կարգապահական խախտումների նշաններ, և հետևաբար՝ դատավորներին պետք է խիստ ու անհապաղ պատժել։ Իսկ չմանրանալու համար՝ ամենից ճիշտը նրանց լիազորությունները դադարեցնելն է։
Այ հենց այստեղ էլ կսկսվի ամենահետաքրքիրը։ Քանզի եթե ԲԴԽ-ն մի հարվածով դադարեցնի Վճռաբեկ դատարանի բոլոր 20 դատավորների լիազորությունները, ապա ո՞վ պիտի երկրում իրականացնի բարձրագույն արդարադատությունը։ Ի՞նչ կերպ պիտի կատարվի այդ գործընթացը։ Եվ այդ դեպքում ինչպես՞ վարվել արդար դատաքննության իրավունքի հետ, որը երաշխավորված է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածով։ Եվ բացի այդ։ Ի՞նչ նպատակ է հետապնդում գործադիր իշխանությունը, ցանկանալով միաժամանակ պատասխանատվության ենթարկել դատական բարձրագույն ատյանի բոլոր դատավորներին։ Իսկ այն, որ դա արվում է բնավ ոչ հենց այնպես, այլ կոնկրետ նպատակով, դժվար թե կարող է կասկածներ հարուցել։
Իսկ եթե նախապես հասկանալի է, որ լիազորությունները չեն դադարեցվելու, ապա ստացվում է, թե առավելագույն պատիժը, որ կարող են ստանալ դատավորները, խիստ նկատողությունն է։ Եվ այն, որ գործադիր իշխանության նախաձեռնությամբ երկրում կսասանվի դատական իշխանության, ի դեպ՝ իշխանության ամենափխրուն ճյուղի անկախությունը, դա դեռ դժբախտության կեսն է։ Գլխավոր դժբախտութունն այն է, որ բացի դատական իշխանությունից, գործող սահմանադրական մարմինը՝ ի դեմս Բարձրագույն դատական խորհրդի, ստիպված է փոխել դատական իշխանությունը և արդարադատություն իրականացնել։ Այս գործընթացն այլ կերպ անվանել չի կարելի, քանզի եթե ԲԴԽ-ն ընդունի որոշում, որով գնահատական տրվի վերջնական ուժ ունեցող Վճռաբեկ դատարանի դատական ակտին, ապա կստացվի, որ գործադիր իշխանությունը ԲԴԽ-ին ընկալում է որպես դատական բարձրագույն ատյանին վերահսկող մարմին։
Նկատենք, սակայն, որ նույնիսկ Եվրադատարանը իրեն թույլ չի տալիս և իր կարգավիճակով չի էլ կարող եզրակացություն տալ այն մասին, թե կոնվենցիոն նորմերի խախտման արդյունքում դատական ինչ-որ ատյան պետք է կարգապահական տույժի ենթարկվի։ Ինչպես հայտնի է, անհրաժեշտության դեպքում ՄԻԵԴ-ը պարտավորեցնում է իշխանությանը համապատասխան փոխհատուցում տալ քաղաքացուն, որի իրավունքները ոտնահարվել են դատաքննության ընթացքում։
Ոչ ոք չի ժխտում, որ դատավորները նույնպես մարդ են ու կարող են սխալվել։ Եվ դատական բարձրագույն ատյանի դատավորներն էլ բացառություն չեն։ Բայց գործադիր իշխանության եռանդն ու շտապողականությունը, որը որոշել է մկանների խաղ ցուցադրել դատավորներին կամ, ավելի պարզ ասած, «տեղը դնել» նրանց, ընդ որում՝ հենց կարևորագույն քաղաքական դատավարության՝ «Մարտի 1»-ի գործի դատաքննության սկսվելուց առաջ, մեղմ ասած, իրավաչափ չես անվանի։
Գործադիր իշխանությունն իր խոսքն ասաց։ Այժմ որոշում կայացնելու հերթը Բարձրագույն դատական խորհրդինն է։ Եթե նույնիսկ այնտեղ համարեն, որ, օրինակ, խախտում կա, բայց կոպիտ ու ակներև չէ, ապա կարող են և մերժել նախարարին։ Բայց շատ հետաքրքիր է, թե այդ ինչ սարսափելի մեղք են գործել երկու պալատների դատավորները, որ նրանց որոշել են դաս տալ։ Շատերն են շտապում իմանալ մանրամասները։ Եվ եթե պարզվի, որ այս ամենը փոթորիկ է մի գավաթ ջրում, այսինքն դատավորների հրապարակային խարազանման համար առիթ է դարձել բավական չնչին արարքը, ապա կստացվի, որ դատական համակարգի վրա գործադրվող ճնշման վերաբերյալ եզրահանգումների տակ ամուր, քարքարոտ հող կա։ Չէինք ցանկանա, որ այդպես լիներ…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-10-31 10:22МИНЮСТ ТРЕБУЕТ НАКАЗАТЬ СУДЬЮ ЗА ВСТУПИВШИЙ В ЗАКОННУЮ СИЛУ, НЕ ОБЖАЛОВАННЫЙ ПРОКУРАТУРОЙ СУДЕБНЫЙ АКТ В начале недели Высший судебный совет рассмотрел необычное дисциплинарное производство в отношении судьи ереванского Уголовного суда общей юрисдикции Размика Марикяна. Ходатайство на сей счет, как обычно, было инициировано неутомимым Минюстом. А основанием послужило заявление председателя Следственного Комитета Аргишти Кярамяна. Недовольство главы СК вызвало то обстоятельство, то судья не стал арестовывать обвиняемого по одному из поступивших в его производство уголовных дел. Однако у судьи, как оказалось, были на то веские основания.
-
2024-10-29 17:2629 октября Антикоррупционный суд под председательством судьи Ваге Долмазяна продолжил слушание по делу зампреда РПА Армена Ашотяна, а также экс-ректора ЕГМУ Микаэла Нариманяна и сотрудников вуза Ларисы Парсегян, Марты Симонян и Ролана Давтяна. Их обвиняют в злоупотреблении служебным положением и отмывании денежных средств.
-
2024-10-28 10:38Недавно депутат от правящей партии Овик Агазарян в ходе скандала с главой Следственного Комитета Аргишти Кярамяном заявил, что аресты используются следственным органом в качестве средства давления. Надо признать, что это редчайший случай, когда он абсолютно прав. «Когда человека арестовывают по обвинению в каком-либо преступлении, то есть несколько критериев, которым должно соответствовать решение об аресте. Не будем углубляться в эту тему, сегодня хотелось бы поговорить немного о другом», – заявил в беседе с «ГА» адвокат Айк АЛУМЯН.
-
2024-10-25 09:48В начале недели в Антикоррупционном гражданском суде под председательством судьи Карапета Бадаляна продолжилось слушание по делу о конфискации имущества предположительно незаконного происхождения бывшего мэра Еревана, депутата НС РА Тарона Маргаряна и членов его семьи. Обвинение в данном деле представляет прокуратура, интересы ответчиков - группа адвокатов.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2019-10-03 11:05ՍԴ նախագահ Հրայր Թովմասյանը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որտեղ նշել է, որ նպատակահարմար չի համարում մասնակցել իր լիազորությունները դադարեցնելու հարցով ՍԴ դիմելու մասին Ազգային ժողովի նիստում որոշման նախագծի քննարկմանը:
-
2019-09-18 10:51Մեր պետության կառավարումն այնքան է անլրջացել, որ իրավական պրոցեսներին որևէ ադեկվատ կամ լուրջ գնահատական տալը շատ դժվար է: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց փաստաբան Տիգրան Աթանեսյանը` անդրադառնալով Սահմանադրական դատարանի նախագահ Հրայր Թովմասյանի նկատմամբ լիազորությունները դադարեցնելու գործընթաց սկսելու՝ «Իմ քայլը» խմբակցության որոշմանը:
-
2019-08-17 08:05Մեծը, իսկապես, տեսանելի է դառնում հեռավորության վրա։ Որովհետև քանի դեռ ապրում ես մառազմի մեջ, կամաց-կամաց վարժվում ես և արդեն չես ցնցվում։ Բայց երբ պետության բարձրագույն դատական ատյանի՝ Սահմանադրական դատարանի շուրջ ծավալվում են այսպիսի իրադարձություններ, աշխարհի պատկերը, հավատացեք, ներկվում է անմոռանալի գույներով։ Քանզի նման բան չի կարող լինել։ Դե, ախր չի՛ կարող։ Բայց այն կա, և դա չափազանց ծիծաղելի է, իհարկե։ Սակայն երբ մտաբերում ես, որ խոսքն այն երկրի մասին է, որտեղ ապրում են զավակներդ ու հասակ առնում թոռներդ, ծիծաղդ միանգամից մարում է։
-
2019-08-13 11:11Շուրջ մեկ տարի է հանրային կյանքում սկսվել է քննարկումների, տեսակետների բախումների, կարծես թե, վերջ չունեցող փուլ: Այս անվերջանալի փուլում իրավագիտակից քաղաքացու գաղափարին փոխարինելու եկավ թեժ գծերի մոլուցքը, զարգացման ճանապարհի փոխարեն հասարկությունն ընտրեց միմյանց բզկտելու, իրար դեմ չարանալու ուղին: