ՈՐՏԵ՞Ղ ԿԴԻՄԱՎՈՐԻ ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 2-Ը «ԴԻՄԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ» ՇԱՐԺՈՒՄԸ
Սեպտեմբերի 2-ին Ստեփանակերտում տեղի կունենան հանրապետության հռչակման 31-րդ տարեդարձին նվիրված միջոցառումներ: Եվ չնայած այդ օրվան դեռ մեկ ամսից ավելի ժամանակ կա, Արցախի խորհրդարանի նախագահ Արթուր Թովմասյանն արդեն ուղերձ է հղել Հայաստանի խորհրդարանականներին՝ հրավիրելով նրանց Արցախ, միաժամանակ նաև ողջունելով «Հայաստանի ԱԺ ընդդիմադիր խմբակցությունների՝ սեպտեմբերին խորհրդարան վերադառնալու և պատգամավորական աշխատանքը շարունակելու որոշումը»։
«Տարածաշրջանում տեվական խաղաղության ճանապարհը հարթ չէ, բայց համոզված եմ, որ ՀՀ և ԱՀ խորհրդարանները առանձին աշխատելով չեն կարողանա հաղթահարել օրեցօր ավելացող խոչընդոտները, միայն միասնաբար գործելով հաջողություն կարձանագրենք։ Հայաստանի Հանրապետության Ազգային Ժողովի բոլոր խմբակցություններին սեպտեմբերի 2-ին հրավիրում եմ Արցախ՝ Հանրապետության հռչակման 31-րդ տարեդարձին նվիրված տոնական միջոցառումներին մասնակցելու համար»,- ասված Է Արթուր Թովմասյանի ուղերձում:
Հասկանալի է, որ այդ ուղերձն արդեն հիստերիա է առաջացրել Ադրբեջանում։ Առայժմ ոչ պաշտոնական մակարդակով, բայց շուտով, կարծում ենք, կհաջորդի նաև պաշտոնական արձագանքը։ Հետաքրքիր է, ինչպե՞ս կարձագանքի դրան Հայաստանում իշխանավարող Փաշինյանի թիմը։
Սակայն, ոչ պակաս, եթե ոչ ավելի հետաքրքիր է, թե ինչպես կարձագանքի Արթուր Թովմասյանի ուղերձին ընդդիմությունը։ Քանզի հիմքեր կան ենթադրելու, որ Լեռնային Ղարաբաղի խորհրդարանի խոսնակի կողմից Հայաստանի խորհրդարանականներին, իսկ փաստորեն՝ խորհրդարանական ընդդիմությանը, իսկ եթե ավելի կոնկրետ՝ «Դիմադրություն» շարժմանը հղված ուղերձի գաղափարը ծնվել և տեքստային արտահայտություն է ստացել Նիկոլ Փաշինյանի աշխատակազմում. այն կառույցում, որի թելադրանքով են գործում ընդդիմության վարկաբեկման նպատակով ծավալված արշավի բոլոր բազմաթիվ մասնակիցները։
Հիշեցնենք, որ հենց խորհրդարանական ընդդիմությունն էր, որ «Դիմադրություն» շարժման ձևաչափով բազմահազարանոց հանրահավաքներ կազմակերպեց Երևանում ինչպես ապրիլի 24-ին՝ Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրը, այնպես էլ մայիսի 28-ին՝ 1918 թվականին Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հռչակման օրը: Եթե սրան հավելենք, որ ընդդիմության վերջին բոլոր ակցիաները կազմակերպվել են Արցախի վերածննդի կարգախոսների ներքո և այդ նպատակով Փաշինյանի կառավարության հրաժարականի պահանջով, ապա հեշտությամբ կարելի է ենթադրել, որ հենց ընդդիմությունը պիտի իր վրա վերցնի նաև սեպտեմբերի 2-ին Երևանում է՛լ ավելի մեծ համազգային հանրահավաքի կազմակերպումը՝ ի պաշտպանություն Արցախի անկախության գաղափարի։ Եվ դրանով իսկ ընդդիմությունը մեկնարկ կտա Փաշինյանի հրաժարականի պահանջով զանգվածային հանրահավաքների նոր ալիքի, զուգահեռաբար գործարկելով վարչապետի իմպիչմենտի գործընթացը հանրապետության խորհրդարանում։ Ինչի համար էլ, ըստ էության, ընդդիմադիր խմբակցությունների պատգամավորները մտադիր են մասնակցել խորհրդարանի աշնանային նստաշրջանին՝ համաձայն իրենց իսկ վերջին հայտարարությունների։
Մինչդեռ Թովմասյանը, թեկուզև ոչ ուղղակիորեն, բայց փաստացի առաջարկում է ընդդիմությանը ավելի զուսպ լինել այս անգամ, մասնակցել Արցախում կազմակերպվող միջոցառումներին և շարունակել «պատգամավորական աշխատանքը» խորհրդարանում։ Բայց Արցախի խորհրդարանի խոսնակը չի կոնկրետացնում մի կարևոր «հանգամանք», որից էլ, կարծում ենք, կախված կլինի ընդդիմադիրների վերջնական պատասխանը նրա հրավերին. ի՞նչ է նկատի առնվում «տոնական միջոցառումներ» հասկացության տակ։
Բազմահազարանոց հանրահավա՞ք, ինչպիսին տեղի ունեցավ Ստեփանակերտում մայիսի 28-ին՝ երևանյան հանրահավաքի հետ միաժամանակ, և որը նույնպես ուներ ընդգծված հակափաշինյանական բնույթ։ Թե՞ հանդիսավոր հավաքույթ խորհրդարանում՝ «ուրախ առիթով»։
Եթե մեր ենթադրությունները ճիշտ են, և Թովմասյանի ուղերձն իսկապես գրված է Փաշինյանի աշխատակազմում, ուրեմն այնտեղ շատ լուրջ մտավախություն ունեն, որ Լեռնային Ղարաբաղի անկախության հռչակման օրը կարող է մեկնարկ տալ Փաշինյանի հրաժարականի համար ընդդիմության պայքարի վճռական և հաղթական փուլին։ Եվ այդժամ սեպտեմբերի 2-ը կարող է դառնալ կրկնակի խորհրդանշական օր։