ՀԵՐԹԱԿԱՆ ԱՌԱՍՊԵԼԸ

Ընթացիկ տարվա սկզբին, ըստ պաշտոնական տվյալների, Հայաստանում աղքատության ցուցանիշը կազմել է մոտ 27%, ասել է ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն:

«Պետք է սպասենք պաշտոնական թվերին, որպեսզի հասկանանք, թե ինչ է լինելու տարեվերջին»,- ասել է նա Հայաստանի Հանրային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում: Ընդ որում նախարարը հույս է հայտնել, թե իշխանությունների կատարած աշխատանքը արդյունավետ կլինի, և աղքատությունը, չնայած առկա դժվարություններին, կկրճատվի։ «Մեր աշխատանքի գլխավոր արդյունքը պետք է լինի տնտեսության աճի հավասարաչափ բաշխումը բնակչության տարբեր շերտերի միջև»,- պարզաբանել է նա:

ԲԱՅՑ ԱՆՀՆԱՐ Է ԼՌԵԼ.ԱՅՆ, ԻՆՉԸ ՊԵՏՔ Է ԼԻՆԻ, ԴԵՌ ՉԻ ՆՇԱՆԱԿՈՒՄ, ԹԵ ԴԱ ԿԱ: Այո, տնտեսական «բումի» պտուղների հավասարաչափ բաշխումը, ըստ էության, պարզապես պարտավոր էր ազդել բնակչության բոլոր շերտերի կյանքի որակի վրա։ Սակայն, նույնիսկ առանց աղքատության մակարդակի վերաբերյալ նոր (2022 թվականի արդյունքներով) տվյալների ուսումնասիրության, ակնհայտ է, որ ընթացիկ տարում երկրի քաղաքացիներն ավելի լավ ապրել չեն սկսել։ Իհարկե, խոսքը նրանց մասին չէ, ում այս իշխանությունը նստեցրել է բոնուսների և պարգևավճարների վրա։ Եվ դա ակներևաբար արտահայտվում է պաշտոնական վիճակագրության ընդամենը երկու ցուցանիշով. գների աճի դինամիկա և միջին աշխատավարձի աճի դինամիկա։

Ազգային վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ ընթացիկ տարվա հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին սպառողական գներն ընդհանուր առմամբ աճել են 8,7%-ով: Սակայն սննդամթերքի և ոչ ալկոհոլային ըսպելիքների գների մասով արձանագրվել է 13,5% աճ։ Բնականաբար, քաղաքացիների սոցիալական վիճակը գնահատելիս հենց պարենամթերքի թանկացումն է որոշիչ գործոնը։ Դրա հետ մեկտեղ, երկրում աճել է նաև միջին անվանական աշխատավարձը։ Այս տարեսկզբից այդ ցուցանիշն ավելացել է 13,4%-ով։

Այսպիսով, նույնիսկ այս պաշտոնական բնութագրիչները հստակ ցույց են տալիս, որ սննդամթերքի գների աճը լիովին «խժռել է» աշխատավարձերի բարձրացումը: Եվ դա այն դեպքում, երբ երկրի տնտեսությունն այս տարի իսկապես զգալիորեն աճել է ։ ԶԵԱԲ-ի տվյալներով՝ ընթացիկ տարում տնտեսական աճը գերազանցել է 17%-ը։ Թե կոնկրետ ով է զգացել այդ դրական «աննախադպությունը», դժվար է ասել։ Բայց հաստատ ոչ բնակչության լայն շերտերը, որոնց եկամուտների աճը, կրկնեմ, զրոյացված է գնաճով։

Ինչ վերաբերում է Քերոբյանի վկայակոչած նախորդ տարվա աղքատության ցուցանիշին, ապա այստեղ նրբերանգ կա։ Նոյեմբերի 30-ին Վիճակագրական կոմիտեն հրապարակեց «աղքատության պատկերը 2010-2021 թվականներին»։ Ներկայացված տվյալների համաձայն՝ անցած տարի աղքատության միջին մակարդակը կազմել է 26,5%: Այստեղ նախարարը, հավաստելով, որ աղքատության ցուցանիշը կազմում է 27%, գրեթե իրավացի է։ Այլ հարց է, որ լռության է մատնվում շատ ավելի խոսուն ցուցանիշ։ Մասնավորապես՝ աղքատության մակարդակն ըստ վերին շեմի։ Համաձայն այդ բնութագրիչի՝ անցած տարի բնակչության 45,7%-ը գտնվել է աղքատության շեմից ցածր։ Այսինքն երկրի քաղաքացիների գրեթե կեսը ստացել է ամսական 57 հազար 744 դրամից ցածր եկամուտ (սա աղքատության վերին շեմն է)։

Ինչպես արդեն նշել ենք վերը, այս տարի բնակչության եկամուտների (միջին աշխատավարձի) աճը փաստացի զրոյացվել է բարձր գնաճով։ Ուստի պարզ է, որ աղքատության մասով պատկերը շատ չի տարբերվելու նախորդ տարվանից։ Իսկ դա նշանակում է, որ տնտեսության աննախադեպ աճի արդյունքի հավասարաչափ բաշխումը, ինչի մասին խոսում է Քերոբյանը, ոչ ավելին է, քան հերթական առասպել։ Մնում է հասկանալ, թե ուր է անհետացել իրական արդյունքը։ Միգուցե դա պետք է փնտրել այս կառավարության պարգևավճարային քաղաքականության կամ թանկարժեք մեքենաների և էկզոտիկ երկրներում իշխանության ներկայացուցիչների գործուղումային շրջագայությունների վրա գանձարանի ծախսերի մե՞ջ: