ՀՈԳՆԵԼ Է ՃՈԽՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՈՒ ՇԱՏԱԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵՎ ԻՐԵՆ ԵՐԵՎԱԿԱՅԵԼ ՀԻՄՆԱԴԻՐ ՀԱՅՐ

Վերջին շրջանում Փաշինյանը մեր երկրի պաշտոնական հյուրերին ընդունում է մի սենյակում, որտեղ պատին Արագած լեռան մեծ պատկերն է։ Արդարադատության նախարար Գրիգոր Մինասյանի հրամանով քրեական պատիժների իրականացման ծառայությունը բյուջեի միջոցներից 185 հազար դրամ գումար է հատկացրել Արագածի պատկերով յուղաներկ նկար գնելու համար: Պետական խորհրդանիշներից և Հայաստանի Երրորդ Հանրապետությունից հրաժարումը մատուցվում է իրեն Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետության հիմնադիր հայր երևակայած Փաշինյանի հերթական քմահաճույքի սոուսով: Ռեժիմի պարագլխի այդ ցանկության մասին հայ քաղաքագետներն ու լրագրողական ոլորտում Նիկոլի նախկին գործընկերները գրում են գործնականում բաց տեքստով։

«Ի՞ՆՉ Է ՆՇԱՆԱԿՈՒՄ՝ ԱՐԱՐԱՏԸ ՄԵՐ ՍԱՐԸ ՉԷ։ Եթե խոսքը պատմության մասին է, ապա դա վերաբերում է մի քանի հազարամյակների: Եթե կոչ են անում հայ ժողովրդի պատմությունը փոխարինել Հայաստանի պատմությամբ, ապա Հայաստանի Առաջին Հանրապետության ժամանակ Արարատը եղել է մեր սահմաններում։ Նոր դասագրքերում Առաջին Հանրապետության մասին ոչինչ չի՞ ասվելու։ Նույնիսկ Խորհրդային Հայաստանի զինանշանի վրա է Արարատը եղել մեր խորհրդանիշը, կան մեր թվարկությունից առաջ Արտաշեսյանների տոհմի հատած մետաղադրամներ, որտեղ նույնպես առկա է Արարատը»,- ընդգծում է ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան Ռուբեն Մելքոնյանը:

Նրա խոսքերով, ողջ ժողովրդի էությունը կազմող խորհրդանիշների փոփոխումն ամենևին էլ տուրք չէ քաղաքական պրագմատիզմին, ինչպես փորձում են ներկայացնել ռեժիմի պարագլուխն ու իր շրջապատը, այլ թուրքական նախապայման: «1992 թվականից ի վեր այդ պահանջը մշտապես ներկայացվել է մեզ, եղել են անթիվ պահանջներ ու հայտարարություններ, և հիմա դա որպես սեփական նախաձեռնություն մատուցելը առնվազն անազնվություն է»,- փաստեց գիտնականը:

Ինչ վերաբերում է պետական օրհներգի նկատմամբ ռեժիմի պարագլխի դժգոհություններին, ապա այստեղ բանը հասել է զավեշտի. Փաշինյանը համաձայն չէ պետական խորհրդանիշի փիլիսոփայությանը այն պատճառով, որ դրա տեքստում հիշատակվում է թշնամի հասկացությունը: Փաշինյանին անմիջապես հակադարձեցին, որ այդ հասկացությունը կա Մեծ Բրիտանիայի պետական օրհներգում, որտեղ խոսվում է թագուհու (թագավորի) թշնամիների մասին։ Թշնամիների մասին հիշատակվում է Ֆրանսիայի «Մարսելյոզ» օրհներգում, մի խոսքով՝ ժողովրդավարության դարավոր ավանդույթներ ունեցող երկրների օրհներգերի վկայակոչմամբ օրինակներն առավել քան շատ են: Ավաղ, բոլոր փաստարկներն ու հղումները խամրում են Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետության հիմնադիր հայր, պետության հիմնադիր դառնալու Փաշինյանի մոլի ձգտման առջև, քանզի, ինչպես համարում են ռեժիմի պարագլուխն ու իր անկշտում ծառայանին, մինչև 2018 թվականը Հայաստանը պետություն չի եղել։

Փաշինյանն արդեն բավարարել է անձնական հարստացման առումով իր հիմնական կարիքները (տասնապատիկ), կնոջ ու երեխաների հետ վայելել այցելությունները մի շարք երկրներ, արտասահմանյան թանկարժեք զրահապատ մեքենաներ գնել իր, կնոջ ու ավագ երեխաների համար, հիմա էլ հոգնել է ճոխությունից ու շատակերությունից և իրեն երևակայել հայկական Չորրորդ, իսկ իր ընկալմամբ՝ Առաջին անկախ հանրապետության հիմնադիր հայր։ Դե, ձանձրացել է ռեժիմի պարագլուխը լիությունից ու ամենաթողությունից, նա ծարավի է նոր տպավորությունների, ուրեմն ինչո՞ւ չհիմնի իր սեփական հանրապետությունը։ Փաշինյանի շրջապատը նրան չի առարկում՝ առաջնորդվելով հետևյալ սկզբունքով. կկատարենք ցանկացած քմահաճույք՝ միայն թե վճարեք: Մելքոնյանն իր հերթին վստահ է, որ Թուրքիայի պահանջներն այդքանով չեն սահմանափակվի։ Այն բանից հետո, երբ Հայաստանը, Փաշինյանի ջանքերի շնորհիվ, ՀՀ պետական զինանշանից կհեռացնի Արարատ լեռան պատկերը, Թուրքիան կարող է պահանջել, օրինակ, Արագածը վերանվանել Ալագյազ։ Հետո կպահանջի փոխել Երևանի վարչական միավորների անունները, չէ՞ որ Մալաթիան ու Սեբաստիան այսօր թուրքական տարածքներ են։ Էրդողանը կարող է պահանջել վերանվանել Կիլիկիան, Արաբկիրը, Նոր Հաճնը, մի խոսքով՝ պահանջներին վերջ չի լինի։

«Տեր-Պետրոսյանը հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման մեծ կողմնակից էր, բայց նույնիսկ նրա օրոք ոչ մի նման պահանջ չի եղել, քանի որ Հայաստանի դիրքորոշումն ամուր էր և հիմնված ազգային արժանապատվության վրա»,- հիշեցրեց Մելքոնյանը՝ ընդգծելով, որ մենք ներկա ենք Հայաստանի Երրորդ Հանրապետության, նրա խորհրդանշանների և ողջ արժեհամակարգի ոչնչացման գործընթացին։

«Առ այսօր իշխանություններին հաջողվել է ամենացավոտ շտկումներ մտցնել մեր ինքնագիտակցության և հայոց պետականության իրողությունների մեջ։ Ավաղ, չի երևում այն իրական ուժը, որը կկարողանար արգելակել այս ընթացքը։ Ես չեմ կարող մատնանշել մեկին, ով կարող է կասեցնել իշխանությունների կործանարար գործողությունները հայոց պետականության ոչնչացման ուղղությամբ։ Միակ հույսն այն է, որ քաղաքական ուժերը կարողանան միավորվել և հանրությանը ճիշտ ներկայացնել այս գործընթացի բոլոր ողբերգական հետևանքները։ Նախևառաջ Հայաստանի Երրորդ Հանրապետության ճարտարապետները պետք է տեղափոխվեն ավելի ակտիվ դաշտ։ Ցավոք, մենք տեսնում ենք, թե ինչպես են նրանք (քաղաքական գործիչներն ու զինվորականները) մինչ օրս լուռ հետևում, թե ինչպես է փլուզվում այն, ինչը կառուցվել է իրենց կողմից, ուստի էական շրջադարձի առումով ես հոռետեսորեն եմ տրամադրված»,- ընդգծեց Մելքոնյանը։

Բազմիցս նշվել է, որ Փաշինյանը ձգտում է ստեղծել ոչ միայն սեփական հանրապետություն, այլև նոր հայ ժողովուրդ, որը դաստիարակված կլինի պատմության այնպիսի դասագրքերով, ինչպիսին 7-րդ դասարանի աշակերտների համար մշակվածն է: Այսօր հայկական դպրոցներում գործում է ապագա մանկուրտներ դաստիարակելու կառավարության պատվերը, իսկ մանկուրտներին պետք չեն «փառքի անկյուններ»՝ Արցախի ազատության համար իրենց կյանքը զոհաբերած հերոսների դիմանկարներով. չէ՞ որ ռեժիմի պարագլխի կինը՝ բազմամիլիոնանոց հիմնադրամների միանձնյա սեփականատեր Աննա Հակոբյանը, հայտարարեց, որ այդ կորուստները եղել են հանուն ոչնչի…

Փաշինյանը տարված է սեփական հանրապետություն ստեղծելու մոլի գաղափարով, ուստի պնդում է, թե ազգային խորհրդանիշներն ու պատմական հիշողությունը խանգարում են հայերին կայանալ որպես պետական ժողովուրդ, որն իր հերոսներ կհամարի ոչ թե ազատամարտիկներին, այլ շարքային հարկատուներին։ Շուտով կլրանա այն իրադարձությունների 6-րդ տարելիցը, որոնք հազարավոր զոհեր և Արցախի կորուստ բերեցին ժողովրդին:

ԻՆՉՊԵՍ ԿԱՆԽԱՏԵՍՎԵԼ Է ԴԵՌԵՎՍ 6 ՏԱՐԻ ԱՌԱՋ, ԱՐՑԱԽԻՑ ՀԵՏՈ ԵԿԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԵՐԹԸ։ Հայոց պետականության վերացման գործողությունը թեժ փուլում է, Դանիել Իոաննիսյանն ու Արթուր Սաքունցը նոր սահմանադրության նախագիծ են հորինում, Վահագն Ալեքսանյանը ծրագրում է ջնջել Արարատ լեռան պատկերը պետական Զինանշանից։ Պետական օրհներգի համար, որը դեռ անցած դարում երգել են հայ ազատամարտիկները, Փաշինյանն արդեն սեփական վերջաբանն է հեղինակել։ Տեսանելի հեռանկարում հայ ժողովրդի պատմությունը փոխարինվելու է Հայաստանի պատմությամբ և բաժանվելու է Նիկոլից առաջ և Նիկոլից հետո ժամանակաշրջանների։ Դե, ի՜նչ արած. Փաշինյանն արդեն կշտացել է թանկարժեք արտասահմանյան մեքենաներից, ճամփորդել է Սինգապուրում ու Ֆրանսիայում, նրան ձանձրացրել են մշտական քեֆերը, անթիվ խրախճանքները, քյաբաբները, արքայախնձորներն ու սև խավիարը, հիմա նա ուզում է դառնալ հիմնադիր հայր…

Նպատակին հասնելու համար շատ քիչ բան է մնում. քաղաքական բռնաճնշումների ևս մեկ-երկու փուլ, և Փաշինյանն արդեն ոչ մի ընդդիմախոս ու քաղաքական հակառակորդ չի ունենա։ ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանին, հասարակական գործիչ Նարեկ Մալյանին, Վանաձորի նախկին քաղաքապետ Մամիկոն Ասլանյանին, գեներալ Միքայել Արզումանյանին և տասնյակ այլ քաղբանտարկյալներին կավելանան նորերը, որից հետո այլևս ոչ ոք դուրս չի գա Էջմիածնում Կոմիտասի հրապարակ՝ ոտնձգություններից պաշտպանելու Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու առաջնորդին, որը, ընդգծեմ, շատ ավելի մեծ վճռականություն ցուցաբերեց իշխող վերնաշերտի քաղաքականության դեմ պայքարում, քան գեներալակազմն ու ընդդիմության ցուցանակի տակ գործող քաղաքական ուժերը։

Փաշինյանը դեպի իր նպատակն է գնում է յոթմղոնանոց քայլերով, ժողովուրդը լռում է. հույս կա, որ դա լռություն է փոթորկից առաջ, չէ՞ որ հույսը միշտ վերջինն է մեռնում…