«ԱՆՈՒՆՍ ԱՐՑԱ՛Խ Է». ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ ԵՐԳԻ ՀԱՄԱՐ…
Կան ստեղծագործություններ, որոնք դուրս են մղում մարդկանց միջից վախն ու հոգու թուլությունը, դրանք ինքնին, ասես, արիության մարմնավորում լինեն, որը բացառում ու քամահրում է մահը:
ՇՈՒՇԱՆ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆԻ «ԱՆՈՒՆՍ ԱՐՑԱԽ Է» ՆՈՐ ԵՐԳԸ հենց այդպիսի ստեղծագործություն է։ Այն մեր օրերի, պատերազմի մասին է, այսօրվա աշխարհի և մեր մասին։ Յուրաքանչյուրի մասին, ով այս օրերին ապրում է այն ամենով, ինչ տեղի է ունենում կրակագծում, ով մահանում է ամեն զինվորի հետ, ով գնում է գրոհի, հսկում խրամատում, ուսերի վրա դուրս բերում մարտադաշտից վիրավոր ընկերոջը... Սա ձոն է սրընթաց թռչող ներկային, որը դժվար է փոխանցել բառերով, բայց հեղինակին դա հաջողվել է։
Այս երգի խոսքերը քաղած են մեր հոգիներից, այս երգը չերգված ապրում էր մեզանից յուրաքանչյուրի սրտում պատերազմի առաջին իսկ օրվանից։ Շուշանը մեր հոգիներից վերցրեց այդ մերկ խոսքերն ու երաժշտության հանդերձ հագցրեց։ Վաստակավոր արտիստուհին շատ երգեր ունի Հայրենիքի նկատմամբ սիրո մասին, բայց այս երգը յուրահատուկ է, նրա մեջ մի առանձնահատուկ պրկված նյարդ ու առանձնահատուկ անաղարտություն կա։ Ամեն տողում՝ անասելի լարվածություն և իրական մեծ ճշմարտություն՝ առանց պաթոսի: «Անունս Արցա՛խ է, ես չեմ հանձնվում»։
Այսպիսի ստեղծագործությունները ծնվում են միայն պատմության առանձնահատուկ պահերին։ Այդպես Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին ծնվեց «Вставай, страна огромная!» հզոր երգը։ Ներկայիս պատերազմը նույնպես անվանում են Հայրենական, մեր զինվորները մաքառում են հանուն ազատության ու արժանապատվության, իրենց նախնիների հողում ապրելու իրավունքի։ Այս երգի մեջ «Սմերչի» ու «Գրադի» հարվածներն են Ստեփանակերտին և Շուշիին, այս երգի մեջ ավերված Մարտակերտն է ու ամայացած Հադրութը, ֆոսֆորային արկերից այրվող անտառները, հակառակորդի խոցված անօդաչուներն ու ինքնաթիռները, վառվող տանկերը...
Այս երգի մեջ քամահրանքն է մահվան հանդեպ և հաղթանակի կամքը։ Դրա մեջ Ռուստամն է, Ռաֆայելը, Թաթուլը, Նարեկը, Արմանը, Դավիթը և հարյուրավոր այլ տղաներ, որոնք ոտք դրեցին անմահություն... Չկա շինծու պաթոսի ու կեղծիքի ոչ մի նշույլ։ Այս երգում ողջ անսքող ճշմարտությունն է, առանց ճիգի. սկզբից մինչև վերջ: Վերապատմելն ու մեջբերելը անիմաստ է, այս երգը կարելի է լսել միայն հայերեն լեզվով. վերապատմելու կամ թարգմանելու ցանկացած փորձ կարող է ոգեզրկել այն: Սա հզոր երգ է, երգ-աղոթք, երգ-արարք, երգ-երդում. այն մեծ ապագա ունի:
Անհնար է պատմել երգը, բայց երգը կարող է պատմել ճշմարտությունը մի ամբողջ սերնդի ճակատագրի, պատերազմի մասին, որը մտավ ամեն տուն, և այն մասին, ինչը վեր է վախից և ավելի հզոր, քան մահը: Անպայման լսեք այդ երգը հեղինակի կատարմամբ, այն արձագանքում է յուրաքանչյուրիս հոգում։ Այդ երգը քամած է մեր մեր սրտերից, սա իսկական արվեստ է, և շնորհակալություն Շուշանին երգի համար, Արցախի ազատարարների սերնդին ձոնված օրհներգի համար։ Այս ստեղծագործությունն իսկապես արժանի է դառնալու միջազգային հանրության կողմից ճանաչված Արցախի Հանրապետության օրհներգը…