Նորատ ՏԵՐ-ԳՐԻԳՈՐՅԱՆՑ. «ԴԵՌ ՈՒՇ ՉԷ ԱԴՐԲԵՋԱՆՑԻՆԵՐԻՆ ՊԱՐԿԻ ՄԵՋ ՄՏՑՆԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ»
Արցախի ռազմական հրամանատարությունը անհապաղ պետք է ադրբեջանական բանակի՝ Շուշի ներթափանցած դիվերսիոն խմբերի շրջապատման և ոչնչացման ծրագիր կազմի։ Իրավիճակը խիստ վտանգավոր է և ոչ ստանդարտ. անսպասելի լուծումներ են պահանջվում։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այսպիսի կարծիք է հայտնել անկախ Հայաստանի զինված ուժերը ստեղծողներից մեկը` նախկինում ԽՍՀՄ ԶՈւ ցամաքային զորքերի գլխավոր շտաբի պետի տեղակալ, գեներալ-լեյտենանտ Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը։
Բերդաքաղաք Շուշիի մերձակայքում ծանր մարտեր են ընթանում։ Տեր-Գրիգորյանցը նշեց, որ չնայած Արցախի պաշտպանության բանակը դիվերսիոն խմբերին հսկայական վնաս է հասցնում, այնուամենայնիվ, վերջիններս լուրջ վտանգ են ներկայացնում, որն անհրաժեշտ է հնարավորինս արագ չեզոքացնել։
«Հիմա պետք է պահեստային զորք տեղափոխել Շուշի, հզոր կրակային հարվածներով շղթայել հակառակորդի հիմնական խմբավորումը, կաշկանդել նրա ուժերը ականապայթյունային պատնեշներով և առաջ անցած խմբերը ոչնչացնելու համար ուժեր գործարկել, հակառակ դեպքում նրանք կարող են մեր հրամանատարության համար մի շարք խնդիրներ ստեղծել»,-նշեց Տեր-Գրիգորյանցը։
Գեներալը ադրբեջանական զորքերի մարտավարությունը հետևյալ կերպ է բացատրում․ որոշակի հատվածներ են գրավում, այնտեղ պլացդարմներ են ստեղծում, մեկուսացնում են հայկական զորքերը, հետո արդեն մոտենում են նրանց մյուս ստորաբաժանումները։ Բացի այդ, իր գործողություններով հակառակորդը հայկական հրամանատարությանը ստիպում է ուժեր տեղափոխել այլ ուղղություններից, ինչն էլ հանգեցնում է այդ հատվածների թուլացմանը։ Հենց այնտեղ՝ թուլացած հատվածներ էլ նետվում են ադրբեջանական ստորաբաժանումները։
«Իրականում դա շատ խորամանկ մարտավարություն է։ Առհասարակ պատերազմի ժամանակ մի կանոն կա՝ ով ավելի խելոք կխաբի, նա էլ հաղթել է։ Ով առաջինը մոլորեցնի հակառակորդին, նա էլ հենց առավելություն ունի»,-ասաց գեներալը։
Հայկական բանակի գլխավոր խնդիրներից մեկը, ըստ Տեր-Գրիգորյանցի, օպերատիվ շարվածքի պահպանումն է։ Պետք է ամեն գնով հակառակորդին թույլ չտալ կտրել պաշտպանվող ստորաբաժանումների միջև կապը, խախտել պաշտպանական շղթան։
«Նկատե՞լ եք, որ հակառակորդը գլխավոր հարվածը կենտրոնին չհասցրեց, այլ ցրվեց դեպի թևեր։ Հայկական հրամանատարությունը պետք է նախապես թևերում լուրջ պահեստազոր պահեր։ Ձախ թևում (հայերի կողմից)՝ Վարդենիսի և Մարտակերտի միջև ընկած հատվածում, պետք էր պահեստային զորք պահել, աջ թևում՝ Հորադիզի մոտ և մի փոքր դեպի Արցախի խորքեր նույնպես։ Պահեստազորը հարկավոր էր անսպասելիորեն ծագող խնդիրների կատարման համար»,-ասաց նա։
Բայց հիմա արդեն եղել է այն, ինչ եղել է, և իրավիճակը շտկելու համար երբեք ուշ չէ։ Կարելի է, օրինակ, Կովսական (Զանգելան) հասած ադրբեջանական զորքերի համար «պարկ» կազմակերպել։ Տեր-Գրիգորյանցի կարծիքով՝ որոշակի ջանք գործադրելու դեպքում կարելի է կտրել ադրբեջանական բանակի հաղորդակցությունը։ Եթե նրանք մնան առանց լուրջ համալրման` կարելի է հեշտությամբ ջարդել և նետել դեպի Արաքս։ Դա կարելի էր անել դեռևս Զանգելանի գրավման առաջին օրերին, բայց չեն արել։ Արդյունքում ադրբեջանական զորքերին թույլ են տվել թեքվել հյուսիս՝ դեպի Բերձոր(Լաչին)։
Խոսելով մոբիլիզացիայի մասին՝ գեներալը նշեց, որ դեռևս Արցախում ներկայիս մարտերից առաջ ինքը նշում էր աշխարհազորային համակարգ կազմավորելու անհրաժեշտությունը։ Այս թեման նա անձամբ է բարձրացրել Արցախի Հանրապետության նախկին նախագահ Բակո Սահակյանի հետ զրույցում։ Հարկավոր էր տեղաբնակ բոլոր տղամարդկանց նախապես պատրաստել պատերազմի, յուրաքանչյուրին ինքնաձիգ հատկացնել, պահել այդ զենքը ոստիկանական բաժանմունքներում կամ զինկոմիսարիատներում և պարբերաբար նրանց հետ պարապմունքներ ու ռազմական հավաքներ իրականացնել։
«Մարտական գործողությունների ընթացքում աշխարհազորը զբաղվում է թիկունքի ռազմական օբյեկտների և առանցքային ենթակառուցվածքների պահպանությամբ, իսկ կանոնավոր բանակը կռվում է առաջնագծում։ Իսկ եթե այդ մարդկանց սովորեցնեն նաև աշխատել ավտոմատ զենիթային տեղակայանքների հետ, նրանք իսկապես անգին կլինեն»,-ասաց մեր զրուցակիցը։