2021-08-30 12:00
Давид САРКИСЯН
ԴԱՏԱՎԱՐԱԿԱՆ ՏՐԱԳԻՖԱՐՍ՝ ԽԻՍՏ ԿԱՆԽԱՏԵՍԵԼԻ ԵԼՔՈՎ
Քաղաքական ընդդիմության ներկայացուցիչների կալանավորումները, ահաբեկումները, դատական համակարգի նկատմամբ լիարժեք վերահսկողություն հաստատելու փորձերը «Նոր Հայաստանում» բնավ նոր չեն։ 2018-ին սկսվելով իբրև տարերային գործողությունների շղթա՝ այսօր դատարանների և դատավորների ինքնուրույնության և անկախության դեմ ոտնձգությունները ձեռք են բերել համակարգված, ինստիտուցիոնալ և անգամ «հանրայնորեն արդարացված» բնույթ։
Մի քանի աղմկահարույց դատավարություները, նախեվառաջ՝ սյունեցի համայնքապետերի, դրանից առաջ՝ սահմանադրական կարգի ենթադրյալ տապալման գործով, հաճախ հիշեցնում են ավստրիացի հանճարեղ գրող Ֆրանց Կաֆկայի «Դատավարություն» հրաշալի վեպը։
Դրանում գլխավոր հերոսը՝ Յոզեֆ Կ. անունով, որը սովորական բանկային մի գործակալ է, մի օր հանկարծ պարզում է, որ ինքը ձերբակալված է և դատապարտված, բայց թե ինչի՞ համար, ի՞նչ հանցադրվագով՝ հայտնի չէ, նա անտեղյակ է իր ենթադրյալ հանցանքի հանգամանքներին, չի հասկանում, թե ո՞վ է իրեն դատելու։ Թե ո՞րն է Յոզեֆի հանցանքը, ի՞նչ է իրենից ներկայացնում դատական ատյանը՝ մինչև վեպի վերջ էլ մնում են անհասկանալի։
Ավելի քան երեք տարի շարունակվող տասնյակ քրեական դատավարություններ այդպես էլ որևէ կերպ չմոտեցրին քննվող գործերի հանգուցալուծումը, և եթե անգամ դրանք բուն դատաքննության փուլում են, դոփում են տեղում, ինչը կարծես ձեռնտու է քաղաքական իշխանությանը։ Էլ ի՞նչ հարմար թեզ կարելի է առաջ քաշել և արտահերթ ընտրությանը հաղթել, քան չապացուցված մեղքը կամ ընթացքի մեջ գտնվող քրեական գործը։ Թեև, ինչ խոսք, անմեղության կանխավարկածն էլ այս իշխանության համար ոչինչ չարժե, այնպես որ՝ անգամ կարճված գործերով կամ արդարացված անձանց մասին կարելի է անհարկի զազրախոսել։
Նույնիսկ այս իշխանության կողմից հակասահմանադրական ճանապարհով փոխված Սահմանադրական դատարանի ներկայիս կազմի որոշումը քաղաքական իշխանության հռետորաբանությունը դույզն-ինչ չսրբագրեց, ճիշտ հակառակը՝ քաղաքական ախոյան Ռոբերտ Քոչարյանը կասկածվեց անգամ ՔՊ-ի կողմից ընտրված ՍԴ դատավորների վրա ազդելու փորձերի համար։
Իսկ ո՞ւր են արդարադության իրականացմանը միջամտելու կասկածանքով ձերբակալված անձինք կամ քրեական գործերը, եթե նման հիմնավոր կասկած կա։ Ինչո՞ւ են շարունակում պաշտոնավարել այն դատավորները, որոնք կասկածվում են իբր որևէ քաղաքական ուժի, ներառյալ ընդդիմության, կողմից անթույլատրելի ազդեցություն կրելու համար։ Եթե ԱԱԾ-ն ավելի քան երեք տարում գեթ մեկ նման դեպք չի բացահայտել, դատավորի կամ նրա վրա ներգործել փորձող ընդդիմադիրի չի հայտնաբերել, ի՞նչ պարապ և անհասցե մեղադրանքներ է հղում օրվա իշխանությունը։
Հաճախ անհարկի օգտագործվող «սահմանադրական կարգի տապալում» եզրույթը, որն իշխանությունը մեկնաբանում է բացառապես իրեն հարմար քաղաքական համատեքստում, ենթադրում է նախևառաջ Մայր օրենքի առաջին գլխի՝ սահմանադրական կարգի հիմունքներին վերաբերող դրույթների ոտնահարում։ Սահմանադրության առաջին հոդվածն անփոփոխելի է և բոլոր երեք խմբագրություններում ունեցել է և ունի նույն ձևակերպումը՝ «Հայաստանի Հանրապետությունը ինքնիշխան, ժողովրդավարական, սոցիալական, իրավական պետություն է»։
Սահմանադրական կարգի տապալման մասին ճամարտակող իշխանավորներին հարկ է շարունակաբար հիշեցնել, որ ինքնիշխան հռչակված Հայաստանն ի վիճակի չէ անգամ սեփական գյուղերն ու ճանապարհները պաշտպանելու, ժողովրդավարության իրավիճակի մասին կարելի է գնահատական տալ՝ կառավարման ուղղահայացի, հատկապես ուժայինների և իրավապահների, հետևողական գերկենտրոնացման օրինակով, սոցիալական իրավունքների անկատարության լավագույն ապացույցը պետական համակարգի համատարած ինքնապարգևատրումներն են, իրավական ոլորտում էլ՝ իշխանության սրտի դատավորները ամեն մի հերթական դատական ակտով իրավական կամայականության և հաճոյակատարության նորանոր բարձունքներ են նվաճում։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2022-02-28 10:26Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.
-
2022-02-24 13:26Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.
-
2022-02-24 10:29Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.
-
2022-02-22 10:57Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.