2022-03-03 17:24
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ԱՆՆԱԽԱԴԵՊ ՌԻՍԿԻ ԳՈՏՈՒՄ
Փետրվարի վերջին Հայաստանի վիճակագրական կոմիտեն հրապարակել է մակրոտնտեսական ցուցանիշների վերաբերյալ իր հերթական զեկույցը, որը բնութագրում է երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակն ընթացիկ տարվա առաջին ամսում: Բառացիորեն բոլոր հիմնական բնութագրիչներով այս տարվա հունվարին աճ է գրանցվել նախորդ տարվա հունվարի համեմատ։ Ինքնագովազդի վրա սևեռված կառավարությունը, բնականաբար, հուսադրող միտումներ նշմարեց դրանում, թեև իրականում, եթե հաշվի առնենք գների տոտալ աճի ազդեցության գործոնը, ցանկացած լավատեսություն այս հարցում պետք է ցրվի վաղորդյան մշուշի պես։ Բայց հիմա խոսքն այդ մասին չէ։
Թերեվս, առանց կասկածի չնչին իսկ նշույլի այսօր կարելի է արձանագրել, որ երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակի նույնիսկ թվացյալ դրական ցուցանիշները մենք տեսնում ենք վերջին անգամ։ Դե, լավագույն դեպքում՝ նախավերջին. հնարավոր է, որ փետրվարի արդյունքների տվյալները նույնպես դրական լինեն: Իսկ հետո... Ռուսաստանի և Արևմուտքի դիմակայության հետևանքները կարող են պարզապես կործանարար լինել Հայաստանի տնտեսության համար։
Կան լավատեսներ, որոնք համարում են, թե ռուս-ուկրաինական պատերազմը և Ռուսաստանի վրա Արևմուտքի աննախադեպ պատժամիջոցային ճնշումը կնպաստի հայկական տնտեսության աշխուժացմանը։ Օրինակ, շատերը ենթադրում են, թե հիմա Հայաստան է հորդելու ռուս զբոսաշրջիկների ալիքը, որոնք զրկվել են Եվրոպայում հանգստանալու հնարավորությունից։ Առաջին հայացքից, իսկապես, ռուսաստանցիների համար մենք կարող ենք դառնալ այլընտրանքային հանգստավայր։ Սակայն դժվար թե այսօր Ռուսաստանի քաղաքացիներն առհասարակ մտածեն հանգստի մասին։ Նախ, երբ երկիրդ պատերազմի մեջ է, շատերը տուրիստական ճանապարհորդությունների տրամադրություն հաստատ չունեն։ Երկրորդ, պատժամիջոցային ճնշումն, անկասկած, մեծապես կազդի Ռուսաստանի սոցիալ-տնտեսական իրավիճակի վրա, և ռուսաստանցիների մեծամասնության համար ուղևորությունների ծախսերը կդառնան պարզապես անհաղթահարելի: Ստիպված կլինեն զգալիորեն սահմանափակել ծախսերը։
Ինչևէ, ներկայիս խոսակցություններն այն մասին, թե ռուս-ուկրաինական հակամարտության շուրջ ստեղծված իրավիճակից, ներկայիս գլոբալ տնտեսական ճգնաժամից Հայաստանը կարող է տնտեսական ինչ-որ շահաբաժիններ քաղել, բացարձակապես տեղին չեն։ Չմոռանանք նաև այն մասին, որ Հայաստանի կառավարությունն ընդհանրապես և նամանավանդ ֆորսմաժորային իրավիճակներում կարողանում է միայն կորցնել։ Կկարողանա, ակնհայտորեն, նաև այս դեպքում։
Վերադառնանք մակրոտնտեսական ցուցանիշներին։ Ամենաէական աճն այս տարվա հունվարին (նախորդ տարվա հունվարի համեմատ) արձանագրվել է արտաքին առևտրաշրջանառության ոլորտում։ Ներկրումն աճել է 53%-ով, իսկ արտահանումը՝ 65%-ով։ Իսկ հիմա ուշադրություն դարձնենք արտահանման ու ներմուծման հիմնական ուղղություններին։ Ահա ուրեմն, Ռուսաստանի Դաշնության տեսակարար կշիռը Հայաստանի արտաքին և փոխադարձ առևտրաշրջանառության մեջ կազմում է մոտ 32%։ Նույն ցուցանիշը ԵՄ-ի մասով կազմում է 18%։ Այսպիսով, կարելի է արձանագրել, որ հայկական արտաքին առևտրաշրջանառության 50%-ը ձևավորվում է այսօր հակամարտող կողմերի հաշվին։ Այսինքն մեր արտաքին առևտրաշրջանառության ուղիղ կեսն այս պահին գտնվում է աննախադեպ ռիսկի գոտում։ Անցնենք առաջ։ Ռուսական ռուբլու փոխարժեքի սաստիկ անկումը միանշանակ բացասական ազդեցություն կունենա հայկական արտահանման վրա, որի 28%-ը բաժին է ընկնում ՌԴ-ին։ Ըստ էության, հայկական արտահանման մեկ երրորդն այսօր վտանգված է հենց միայն ռուբլու փոխարժեքի անկման պատճառով։
Այս ամենը լոկ կաթիլ է այն լուրջ խնդիրների օվկիանոսում, որոնց Հայաստանը բախվում և բախվելու է հերթական գլոբալ տնտեսական ճգնաժամի համատեքստում, որում արդեն իսկ ապրում է աշխարհը։ Բնականաբար, նման աննախադեպ պայմաններում պետք է անցկացվի իրավիճակի լուրջ վերլուծություն և քայլեր ձեռնարկվեն՝ ուղղված Հայաստանի տնտեսությանը սպառնացող ռիսկերի նվազեցմանը։ Թերևս սա միակ բանն է, որով այսօր պետք է զբաղվի Հայաստանի կառավարությունն ընդհանրապես և նրա տնտեսական հատվածը՝ մասնավորապես։ Բայց… Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը և էկոնոմիկայի նախարարության հումքային բաժնի պետ, առաջնային գյուղատնտեսական արտադրանքի վարչության ղեկավար Լևոն Տեր-Իսախանյանը երկօրյա այցով կմեկնեն Քաթար, հաղորդում է Sputnik Արմենիան: Ինչպես ասում են՝ մեկնաբանություններն ավելորդ են։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
New2025-02-22 09:42То, что происходило вечером в четверг в Ереване, многие называли транспортным коллапсом. Отчасти это верное определение. Но только отчасти. На самом деле столица в очередной раз столкнулась с коллапсом системы управления, по сути приведшей к локдауну. Утром в пятницу практически не работал наземный транспорт, были отменены занятия в школах и вузах, работодателей власть призвала перейти на «удаленку». Разве не напоминает локдаун эпохи ковида? Только вот тогда в страну пришла глобальная проблема опасной пандемии, уносящей сотни тысяч человеческих жизней по всему миру, а сейчас просто выпал снег. Причем снег выпал зимой. Причем за несколько дней до этого все знали о грядущем изменении погоды…
-
2025-02-21 10:07Правительство Армении одобрило законопроект, предлагающий увеличить допустимый лимит штрафных баллов для водителей с 9 до 13, передает Sputnik Армения.
-
2025-02-20 09:12Чем больше представители правительства Армении и ее начальник пытаются продвигать идею всеобщей декларации доходов, тем меньше остается оснований считать внедрение этой системы разумным, актуальным, оправданным. Уж лучше бы совсем молчали, нежели пиарили новшество так, как это делают сейчас. Для них лучше - для тех, кто хочет навязать обществу очередной бредовый план. Тем не менее, они молчать не хотят и постоянно приводят какие-то аргументы в поддержку практики декларирования доходов населения, которые на самом деле становятся контраргументами.
-
2025-02-19 09:43Министр экономики Армении Геворг Папоян опроверг распространяющуюся информацию о том, что внешний долг Республики Армения достиг $12 миллиардов. Как сообщает Арменпресс, об этом министр сказал в видео, опубликованном на его странице в Facebook, передает Арменпресс. «В последнее время я получаю от вас много писем, комментариев на страницах в социальных сетях и беспокойств по поводу того, что мы будем делать или как так получилось, что внешний долг Республики Армения составил $12 миллиардов. Уважаемые соотечественники, внешний долг Республики Армения составляет не $12 миллиардов, внешний долг Республики Армения составляет $5 миллиардов 962 миллиона. Люди, которые распространяют эту цифру в $12 миллиардов, либо не информированы, либо намеренно манипулируют, чтобы получить политические дивиденды, предоставляя вам неверную информацию», - сказал Папоян.