2020-09-12 08:48
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐ ՄԵԿ ՊԱՏՈՒՀԱՆԻՑ
Ավելի քան մեկ տարի առաջ Նիկոլ Փաշինյանն իր ենթականերին խորհրդակցության հավաքեց կառավարությունում և որոշեց նրանց հետ քննարկել կարևորագույն խնդիր. պետգնումների գործընթացի օպտիմալացումը, արդիականացումը, «ապակոռումպացումը»։ Ուղիղն ասենք. ոլորտը վաղուց հատուկ ուշադրության ու վերահսկողության կարիք ուներ, ոլորտը վաղուց արդեն կոռուպցիոն ռիսկերի, հովանավորչության հիմնական աղբյուրներից մեկն է։ Ավելին, հաշվի առնելով հակակոռուպցիոն հեղափոխական օրակարգը, հենց այս ոլորտում էր, որ ներկայիս իշխանությունը պետք է, ինչպես ասում են, արդյունքը ցույց տար, արդարացներ կոռուպցիայի դեմ պայքարի արդյունավետության վերաբերյալ համաքաղաքացիների հույսերը։
Հիշենք, թե ինչպես էր սկզբում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում, թե երկրում իսպառ արմատախիլ է արված կոռուպցիան։ Հետո, երբ կոռուպցիոն գործերով մեկը մյուսի հետևից սկսեցին անցնել նոր իշխանության ներկայացուցիչները, սրբագրեց իր այդ դիրքորոշումը, ընդգծելով, թե երկրում չկա համակարգային կոռուպցիա։ Արդյունքում պարզվեց, որ այդ մասին էլ նա խոսում էր տաք գլխով։ Մեկը մյուսի հետևից բացահայտվում ու մերկացվում էին կոռուպցիոն մեխանիզմներ՝ ցույց տալով երևույթի համակարգային բնույթը։ Բայց կոռուպցիայի դեմ պայքարի գաղափարն ընկած էր թավիշի հիմքում, այնպես որ հրաժարվել պայքարից՝ կնշանակեր հրաժարվել հեղափոխական իդեալներից։ Արդյունքում այս կառավարության հակակոռուպցիոն հաջողությունների նշաձողը կոռուպցիան արմատախիլ անելուց սահուն կերպով իջեցվեց մինչև դրա նվազեցում։ Ասենք, պայքարի գլխավոր նպատակ էլ դարձավ ոչ թե բուն կոռուպցիան, այլ կոռուպցիոն ռիսկերը։ Այնպես որ միանգամայն արդիական էր պետգնումների ոլորտին առնչվող խնդիրների քննարկումը, որտեղ թաքնված է կոռուպցիոն ռիսկերի հսկայական ներուժ։
«Ինչո՞ւ է մեզ հատկապես հետաքրքրում պետական գնումների համակարգը, ի՞նչ ենք մենք ուզում անել և ի՞նչ արդյունքի հասնել: Մենք ցանկանում ենք, որպեսզի պետական գնումների համակարգը բարեփոխվի այն ուղղությամբ, որպեսզի այն հնարավորինս լինի ճկուն և մոբիլ, միևնույն ժամանակ, պահպանի արդար մրցակցության սկզբունքը և հնարավորինս զերծ լինի կոռուպցիոն երևույթներից, երրորդը՝ երաշխավորի պետական միջոցների ծախսման և ստացվող արդյունքի որակը»,- այդ խորհրդակցության ժամանակ նշեց Նիկոլ Փաշինյանը։
Ցանկանալ, ինչպես ասում են, դեռ չի նշանակում՝ անել։ Անել, նշանակում է՝ ստանալ արդյունք: Տվյալ դեպքում՝ համակարգի մրցակցային բարձր մակարդակ և կոռուպցիոն ռիսկերի ցածր մակարդակ ապահովող ճկունության, արդարության տեսքով։ Բայց…
Պետգնումների հետ կապված իրավիճակը ոչ միայն չի փոխվել, այլև առհասարակ ավելի է վատթարացել, քան նախկինում էր։ Բանն այն է, որ «մեկ աղբյուրից» սկզբունքով և առանց մրցույթի իրականացվող գնումների մասով արձանագրվել է առավել քան էական քանակական աճ։ Այստեղ ուղղակի ընդգծենք, որ այդ սկզբունքով պետգնումների իրականացումը դեռ վաղուց արժանանում էր միանգամայն արդարացի բուռն քննադատության, քանի որ կապակցվում էր ատկատների ու ապօրինի պայմանավորվածությունների, կոռուպցիայի և մրցակցության բացակայության հետ։ Եվ ահա պարզվում է, որ այդ հարցում (մեկ աղբյուրից պետգնումների կազմակերպման) ներկայիս կառավարությունն առհասարակ տվել-անցել է «էքսերին»։ Համաձայն Տնտեսական զարգացման նախաձեռնությունների կենտրոնի (CEDI) տվյալների, որը վկայակոչում է Ֆինանսների նախարարության պաշտոնական տվյալները, մեկ աղբյուրից արված պետգնումների գումարը 2017-ին կազմել է 103,9 մլրդ դրամ, իսկ 2019-ին աճել է գրեթե 70%-ով ՝ հասնելով 178,7 մլրդ դրամի։ Ավելին, գնումների ֆինանսական ծավալների նման աճի խորապատկերին արձանագրվել է այդօրինակ գործարքների քանակի, ճիշտ է՝ ոչ մեծ, բայց կրճատում։ Իսկ դա նշանակում է, որ յուրաքանչյուր այդպիսի գործարքի համար հատկացվել է շատ ավելի մեծ գումար, քան նախկինում։
Կրկնեմ, խոսքն առանց մրցույթների իրականացվող գնումների ընթացակարգի մասին է, ինչը կոռուպցիոն տեսանկյունից համարվում է առանձնակի ռիսկային։
Իհարկե, կարելի է ժամերով, օրերով, տարիներով խոսել այս կառավարության հակակոռուպցիոն նվաճումների մասին։ Կարելի է խոսել պետգնումների համակարգը ճկուն ու մրցունակ դարձնելու անհրաժեշտության մասին։ Բայց արդյունքն ախր հակառա՛կն է վկայում։ Համակարգում ռիսկերը ոչ թե նվազել են, այլ ավելացել։
Այսօր գնալով ավելի հաճախ է կարծիք հնչում, որ այս իշխանությունը նախորդից ոչ մի բանով լավը չէ, որ երկրում ոչինչ չի փոխվել։ Ամենևի՛ն, այն էլ ինչպե՜ս է փոխվել։ Սակայն, ինչպես ցույց են տալիս փաստերը, փոխվել է դեպի վատը։ Նույնիսկ այն ոլորտներում, որոնք ընկած էին թավշե օրակարգի և հեղափոխական կարգախոսների հիմքում։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-05-22 09:50Почти половина срока, выделенного гражданам Армении на то, чтобы представить декларации о собственных доходах, прошла. Напомним, до 1 ноября граждане должны поделиться с государством информацией о своих доходах за прошлый год. Так вот, глядя на то, какой "популярностью" пользуется эта идея в народе, любое другое правительство, по крайней мере адекватное, констатировало бы фиаско инициативы и приостановило бы ее. Уже сейчас можно с полной уверенностью сказать, что провал данной программы неизбежен, о чем, кстати, свидетельствуют официальные данные.
-
2025-05-20 09:34Объем продукции, произведенной в первом квартале 2025 года в Армении в сферах сельского хозяйства, лесного хозяйства и рыбоводства, в текущих ценах составил 121 498.1 млн драмов, увеличившись по сравнению с аналогичным периодом 2024 года на 10%. Об этом сообщает Национальный статистический комитет республики, передает АРКА. Так, объем производства в сфере сельского хозяйства за отчетный период вырос на 10,5% и составил 97 469.9 млн драмов. При этом объем производства в сфере животноводства составил 74 631.0 млн драмов, увеличившись на 2,5% по сравнению с январем-мартом прошлого года, а в сфере растениеводства – 22 838.9 млн драмов при росте на 53,5%.
-
2025-05-17 10:15Министерство экономики Армении предлагает создать Фонд "Оператор текстильной отрасли", на который будут возложены функции оператора отрасли. Соответствующая инициатива размещена на едином портале правовых актов, передает АрмИнфо. Как говорится о пояснении к документу, текстильная промышленность является одним из приоритетных и ключевых секторов экономики, определенных правительством РА, который обеспечивает тысячи рабочих мест, особенно для женщин. Многие заводы и мастерские работают за пределами Еревана, в регионах, где это имеет большое значение в условиях высокого уровня безработицы. Текстильная продукция из Армении экспортируется в основном в Российскую Федерацию, страны ЕС и США. Расширение объемов экспорта способствует притоку иностранной валюты и улучшению платежного баланса Армении. Развитие текстильной отрасли также стимулирует местное производство сырья (например, хлопка, шерстяных изделий) и смежные отрасли: транспортировку, упаковку и маркетинг.
-
2025-05-09 09:41Объем внешнеторгового оборота Армении стремительно падает. За первый квартал этого года, по сравнению с аналогичным периодом 2024-го, он сократился более чем наполовину (на 56,2%). Согласно данным статистического комитета РА существенно сократился товарооборот со странами ЕАЭС. Спад составил 63%. С США товарооборот сократился на 21,6%, с Китаем – на 43,3%, с ОАЭ – на 78,8%. Со странами ЕС изменений объемов торговли практически нет.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-09-28 21:53Նիկոլը 110 հազար դոլար է վճարել դրոնների համար Հիշո՞ւմ եք նախորդ գումարման խորհրդարանի նախագահ Արարատ Միրզոյանի սրտահույզ ռեպլիկը՝ ապառիկով կենցաղային տեխնիկա գնելու մասին: Ռեպլիկն ընդգրկվել էր երկրի ամենաբարձր ամբիոնից Փաշինյանի հնչեցրած ելույթում։ Կրկնակի գործակալի մասին Միքայել Մինասյանի բացահայտումն ավելի ուշ եղավ, իսկ մինչ այդ հեղափոխական հանրությունը բառացիորեն արտասվում էր Արարատի խոստովանությունից, թե իբր՝ նա ցանկացել է ապառիկով ինչ-որ բան գնել տան համար, բայց թույլ չեն տվել…
-
2021-09-09 21:10Այն, որ Նիկոլին ու իր թիմին շատ է դուր եկել իշխանավորի հարմարավետ կյանքը, ակնհայտ է։ Նորմալ երկրում խորհրդարանի նախագահը համացանցում տեսահոլովակների տարածումից հետո, թե ինչպես է իր ընկերակիցների հետ պարում շքեղ հանգստավայրում, մինչ հայ ռազմագերիներին շարունակում են նվաստացնել Բաքվում, արդեն հրաժարական տված կլիներ: Բայց նրանց համար դա թուքումուր չէ, դա ցող ու շաղ է։
-
2021-02-18 17:21«Մեզ մոտ Հայաստանի իշխանությունների նկատմամբ անվստահության տարրեր են ծագել»։ Այսպես քաղաքավարի է արտահայտվում Ռուսաստանի հայերի միության փոխնախագահ Գերման Անանյանցը։
-
2021-02-17 11:03Ֆեյսբուքի օգտատերերն արդեն մի քանի օր շարունակ ապարդյուն փորձում են գտնել այն հարցի պատասխանը, թե ինչո՞ւ են ՀՀ վարչապետի աշխատակազմին այդչափ անհրաժեշտ փողկապները: Հարցն ի հայտ է եկել, բնականաբար, ոչ առանց պատճառի։ Բանն այն է, որ Ֆինանսների նախարարությունը հրապարակել է 2021 թվականի պետական գնումների ծրագիրը, համաձայն որի ՀՀ կառավարության ղեկավարի աշխատակազմը մտադիր է գնել 232 փողկապ՝ վճարելով 278 հազար դրամ բյուջետային միջոցներ։