ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐ ՄԵԿ ՊԱՏՈՒՀԱՆԻՑ
Ավելի քան մեկ տարի առաջ Նիկոլ Փաշինյանն իր ենթականերին խորհրդակցության հավաքեց կառավարությունում և որոշեց նրանց հետ քննարկել կարևորագույն խնդիր. պետգնումների գործընթացի օպտիմալացումը, արդիականացումը, «ապակոռումպացումը»։ Ուղիղն ասենք. ոլորտը վաղուց հատուկ ուշադրության ու վերահսկողության կարիք ուներ, ոլորտը վաղուց արդեն կոռուպցիոն ռիսկերի, հովանավորչության հիմնական աղբյուրներից մեկն է։ Ավելին, հաշվի առնելով հակակոռուպցիոն հեղափոխական օրակարգը, հենց այս ոլորտում էր, որ ներկայիս իշխանությունը պետք է, ինչպես ասում են, արդյունքը ցույց տար, արդարացներ կոռուպցիայի դեմ պայքարի արդյունավետության վերաբերյալ համաքաղաքացիների հույսերը։
Հիշենք, թե ինչպես էր սկզբում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում, թե երկրում իսպառ արմատախիլ է արված կոռուպցիան։ Հետո, երբ կոռուպցիոն գործերով մեկը մյուսի հետևից սկսեցին անցնել նոր իշխանության ներկայացուցիչները, սրբագրեց իր այդ դիրքորոշումը, ընդգծելով, թե երկրում չկա համակարգային կոռուպցիա։ Արդյունքում պարզվեց, որ այդ մասին էլ նա խոսում էր տաք գլխով։ Մեկը մյուսի հետևից բացահայտվում ու մերկացվում էին կոռուպցիոն մեխանիզմներ՝ ցույց տալով երևույթի համակարգային բնույթը։ Բայց կոռուպցիայի դեմ պայքարի գաղափարն ընկած էր թավիշի հիմքում, այնպես որ հրաժարվել պայքարից՝ կնշանակեր հրաժարվել հեղափոխական իդեալներից։ Արդյունքում այս կառավարության հակակոռուպցիոն հաջողությունների նշաձողը կոռուպցիան արմատախիլ անելուց սահուն կերպով իջեցվեց մինչև դրա նվազեցում։ Ասենք, պայքարի գլխավոր նպատակ էլ դարձավ ոչ թե բուն կոռուպցիան, այլ կոռուպցիոն ռիսկերը։ Այնպես որ միանգամայն արդիական էր պետգնումների ոլորտին առնչվող խնդիրների քննարկումը, որտեղ թաքնված է կոռուպցիոն ռիսկերի հսկայական ներուժ։
«Ինչո՞ւ է մեզ հատկապես հետաքրքրում պետական գնումների համակարգը, ի՞նչ ենք մենք ուզում անել և ի՞նչ արդյունքի հասնել: Մենք ցանկանում ենք, որպեսզի պետական գնումների համակարգը բարեփոխվի այն ուղղությամբ, որպեսզի այն հնարավորինս լինի ճկուն և մոբիլ, միևնույն ժամանակ, պահպանի արդար մրցակցության սկզբունքը և հնարավորինս զերծ լինի կոռուպցիոն երևույթներից, երրորդը՝ երաշխավորի պետական միջոցների ծախսման և ստացվող արդյունքի որակը»,- այդ խորհրդակցության ժամանակ նշեց Նիկոլ Փաշինյանը։
Ցանկանալ, ինչպես ասում են, դեռ չի նշանակում՝ անել։ Անել, նշանակում է՝ ստանալ արդյունք: Տվյալ դեպքում՝ համակարգի մրցակցային բարձր մակարդակ և կոռուպցիոն ռիսկերի ցածր մակարդակ ապահովող ճկունության, արդարության տեսքով։ Բայց…
Պետգնումների հետ կապված իրավիճակը ոչ միայն չի փոխվել, այլև առհասարակ ավելի է վատթարացել, քան նախկինում էր։ Բանն այն է, որ «մեկ աղբյուրից» սկզբունքով և առանց մրցույթի իրականացվող գնումների մասով արձանագրվել է առավել քան էական քանակական աճ։ Այստեղ ուղղակի ընդգծենք, որ այդ սկզբունքով պետգնումների իրականացումը դեռ վաղուց արժանանում էր միանգամայն արդարացի բուռն քննադատության, քանի որ կապակցվում էր ատկատների ու ապօրինի պայմանավորվածությունների, կոռուպցիայի և մրցակցության բացակայության հետ։ Եվ ահա պարզվում է, որ այդ հարցում (մեկ աղբյուրից պետգնումների կազմակերպման) ներկայիս կառավարությունն առհասարակ տվել-անցել է «էքսերին»։ Համաձայն Տնտեսական զարգացման նախաձեռնությունների կենտրոնի (CEDI) տվյալների, որը վկայակոչում է Ֆինանսների նախարարության պաշտոնական տվյալները, մեկ աղբյուրից արված պետգնումների գումարը 2017-ին կազմել է 103,9 մլրդ դրամ, իսկ 2019-ին աճել է գրեթե 70%-ով ՝ հասնելով 178,7 մլրդ դրամի։ Ավելին, գնումների ֆինանսական ծավալների նման աճի խորապատկերին արձանագրվել է այդօրինակ գործարքների քանակի, ճիշտ է՝ ոչ մեծ, բայց կրճատում։ Իսկ դա նշանակում է, որ յուրաքանչյուր այդպիսի գործարքի համար հատկացվել է շատ ավելի մեծ գումար, քան նախկինում։
Կրկնեմ, խոսքն առանց մրցույթների իրականացվող գնումների ընթացակարգի մասին է, ինչը կոռուպցիոն տեսանկյունից համարվում է առանձնակի ռիսկային։
Իհարկե, կարելի է ժամերով, օրերով, տարիներով խոսել այս կառավարության հակակոռուպցիոն նվաճումների մասին։ Կարելի է խոսել պետգնումների համակարգը ճկուն ու մրցունակ դարձնելու անհրաժեշտության մասին։ Բայց արդյունքն ախր հակառա՛կն է վկայում։ Համակարգում ռիսկերը ոչ թե նվազել են, այլ ավելացել։
Այսօր գնալով ավելի հաճախ է կարծիք հնչում, որ այս իշխանությունը նախորդից ոչ մի բանով լավը չէ, որ երկրում ոչինչ չի փոխվել։ Ամենևի՛ն, այն էլ ինչպե՜ս է փոխվել։ Սակայն, ինչպես ցույց են տալիս փաստերը, փոխվել է դեպի վատը։ Նույնիսկ այն ոլորտներում, որոնք ընկած էին թավշե օրակարգի և հեղափոխական կարգախոսների հիմքում։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2021-07-26 10:56219Комитет госдоходов обнародовал список тысячи крупных налогоплательщиков Армении, которые выплатили в первом полугодии в бюджет страны в общей сложности более 584 миллиардов 440 миллионов драмов, передает Sputnik Армения.
-
2021-07-26 10:13250Количество случаев физического насилия в отношении журналистов в Армении возросло, сказал в пятницу журналистам председатель Комитета по защите свободы слова Ашот МЕЛИКЯН, представляя отчет за второй квартал 2021 года по нарушениям свободы слова и прав журналистов в Армении, передает АРКА. По его словам, во втором квартале 2021 года было зафиксировано 8 случаев физического насилия в отношении журналистов, в ходе которых пострадали 9 человек, а в первом квартале было 7 случаев и 8 пострадавших. "Фактически за первое полугодие было зафиксировано 15 случаев физического насилия в отношении журналистов и 17 пострадавших", - сказал Меликян. При этом он отметил, что по случаям давления на СМИ и журналистов за второй квартал также отмечается рост более чем вдвое, если в первом квартале 20 случаев, то во втором 43 случая, и в целом получается 63 нарушения по итогам полугодия.
-
2021-07-24 09:301347Суд в Баку приговорил 13 армянских пленных, незаконно удерживаемых в Азербайджане, к 6 годам лишения свободы, передает Sputnik Армения. После отбытия наказания в тюрьме строгого режима все они будут принудительно депортированы.
-
2021-07-23 11:271776Всемирно известный биотехнолог, соучредитель гуманитарной инициативы "Аврора", председатель совета директоров компании Moderna Нубар АФЕЯН намерен передать Армении вакцины Moderna. Об этом сам Афеян заявил в Государственном медицинском университете имени Мхитара Гераци в Ереване, где ему было присвоено звание почетного доктора, передает Sputnik Армения.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-02-18 17:21230«Մեզ մոտ Հայաստանի իշխանությունների նկատմամբ անվստահության տարրեր են ծագել»։ Այսպես քաղաքավարի է արտահայտվում Ռուսաստանի հայերի միության փոխնախագահ Գերման Անանյանցը։
-
2021-02-17 11:03202Ֆեյսբուքի օգտատերերն արդեն մի քանի օր շարունակ ապարդյուն փորձում են գտնել այն հարցի պատասխանը, թե ինչո՞ւ են ՀՀ վարչապետի աշխատակազմին այդչափ անհրաժեշտ փողկապները: Հարցն ի հայտ է եկել, բնականաբար, ոչ առանց պատճառի։ Բանն այն է, որ Ֆինանսների նախարարությունը հրապարակել է 2021 թվականի պետական գնումների ծրագիրը, համաձայն որի ՀՀ կառավարության ղեկավարի աշխատակազմը մտադիր է գնել 232 փողկապ՝ վճարելով 278 հազար դրամ բյուջետային միջոցներ։
-
2020-08-10 20:33499Ո՞րն է ներկայիս իշխանությունների գլխավոր խնդիրներից մեկը: Նրանք չափազանց շատ են խոսում և ստիպում չափազանց շատ խոսել իրենց մասին, բայց ամենևին ոչ դրական առումով: Ամենազվարճալին այն է, որ երբ ուզում են ինչ-որ լավ բան ասել այսօրվա իշխանության մասին, սովորաբար ասում են, որ նրանք վերանորոգում են ճանապարհները։
-
2019-09-24 13:13336Հակակոռուպցիոն պայքարի ինստիտուցիոնալացման գործում շատ կարևոր է բիզնեսի մասնակցությունը: Այս մասին այսօր՝ սեպտեմբերի 24-ին, ««Կորպորասիոն Ամերիկա»-ի միջազգային համապատասխանությունը և հակակոռուպցիոն համաժողով-2019» ֆորումի ժամանակ հայտարարեց արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանը: