ԱՄՆ-ի ազգային արխիվը հրապարակել է հազարավոր փաստաթղթեր՝ կապված 1963թվականին նախագահ Ջոն Քենեդիի սպանության հետ այն բանից հետո, երբ նախագահ Ջո Բայդենը հրապարակումը թույլատրող կարգադրություն է տվել։
Լաչինի միջանցքի արգելափակման հետ կապված պատմությունը կարելի է դիտարկել ամենատարբեր տեսանկյուններից. աշխարհաքաղաքական, աշխարհատնտեսական, հումանիտար... նույնիսկ էկոլոգիական։ Եվ բոլոր այդ տեսանկյուններից ադրբեջանական կողմը անգամ ոչ թե շրջափակել է Արցախը, այլ առհասարակ պատանդ վերցրել 120 հազար մարդու։ Ահաբեկչական լավագույն ավանդույթներով: Թեպետ, դա ամենևին էլ զարմանալի չէ: Գործողությունների ահաբեկչական մեթոդների նկատմամբ հակվածություն Բաքուն ցուցաբերում է եզակի հետևողականությամբ։ Իրականում զարմացնում է աշխարհի համբերատարությունն ու հանդուրժողականությունը այդ բացահայտ հանցավոր քայլերի նկատմամբ։
Արդեն քանի օր է լռել եմ տեսնեմ մեր գործող իշխանությունը կխոսի՞ թե՞ կփորձի Բերձորի խնդիրը շահարկել մեր բնական դաշնակիցներին փչացնելու նպատակով։ Այս մասին տելեգրամյան իր ալիքում գրել է «Փակագիծ» վերլուծական հարթակի համակարգող, իրանագետ Հարութ Արթին Առաքելյանը:
Արցախում հումանիտար արտակարգ իրավիճակն անխուսափելի է. Արդեն ավելի քան 9 օր է` Արցախը շրջափակված է Ադրբեջանի կողմից: Շուրջ 120 000 արցախցիներ կրում են հումանիտար ճգնաժամի ծանր հետևանքները: Այս մասին Facebook-ի իր էջում գրել է ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության և հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, անկուսակցական Թագուհի Թովմասյանը:
Արցախի վերջնական հանձնման և Հայաստանի թուրքացման ուղղությամբ անխոնջ աշխատող ԱԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը դեկտեմբերի 12-ին Լոնդոնում հանդիպել է բրիտանական ՄԻ-6-ի՝ արտաքին հետախուզության (պաշտոնական անվանումը՝ «Մեծ Բրիտանիայի ԱԳՆ գաղտնի հետախուզական ծառայություն») ղեկավար Ռիչարդ Մուրի հետ։ ՀՀ Անվտանգության խորհրդի մամլո ծառայությունը սահմանափակվեց ընդհանուր հերթապահ հաղորդագրությամբ, թե իբր՝ Լոնդոնում Գրիգորյանի հանդիպումները նվիրված էին «անվտանգության ոլորտում հետագա համագործակցության հարցերին»։ Հիշեցնեմ, որ հենց դեկտեմբերի 12-ին արգելափակվեց Արցախի «կյանքի ճանապարհը»՝ Բերձորի միջանցքը։
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո Ադրբեջանի կողմից ուրիշի արտադրական ակտիվների զավթումը դարձել է այդ երկրի քաղաքականության անկյունաքարը։ ՔՊ-ական իշխանության թողտվությամբ ադրբեջանական հատուկջոկատայինները պատերազմից հետո առաջին իսկ օրերին զավթեցին Սոթքի ոսկու հանքավայրի 70%-ը, և Փաշինյանի կառավարությունում ոչ ոք նույնիսկ չփորձեց ապացուցել, որ դրա համար իրավական որևէ հիմք չկա։ Իսկ այսօր Գորիս-Ստեփանակերտ ճանապարհի արգելափակմամբ ադրբեջանցի կեղծ բնապահպանները փորձում են առնվազն ելք ստանալ դեպի Արցախում խոշորագույն Կաշենի պղնձամոլիբդենային հանք և լիակատար վերահսկողության տակ վերցնել այն։ Ընդ որում Ադրբեջանն արդեն իսկ բրիտանական Anglo Asian Mining Company ընկերության կառավարմանն է հանձնել մի շարք հանքեր՝ ինչպես զավթիչների կողմից փաստացի վերահսկվող Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում, այնպես էլ Արցախի իշխանությունների վերահսկողության տակ մնացած Կաշենի պարագայում…
Ադրբեջանի բռնապետական ռեժիմը շարունակում է շրջափակման մեջ պահել Արցախի Հանրապետության 120,000 բնակչությանը՝ փակելով Ստեփանակերտը Հայաստանի հետ կապող միակ ճանապարհը՝ Բերձորի միջանցքը։ Այս ամենն իրկանացվում է բնապահպանական կեղծ օրակարգով և կեղծ ակտիվիսներով, քանի որ պետության կամ որևէ ընկերության անունից նման քայլերը չեն կարող այդ կողմերին ազատել ահաբեկչական պատասխանատվությունից։
Շարունակում եմ պնդել, որ Արցախում ստեղծված ծանր իրադրությունն առաջին հերթին քաղաքական, անվտանգային և նոր միայն հումանիտար լրջագույն խնդիր է։ Այս մասին գրում է ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը:
Դեկտեմբերի 16-ին կառավարության մամուլի ծառայությունը հաղորդեց, որ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ընդունել է Մեծ Բրիտանիայի գաղտնի հետախուզական ծառայության (MI6) ղեկավար Ռիչարդ Մուրին: Դիվանագիտական և հետախուզական հարուստ փորձ ունեցող Մուրը տարբեր տարիներին աշխատել է Թուրքիայում: Մեդիամաքսը որոշ դրվագներ է ներկայացնում Ռիչարդ Մուրի կենսագրությունից:
«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ Շատերն են այս օրերին հարց տալիս, թե արդյոք պատահակա՞ն է, որ պատերազմից միայն երկու տարի անց է Ադրբեջանը կազմակերպում Լաչինի միջանցքի փակումը։ Կարծում ենք՝ ոչ, քանի որ Բաքուն այս օրվան հասնելու համար հետևողական ու աստիճանական քայլեր է ձեռնարկել։ Այլապես պատերազմի ավարտից անմիջապես հետո նման քայլերի կարող էր դիմել։ Իսկ ի՞նչ պայմաններ են ստեղծվել դրա համար։ Նախ՝ Ադրբեջանը չի իրագործել նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի պահանջները, Արցախից նոր տարածքներ է օկուպացրել, գերիներին պահում է որպես սակարկության առարկա և ոչ միայն չի բացում հաղորդակցության ուղիները հայկական կողմի համար, այլև ներխուժել է ՀՀ տարածք և անընդհատ սադրանքներով լարվածություն է ստեղծում սահմաններում՝ փորձելով մշտապես ճնշում գործադրել հայկական կողմի վրա։