2021-02-09 21:14
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ՈՒՐԱԽ ԹԵՄԱՅԻ ՏԽՈՒՐ ԻՄԱՍՏԸ
Այն, ինչի մասին հայ սպառողը խոսում է ամեն օր, առավոտից երեկո, օրերս պաշտոնապես հաստատեց նաև Վիճակագրական ծառայությունը. գների աստղաբաշխական աճ է արձանագրվել։ Իհարկե, վիճակագրական ցուցանիշները շատ ավելի համեստ են, քան գնապիտակները խանութներում։ Բայց նույնիսկ դրանք (վիճակագրական տվյալները) վկայում են համատարած և արտառոց թանկացման մասին։
2021-ի հունվարին նախորդ տարվա հունվարի համեմատ 44,3%-ով թանկացել է արևածաղկի ձեթը, 7,9%-ով թանկացել է հացը, 12%-ով՝ ալյուրը, 26,4%-ով՝ ձուն, 40,7%-ով՝ շաքարը, 9,9% - ով՝ բանջարեղենը, 12%-ով՝ միրգը։ Եվ սա գների թռիչքի օրինակների լոկ մի փոքր մասն է։ Սակայն ողբերգականացնել իրավիճակը չարժե։ Դատելով ամենից՝ սրանք դեռ ծաղիկներն են, իրական ողբերգությունը դեռևս առջևում է։
Կան մի քանի առանցքային գործոններ, որոնք համատարած թանկացման պատճառ դարձան հայրենի սպառողական շուկաներում։ Տվյալ դեպքում կխոսենք դրանցից մեկի՝ դրամի փոխարժեքի անկման մասին։ Ահա ուրեմն, դրամն ընկավ, ներկրողները ստիպված եղան ավելի թանկ գնով ձեռք բերել արտարժույթը Հայաստանում, որպեսզի վճարեն արտասահմանյան գործընկերներին, համապատասխանաբար՝ դա էլ հանգեցրեց դրամով արտահայտված գների աճին մեր շուկաներում։ Գրեթե բոլոր շուկաներում՝ անխտիր։ Արժութային շուկայի այս անմիջական կապը մյուս բոլորի հետ, պատկանում է թերևս տարրական ճշմարտությունների դասին։ Հայաստանի պարագայում՝ առանձնապես, քանի որ այլ կերպ չի էլ կարող լինել, երբ տեղական շուկաներում ապրանքների, այդ թվում առաջին անհրաժեշտության, այդ թվում՝ պարենամթերքի առյուծի բաժինը ներկրումային ծագում ունի։ Բնականաբար, այդ կապը թուլացնելու միակ միջոցը եղել ու մնում են արտասահմանյան շուկաներից հայկական շուկաների կախվածության նվազեցմանն ուղղված միջոցառումները, ներկրվող ապրանքի փոխարինումը տեղական արտադրանքով, ինքնապահովման մակարդակի բարձրացումը առաջին անհրաժեշտության ապրանքների մասով և պարենային անվտանգության աստիճանի աճը։ Սա նույնպես տարրական ճշմարտությունների շարքից է:
Սխալ կլիներ կարծել, թե թավշե իշխանությունն իր բացարձակ անիրազեկության պատճառով ծանոթ չէ այդ այբուբենին։ Ավելին, ծանոթ է նույնիսկ այն աստիճան, որ հասկանում է պարենային անվտանգության հարցերի ռազմավարական կարևորությունն ու արդիականությունը երկրի համար։ Դեռևս անցած տարվա ապրիլին Հայաստանի կառավարության ղեկավարի աթոռը զբաղեցնող անձավորությունը խորհրդարանում ոգևորությամբ արձանագրեց, թե Հայաստանը ապրանքների (պարենային) հսկայական սպեկտրով հասել է ինքնապահովման բավական բարձր մակարդակի։ Իբր՝ բացառություն է կազմում միայն ցորենը, բայց այդ ուղղությամբ շտապ գործողություններ են նախատեսվում և կիրականացվեն համապատասխան ծրագրեր։ Մի խոսքով, նույնիսկ այս կառավարությունը կարծես թե գիտակցում է, մասնավորապես՝ պարենային ինքնաբավության աստիճանի բարձրացման կարևորությունը։
Իսկ հիմա տեսնենք, թե ինչ էր քննարկում նույն այդ նույն կառավարությունը իր վերջին նիստում։ Քննարկում էր Հայաստանի տնտեսության զարգացման ռազմավարությունը 2022-2024թթ. ժամանակահատվածում, որի (ռազմավարության) գլխավոր շեշտադրումն արվում է շինարարության և գյուղատնտեսության ոլորտների վրա։ Կարծես թե նորմալ է, թվում է՝ նկատելի է կառավարության հատուկ ուշադրությունը ագրարային հատվածի նկատմամբ, որի զարգացումը, ըստ էության, կարող է թուլացնել հայկական սպառողական շուկայի այդչափ բացասական կախվածությունը (այդ թվում՝ գնագոյացման առումով) արտասահմանյան և արժույթի տեղական շուկաներից։ Բայց ոչ, նորմալ չէ։ Պարզվում է, որ գյուղատնտեսության զարգացման տակ ենթադրվում է կանեփի արտադրության նախագծերի իրականացում…
Թեման, իհարկե, զվարճալի է բոլոր իմաստներով: Բայց այն միտքը, որ Հայաստանի ագրարային մասնահատվածն առաջիկա տարիներին նստելու է կանեփի վրա, մի տեսակ այնքան էլ ուրախալի չէ։ Ուրախալի չէ՝ տեսնել, թե ինչպես են երկրի գյուղատնտեսության ոլորտի ռազմավարական նպատակները (ինքնապահովման և պարենային անվտանգության մակարդակի բարձրացում) փոխարինվում արդյունաբերական մասշտաբով կանեփի արտադրության անհեթեթ գաղափարներով: Ուրախալի չէ՝ գիտակցել, որ ի դեմս կառավարության, երկրի գյուղատնտեսությանը սպառնում է մի արտասովոր վնասատու։
Այո, գների ներկայիս համատարած աճը ամենևին էլ ողբերգական չէ։ Ողբերգությունը դեռևս առջևում է։ Ընդ որում՝ ոչ միայն գնային, այլև դեֆիցիտային։ Ընդ որում՝ դրամի, ինչի ուղղությամբ նպատակամետ տանում է երկիրն այս իշխանությունը։ Կհարցրեք՝ ո՞րն է նպատակը։ Բայց ախր դա չեն էլ թաքցնում. բացում ենք մեր շուկան հարևանների համար։ Ամենայն հավանականությամբ, մինչ մենք կանեփ կաճեցնենք ու թմբիրի մեջ կանրջենք տնտեսական ճաճանչափայլ հեռանկարների մասին, մեր շուկաները կյուրացնի ադրբեջանական գյուղմթերքը, որից հայ սպառողն ամենակարճ ժամկետներում այնպիսի կախվածության մեջ կընկնի, ինչպես ոչ այլ բանից։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-04-04 13:38Председатель постоянной комиссии по внешним связям Национального собрания Армении Саргис Ханданян сообщил в X (бывший Twitter), что его азербайджанский коллега отклонил предложение о проведении встречи парламентских комиссий, передает Sputnik Армения.
-
2025-04-04 10:22Президент США Дональд Трамп объявил о введении новых зеркальных пошлин на импортные товары из 183-х стран (территорий) и ЕС, передает Новости-Армения. В списке упомянута также Армения - в ее отношении установлен базовый (минимальный) размер пошлины в 10%, так же, как и Грузии, Азербайджана и ряда других государств. Согласно указу, опубликованному на сайте Белого дома, Трамп объявил чрезвычайное положение в экономике. Это наделяет его широкими полномочиями по установлению пошлин. В его указе сказано, что несопоставимые тарифные ставки и отсутствие взаимности в двусторонних торговых отношениях, о чем свидетельствует дефицит торгового баланса США, стали необычной и экстраординарной угрозой нацбезопасности. "Если хотите, чтобы пошлины были на уровне 0%, то производите свои товары здесь, в США", - заявил президент США.
-
2025-04-03 09:20В Армении планируют установить административную ответственность для лиц, которые пользуются общественным транспортом без оплаты за проезд. Соответствующие изменения в закон «Об автомобильном транспорте», Кодекс об административных правонарушениях и закон "О местных сборах и платежах", одобрены правительством Армении на заседании, передает АРКА. Отмечается, что изменения нацелены на регулирование и уточнение взаимоотношений по внутриобщинным пассажирским перевозкам, а также установление административной ответственности для лиц, пользующихся услугами без оплаты.
-
2025-04-03 09:09Президент ФРГ Франк-Вальтер Штайнмайер назвал Карабах азербайджанским. Об этом он заявил после переговоров один на один с президентом Азербайджана Ильхамом Алиевым, передает News.am со ссылкой на Report. «Мы всегда говорили, что это ваша [азербайджанская] территория, и сегодня подтверждаем эту прямую и четкую позицию Германии», — заявил президент ФРГ. Президент Германии поздравил Азербайджан и Армению с согласованием текста мирного договора. Он призвал Баку и Ереван не упустить момент и подписать соглашение как можно скорее. «Был сделан очень большой шаг». Я говорил с президентом Алиевым и выразил надежду, что вскоре мы сможем стать свидетелями подписания мирного договора, и наступит прочный мир. «Я возлагаю большие надежды и призываю стороны не упустить этот момент, несмотря на все трудности и вызовы», — сказал Штайнмайер. По его мнению, стороны должны продемонстрировать политическую волю, чтобы довести процесс до конца. «Я уверен, что это произойдет».
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-03-31 18:44Հայաստանը 2021 թվականին ակնկալում է զբոսաշրջության աճ միանգամից 319%-ով, ուրբաթ օրը լրագրողներին ասաց ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն:
-
2021-02-19 18:14Հայաստանի տնտեսությունը հետճգնաժամային վերականգնման առաջին նշաններն է ցուցադրում։ Այս մասին կառավարության նիստում հայտարարել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, հաղորդում է «Արմենպրես»-ը:
-
2021-01-21 19:37Հայաստանի տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովը ուսումնասիրում է բենզինի, կարագի, շաքարավազի և մի շարք այլ ապրանքների գների փոփոխությունները, խորհրդարանում լրագրողներին ասել է գերատեսչության ղեկավար Գեղամ Գևորգյանը, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն: Նա նշել է, որ դեկտեմբերին փոփոխություններ են արձանագրվել մի քանի ապրանքային շուկաներում, մասնավորապես՝ արևածաղկի ձեթի և կարագի, ալյուրի, բենզինի և այլն: «Նախնական տվյալներով՝ համաշխարհային շուկաներում ունենք գների բարձրացում, բայց դրանք պատշաճ ձևով են մեզ մոտ արտացոլվել, թե՝ ոչ, ցույց կտա փորձաքննությունը»,– ասել է Գևորգյանը: Նա նշել է, որ ուսումնասիրությունները շարունակվում են, և արդյունքները կներկայացվեն արդեն հաջորդ շաբաթ ։
-
2020-12-31 09:45Աստղագուշակները համարում են, որ գալիք 2021թվականը՝ Մետաղե Սպիտակ Ցլի տարին կայունություն չի բերի տնտեսության ոլորտում, թեև տարվա հովանավոր Ցուլը բորսայում խաղացողների միջավայրում համարվում է վերելքի խորհրդանիշ, ի տարբերություն «արջի», այսինքն անկումային շուկայի (հիշում եմ, թե ինչպես էի փորձում երիտասարդ հասակում մտապահել այդ խորհրդանիշները. արջը թաթով հարվածում է դեպի վար, իսկ ցուլը՝ կոտոշներով գրոհում դեպի վեր):