2021-10-13 21:42
Рубен МАРГАРЯН
0
ՆԱ ՆՈՐԻՑ ԿՉՔՄԵՂԱՆԱ
Հայաստանում Ֆրանսիայի նոր դեսպան Անն Լույոն «Ազատություն» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում հայտարարել է. «Ֆրանսիան, Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների հետ միասին, աշխատում է Ղարաբաղի վերաբերյալ տևական համաձայնագրի կնքնման ուղղությամբ։ Կարող եմ ձեզ ասել, որ Նյու Յորքում շարժ է գրանցվել, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի այլ համանախագահների հետ հաճույքով կազմակերպել ենք երկու (Հայաստանի ու Ադրբեջանի) արտգործնախարարների հանդիպումը։ Սա կարող է փոքր քայլ թվալ, բայց իրականում հսկայական քայլ է։ Հուսով ենք՝ նման կարգի այլ որոշումներ ևս կլինեն և կարող եմ վստահեցնել ձեզ, որ մենք՝ ռուսաստանցի և ամերիկացի գործընկերների հետ, գործում ենք, որպեսզի առաջ մղենք Ղարաբաղի վերաբերյալ ավելի տևական համաձայնագրի կնքմանը միտված գործընթացը»։
Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության սկսվելու պահից ի վեր մենք լսել ենք այդօրինակ բազում հայտարարություններ։ Ե՛վ «զգուշավոր լավատեսության», և՛ «հնարավորությունների պատուհանի» մասին։ Բայց ո՛չ «զգուշավոր լավատեսությունները», ո՛չ էլ «հնարավորությունների պատուհանները» այդպես էլ չեն արդարացրել իրենց։ Եվ կարելի էր Ֆրանսիայի դեսպանի խոսքերին վերաբերվել որպես հերթական դիվանագիտական հերթապահ արտահայտության, բայց... Այս անգամ ամեն ինչ բնավ այդչափ միանշանակ չէ։ 44-օրյա պատերազմից հետո փոխված իրավիճակում համանախագահները, կարծես թե, իսկապես հնարավորություն ունեն հասնելու «Ղարաբաղի վերաբերյալ երկարաժամկետ համաձայնագրի» ստորագրման։ Եվ Ֆրանսիայի դեսպանն այդ մասին ազնվորեն զգուշացրեց։
Այս անգամ միջնորդների մոտ դա միանգամայն կարող է ստացվել ոչ միայն այն պատճառով, որ 44-օրյա պատերազմը փոխել է ուժերի դասավորությունը տարածաշրջանում։ Այլ նաև, իսկ գուցե առաջին հերթին այն պատճառով, որ Արցախի հարցում Իլհամ Ալիևի և Նիկոլ Փաշինյանն նպատակը նույնն է. վերջակետ դնել այն խնդրին, որը երկուսն էլ ընկալում են որպես «գլխացավանք»։ Ու թեև Ալիևն ու Փաշինյանը փոքր-ինչ տարբեր կերպ են պատկերացնում այդ ազատումը «գլխացավանքից», այդուհանդերձ միջնորդներին գուցեև հաջողվի մոտեցնել դիրքորոշումները, քանի որ նպատակն արդեն մեկն է։
Հոկտեմբերի 12-ին Փաշինյանը Պուտինից ճշտել է մանրամասները, քանի որ Մոսկվան, որի խնդիրներն առանց Արցախի էլ առավել քան շատ են, իր հերթին ձգտում է փոխարկել 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի և 2021-ի հունվարի 11-ի եռակողմ համաձայնագրերը ավելի կիրառական պայմանագրի, որը երկարաժամկետ խաղաղություն կհաստատի տարածաշրջանում, կկայունացնի իրավիճակը և կամրապնդի Ռուսաստանի ազդեցությունը։ Բարդ գործ է։ Բայց իրատես լինենք. մեզ համար գլխավոր խնդիրն այն է, որ ներկայիս դասավորության պարագայում այդ հարցը կարելի է լուծել միայն հայկական կողմի սկզբունքային զիջումների հաշվին։
Կարելի է ենթադրել, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև նախապատրաստվող խաղաղության պայմանագրում, որի ուղղությամբ տարվող աշխատանքի մասին խոսում է Ֆրանսիայի դեսպանը, լինելու է երեք գլխավոր կետ։
Առաջինը՝ այն մասին, որ ստորագրող կողմերը ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը, պարտավորվում բացել ու ապահովել միջպետական հաղորդակցության բոլոր ուղիների անվտանգ գործունեությունը, ինչպես նաև սկսել պետական սահմանի գծանշման և սահմանազատման գործընթացը՝ հիմք ընդունելով երկու հանրապետությունների միջև վարչական սահմանները ԽՍՀՄ փլուզման պահին: Այստեղ փակագծում նշենք, որ այդ կետը ԱԺ-ին ներկայացնելիս Փաշինյանը կասի, թե ինքը ստիպված է համաձայնել դրան, քանի որ 2010-ին «նախկիններն» ընդունել են «Վարչատարածքային բաժանման մասին» օրենքը…
Համաձայնագրի երկրորդ կետով կնախորոշվի, որ ստորագրող կողմերը պարտավորվում են Մինսկի խմբի հովանու ներքո շարունակել այն տարածքում բնակվող մարդկանց իրավունքների հետ կապված հարցերի լուծման որոնումը, որի անվտանգությունը 44-օրյա պատերազմից հետո ապահովում է ռուսական խաղաղապահ զորակազմը։ Եվ այդ հարցերի լուծման համար ստեղծում են երկկողմ հանձնաժողով, կրկին Մինսկի խմբի հովանու ներքո։
Փակագծում նշենք, որ այդ կետը խորհրդարանին ներկայացնելիս Փաշինյանը կասի, թե ստիպված է եղել համաձայնել նման հարցադրմանը, քանի որ 1999-ին Ռոբերտ Քոչարյանը ստորագրել է ԵԱՀԿ Բուդապեշտի գագաթնաժողովի եզրափակիչ փաստաթուղթը։
Դե, և երրորդ՝ գլխավոր կետով կամրագրվի, որ ռուսական խաղաղապահ զորակազմը մանդատ է ստանում այս տարածքի անվտանգության ապահովման համար մինչև հանձնաժողովի աշխատանքի ավարտն ու բոլոր հարցերի համաձայնեցումը։ Ներկայացնելով այդ կետը խորհրդարանում՝ Փաշինյանը կասի, որ հայ և ռուս ժողովուրդների դարավոր անխախտ բարեկամության մասին վկայող այդ որոշման արմատները գալիս են 1996 թվականից, երբ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը Բորիս Ելցինի հետ ստորագրեց ռազմավարական գործընկերության և Գյումրիում ռուսական ռազմաբազայի տեղակայման մասին պայմանագիրը։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-04-18 10:06Кажется, видели уже все, но, выходит, нет. Выходит, нет предела мерзости нынешней власти.
-
2024-04-15 12:04С легкой руки Чингиза Айтматова понятие «манкурт» вошло в обиход. Согласно сюжету романа «Буранный полустанок», манкурт - взятый в плен человек, превращенный в бездушное рабское создание, полностью подчиненное хозяину и не помнящее ничего из предыдущей жизни. В переносном смысле слово «манкурт» употребляется для обозначения человека, потерявшего связь со своими историческими, национальными корнями, забывшего о своем родстве. Согласитесь, хороший портрет одного премьер-министра, попавшего в плен к Алиеву, а потому выполняющего все его прихоти.
-
2024-04-12 09:06Энтузиазм, с которым правящая в Армении команда носится с идеями об интеграции во всевозможные еще не охваченные европейские структуры напоминает пословицу о выплеснутом вместе с грязной водой ребенке. Архитектура безопасности не терпит истеричных телодвижений, тут легко все разрушить, а заново выстроить очень трудно.
-
2024-04-06 10:44Кроме кучи заявлений о намерениях, ради которых явно не стоило тратиться даже на билет на самолет, ЕС заявил о готовности предоставить Армении 270 миллионов евро. В течении 4-х лет… Не порадовал город писающего мальчика: цифра, конечно, совсем не велика. Тем более разбитая на 4 года. Если бы Пашинян бросился в ножки Царукяну, мог бы, наверное, выклянчить и побольше. Но, представляется, что сумма, которую ЕС готов выделить Армении, интересна не только чисто в финансовом и экономическом плане. Она симптоматична и с политической точки зрения. Очень вероятно, что приведенная цифра говорит о том, что на Западе уже не верят в Пашиняна. Не в том смысле, что он идет неверным курсом, а в том смысле, что может еще долго удерживать власть.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2022-04-02 08:48Բայց ի՜նչ գեղեցիկ հեքիաթ էր: «Թուրքիան պատրաստ է կարգավորել Հայաստանի հետ հարաբերություններն առանց նախապայմանների»,- երդում-պատառ էին ուտում մեր պետական այրերը։ Դե, թուրքերն էլ ողորմածաբար ժպտում էին, թե՝ այո, իհա՜րկե, առանց նախապայմանների, հայ եղբայրներ, առանց նախապայմանների։ Ի՞նչ նախապայմաններ։ Արցախը դուք առանց այդ էլ հանձնեցիք, գրեթե ամբողջությամբ, ցեղասպանության թեման Երևանը չի լոբբինգավորում, սահմանների առումով դժգոհություններ չկան…
-
2022-03-16 19:42Լեռնային Ղարաբաղի արտգործնախարար Դավիթ Բաբայանը հայտարարում է, որ Արցախի ճանաչումը որպես Ադրբեջանի մաս անհնար է։ Դա կհանգեցնի հայկական Արցախի ոչնչացման։ Դավիթ Բաբայանը վստահ է. ինչպես էլ որ ընթանա հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը, այն չպետք է ընթանա Արցախի շահերի հաշվին: Դավիթ Բաբայանը համարում է, որ Երևանում չի կարող լինել այնպիսի իշխանություն, որը կհամաձայնի Արցախի կարգավիճակին Ադրբեջանի կազմում... Բուն այն փաստը, որ Դավիթ Բաբայանը հայտարարում է դա, վկայում է այն մասին, որ իրականում նա լուրջ կասկածներ ունի։
-
2022-03-11 19:57Արդեն քանի օր շարունակ Արցախում անհանգիստ է։ Ըստ էության, ոչ ոք՝ ո՛չ Հայաստանում, ո՛չ էլ Արցախում, առանձնապես չի զարմացել։ Բնական է, որ ֆաշիստական պետությունը փորձելու է օգտվել Ուկրաինայի հետ կապված ճգնաժամից, որպեսզի ձեռնարկի Արցախի Հանրապետությունը վերացնելու նոր փորձ։
-
2022-03-07 20:00Մի «ըմբոստ» միտք, որը ցանկանում եմ կիսել ձեզ հետ։ Այն ամփոփված է նրանում, որ Ուկրաինայում ռազմական գործողություն անցկացնելու Պուտինի որոշման վրա, ի թիվս այլ գործոնների, ազդել է նաև 2020-ի աշնան 44-օրյա պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղում։ Փորձեմ պարզաբանել։