ԲՈԼՈՐՆ ՈՒԶՈՒՄ ԵՆ ՍԱՆԱՏՈՐԻԱ ԳՆԱԼ կամ ՊՈՊՈՒԼԻԶՄԻ ԳԻՆԸ
Օրերս Հայաստանի բանկերի միությունը հանդես եկավ հայտարարությամբ, որ անցած տարվա մայիսին մեկնարկած ֆիզիկական անձանց բանկային պարտավորությունների ներման գործընթացի արդյունքների ամփոփմամբ, 19 հազար հաճախորդների ներվել է 9,5 մլրդ դրամ՝ վարկային տոկոսների, տույժերի և տուգանքների գծով։
Թիվը, ասենք ուղղակի, բավական ազդեցիկ է. դոլարային համարժեքով դա կազմում է 19,5 միլիոն։ Միջին տարբերակով ստացվում է, որ յուրաքանչյուր հաճախորդին (19000-ից) ներվել է 1000-ական դոլար։ Համաձայնեք, բանկային ոլորտի կողմից արված նման ժեստը դժվար է գերագնահատել։ Մանավանդ եթե հաշվի առնենք, որ առհասարակ կոմերցիոն բանկը ֆինանսական շահի վրա ամենից կենտրոնացած կառույցն է և նման «բարեգործական» գործողություններով առանձնապես երես չի տալիս հաճախորդներին։ Իհարկե, բանկային համակարգում գոություն ունի անհուսալի պարտքերի պարբերական դուրսգրման պրակտիկա։ Բայց սա ուրիշ պատմություն է։ Տվյալ դեպքում խոսքը շատ ավելի ծավալուն գործընթացի մասին է, որի հիմքում ոչ թե բիզնես-մոտեցումն է, այլ մի ինչ-որ ուրիշ բան։
Ով ինչպես էլ կոչի այդ ինչ-որ ուրիշ բանը, պարզ է, որ այն հեղափոխական պոպուլիզմի պտուղ է։ Ոմանց համար՝ քաղցր պտուղ, ոմանց համար՝ բավական դառը։ Բնականաբար, այն քաղցր դարձավ բանկերի 19000 հաճախորդների համար, որոնց ներեցին ահռելի պարտքը։ Բայց, ինչպես հայտնի է, մեկ անգամ նման պտղի համն առնողի ախորժակը բացվում է, նա ցանկանում է նորից ու նորից։ Կարելի է միայն ենթադրել, թե բանկերի 19 հազար հաճախորդների կարգապահության վրա ինչպես անդրադարձավ այդպիսի վարկային համաներումը։ Մանավանդ եթե հաշվի առնենք այլ համաներումների հետևանքները։ Այդ հետևանքները, նույնիսկ իշխանության ներկայացուցիչների խոստովանությամբ, այնքան էլ ոգևորիչ դուրս չեկան։ Այսպես, մեծ համաներման առնչությամբ, որը տարածվեց ավելի քան 7 հազար դատապարտյալների վրա, արդարադատության նախարար Արտակ Զեյնալյանը վերջերս նշեց, որ այն (համաներումը) ազդեց հանցավորության աճի վրա։ Եվս մեկ նմանատիպ խոստովանություն, որ վերաբերվում է ՃԵԿ-ի խախտումների համար սահմանված տուգանքներին, անցած տարվա հուլիսին հնչեցրեց Ճանապարհային ոստիկանության պետի տեղակալ Արմեն Խաչատրյանը, նշելով, որ 2018 թվականի մայիսից, երբ հայտարարվեց ՃԵԿ-ի խախտումների համար տուգանքների համաներում, ինչպես նաև որոշ չափով թուլացվեց վարչական պատիժների կիրառումը, ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտման թիվն աճեց։ «Վարորդների որոշակի խումբ սխալ ընկալեց վարչապետի քաղաքականությունը վարչական տույժերը ներելու հարցում։ Նրանք սկսեցին ավելի շատ խախտումներ կատարել»- նշեց Խաչատրյանը։
Ահա ուրեմն, ոչ մի հիմք չկա ենթադրելու, թե 19 հազար ֆիզիկական անձ կազմով բանկային հաճախորդների «որոշակի խումբը» ճիշտ «ընկալեց վարչապետի քաղաքականությունը»… Այստեղ, թեպետ, անհրաժեշտ է ոչ մեծ շտկում. վարչապետի կողմից բանկերին պարտադրված քաղաքականությունը։ Ուստիև բոլոր հիմքերը կան ենթադրելու, որ բանկերն այսուհետ ստիպված կլինեն դեռ երկար և ֆինանսական կորուստների գնով վերադարձնել իրենց հաճախորդների մի մասին կարգապահության շրջանակներ։ Գումարած այն, որ բնավ ավելի հեշտ չի լինի հաճախորդների մյուս՝ ավելի ճշտակատար մասի հետ։ Վերջիվերջո, ինչպես որ ՃԵԿ-ի տուգանքների ներման պատմության պարագայում, այստեղ նույնպես ինքըստինքյան ծագում է արդարության հարցը։ Նրանց, ովքեր պարտքերը չէին վերադարձրել, դրանք ներվեցին։ Ինչի՞ հաշվին։ Ճի՛շտ է, բանկերի եկամուտների հաշվին։ Իսկ եկամուտը որտեղի՞ց։ Ճի՛շտ է, պարտաճանաչ հաճախորդներից։ Ստացվում է, որ պարտաճանաչությունը պատժելի է։ Կամ էլ, կիրառելով հայկական բանահյուսության մարգարիտը, ասենք՝ «Ով տ…, ով գնա սանատորիա»։ Շատ հավանական է, որ բանկերի վարկերը ճշտակատար վերադարձնող տասնյակ հազարավոր հաճախորդներ հիմա ավելի ու ավելի հաճախ են մտաբերում այդ ասացվածքը և նույնպես կուզենային սանատորիա գնալ։
Ասենք, այսօր բուն բանկերին էլ ակնհայտորեն չես նախանձի։ Չէ՞ որ վարկառուների ճշտապահության անկումը տեղի է ունենում մի խորապատկերի վրա, երբ աշխատատեղերի զանգվածային կրճատումների, գործազրկության աճի հետ կապված ակներևաբար նվազել է նրանց վճարունակությունը։ Եվ բանկային ոլորտի համար պարտաճանաչ ու վճարունակ հաճախորդը հիմա ոսկու գին ունի։
Ինչևէ, ակներև է, որ պոպուլիզմը չափազանց ծախսատար ու թանկ նստող բան է։ Բանկային համակարգին այն արժեցավ առնվազն 19,5 միլիոն դոլար։ Թեև, բանկիրները փող հաշվել գիտեն, դժվար թե նրանք փորձ չանեն այդ վնասը փոխհատուցել իրենց հաճախորդների հաշվին։ Իսկ վերջնահաշվում իշխանության պոպուլիզմի համար կվճարեն հենց նրանք, ում համար դա (պոպուլիզմը) նախատեսված էր։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2020-12-02 11:38762Генпрокуратура Армении возбудила новое уголовное дело по факту переброски в зону карабахского конфликта наемников-террористов из стран Ближнего Востока. В сообщении ведомства говорится о непосредственном участии турецкого военно-политического руководства в финансировании террористов и их переброске в зону боевых действий, передает Sputnik Армения. Согласно собранным армянскими правоохранительными органами доказательствам, начиная с 27 сентября, т.е. с первого дня войны против Арцаха, ответственные должностные лица в турецком руководстве, действуя в составе организованной группы, предоставляли оружие и финансы международным террористическим группировкам "Султан Сулейман-шах/Аль Амшат", "Сукур", "Аль Хамзат", "Султан Мурад". Они также отбирали наемников-радикалов, обеспечивали их беспрепятственный въезд на территорию Турции, а затем и Азербайджана.
-
2020-11-30 14:241162Новоназначенный министр экономики Армении, основатель сервиса доставки еды Menu Group Ваан Керобян обозначил возможности, которые получит отечественная экономика в результате разблокирования транспортных коммуникаций региона, согласно заявлению по Арцаху от 9 ноября, передает АРКА.
-
2020-11-27 17:551233Все, что происходит сегодня в Армении, даже хаосом назвать сложно. Скорее, это какой-то идеальный, образцовый бардак, в котором еще умудряется жить население. Полное отсутствие всякого присутствия власти. Полное отсутствие всякого присутствия государственных институтов. Полное отсутствие всякого присутствия элементарного инстинкта самосохранения народа. И этот список отсутствующих факторов практически бесконечен. Впрочем, не буду голословным. Давайте, как говорится, пройдемся по фактам. По фактам, ключевым событиям лишь одного послевоенного дня. И видимо поймем, где собственно живет сегодня гражданин Армении. В стране или в телефонной будке?
-
2020-11-25 14:451661Когда вице-премьер Мгер Григорян в парламенте заявил, что определенная часть собранных фондом "Айастан" в рамках акции "Мы и наши границы" средств передана правительству Армении, еще казалось, что речь идет о небольшой доле. Но казалось – одно, а оказалось совсем другое: правительство получило в дар от фонда большую часть собранных денег: 100 миллионов долларов из 170 миллионов.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2020-08-20 20:19207Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտնել է, որ օգոստոսի 12-ի դրությամբ կորոնավիրուսի հետևանքների հաղթահարման հակաճգնաժամային ծրագրերի շրջանակներում ընդհանուր առմամբ հատկացվել է 144,5 մլրդ դրամ, հաղորդում է ԱՌԿԱ գործակալությունը: «Որից սոցիալական միջոցառումներով ծախսվել է 26,2 միլիարդ դրամ, տնտեսական միջոցառումներով ծախսվել է 17,5 միլիարդ դրամ, 19,9 միլիարդ դրամ տրամադրվել է բանկերին», - հինգշաբթի օրն ասել է նա կառավարության նիստում: Վարչապետը նաև հայտարարել է, որ կառավարության ձեռնարկած խրախուսական միջոցների արդյունքում բանկերի կողմից մոտ 92,8 մլրդ դրամ փոխառու միջոցներ են տրամադրվել բիզնեսին։
-
2019-08-13 07:232059Ինչպես սպիտակը սևի վրա Բոլոր ժամանակներում պոպուլիստական ռեժիմներին բնորոշ է եղել թերի ֆունկցիոնալությունը։ Մեկ տարի և երեք ամիս ժամանակահատվածում մեր երկրում այդ թերիությունը դրսևորվեց առավել քան ակներևաբար։
-
2019-07-31 08:30885Ամերիաբանկը ներկայացնում է անկանխիկ վճարումների արշավ ուսանողների համար: Արշավի շրջանակում ուսանողները կարող են մոտենալ Ամերիաբանկի ցանկացած մասնաճյուղ՝ գործող ուսանողական քարտով և անձը հաստատող փաստաթղթով, և դիմել անվճար VISA Classic քարտ ստանալու համար:
-
2019-07-27 10:42742Սուրեն Խաչատրյանը Հայաստան է վերադարձել 2016 թվականի հունիսին: Սուրենը ծնվել և մեծացել է Երևանում, բայց նրա ընտանիքը տեղափոխվել էր ԱՄՆ` ցանկանալով որդու համար ապահովել ավելի լավ ապագա: Ու քանի որ Սուրենի քույրը և մի քանի այլ ազգական արդեն իսկ բնակվում էին ԱՄՆ-ում, այդ քայլը քիչ թե շատ հիմնավորված էր: Սուրենի ընտանիքը հաստատվեց Կալիֆոռնիայի Սան Խոսե քաղաքում, որն ԱՄՆ տեղափոխվող հայերի համար այնքան էլ ստանդարտ ընտրություն չէր: Այս մասին հաղորդում է Ամերիաբանկի մամուլի ծառայությունը։