Последние новости
2019-08-16 07:06

ԱՅՆ, ԻՆՉԻՆ ՄԵՆՔ ՊԵՏՔ Է ՀԱՍՆԵՆՔ 2050 ԹՎԱԿԱՆԻՆ, ՏԵՂԻ Է ՈՒՆԵՑԵԼ ՄԻՆՉԵՎ 2018-Ը

0
Telegram

Այն օրվանից, ինչ Նիկոլ Փաշինյանը օրակարգ մտցրեց առաջիկա 30 տարվա ընթացքում հայության գերխնդիրների գաղափարը, հասարակայնությունը, քաղաքական, տնտեսական շրջանակները տարվեցին վարչապետական գաղափարների վերլուծմամբ ու գնահատմամբ։ Ոմանք ամենայն լրջությամբ խոսում են դրված նպատակներին հասնելու անիրականալիության մասին, մյուսները՝ հեգնում, ուշադրություն հրավիրելով նրա վրա, որ մինչև պայծառ ապագա ողջ չեն մնա նրանք, ում դա(պայծառ ապագան) խոստանում են, ասենք, չեն լինի նաև նրանք, ումից, ըստ էության, պիտի պահանջես։

Իրականում եվ՛ սրանք, եվ՛ նրանք սխալվում են։ Գոյատևեցինք, չէ՞, անցած 30 տարիներին, չնայած 90-ականների սկզբին դա անիրագործելի խնդիր էր թվում։ Միանգամայն ողջ-առողջ են նրանք, ովքեր սկիզբ դրեցին խնդիրներին մեր 30-ամյա պատմության մեջ։ Ե՛վ նա, ով անկախության մեկնարկին ոսկու սարեր էր խոստանում, բայց մի քանի տարվա ընթացքում փլուզեց երկիրը, ցաքուցրիվ անելով նրա ահռելի ռեսուրսները։ Ե՛վ նրանք, ում օրոք Հայաստանը քիչ թե շատ, բայց զարգանում էր։ Համաձայնեք, այսօր էլ հնարավորություն կա երկրի նախկին ղեկավարներից հաշիվ պահանջել անցած համարյա 30 տարիների համար։ Հետևաբար՝ դա կարելի է անել նաև 30 տարի անց։ Իսկ ներկայիս ղեկավարները հնարավորություն ունեն դիտարկելու, թե ինչ էր կատարվում երկրում իրենց իշխանության օրոք և պետության ղեկի մոտ իրենց բացակայության ժամանակ։

Ասենք, դրանք հեռանկարներ են, որոնք կարելի է միայն կանխատեսել ու խոստանալ։ Իսկ այ, հետադարձ հայացքը դա արդեն կատարված իրողություն է։ Եվ տվյալ դեպքում հենց հետադարձ հայացքն է թույլ տալիս նկատել բազմաթիվ հետաքրքիր նրբերանգներ։ Օրինակ՝ այն, որ եթե ուշադիր նայենք ներկայիս կառավարության տնտեսական նպատակներին և համեմատենք դրանք նախկին կառավարությունների արդեն իրականացրած խնդիրների հետ, ապա գծագրվում է ապագայի բնավ ոչ հրճվալից պատկեր։ Պարզվում է, այն, ինչին մենք պետք է հասնենք մինչև 2050 թվականը, եղել է երկրում մինչև 2018-ը։

Հիմա հիմնավորենք ասվածը մակրոտնտեսական թվային ցուցանիշներով։ Ահավասիկ գործող կառավարության ծրագրում, ըստ էության՝ տնտեսական հեղափոխության ծրագրում, ենթադրվում է, թե երկրի ՀՆԱ-ն աճելու է տարեկան 5%-ով։ Դա փաստորեն նշանակում է, որ առաջիկա 20 տարիներին ՀՆԱ-ն ավելանալու է գրեթե կրկնակի։ Ասենք, վարչապետի 30 տարվա մեգանպատակների ցանկում ՀՆԱ-ն պետք է աճի 15 անգամ։ Բնականաբար, 15-ապատիկ աճի այդ տարբերակը շատեպին անիրագործելի է թվում։ Բայց… Միայն անցած 20 տարիների ընթացքում (1997-2017թթ.) Հայաստանի ՀՆԱ-ն աճել է 6 անգամ։ Իսկ բնակչության մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն՝ 8 անգամ։ Այնպես որ, թեև նախկին կառավարությունները «30 տարվա մեգանպատակների» լուծմանը 20 տարում չհասան, բայց կառավարության ներկայիս հեղափոխական ծրագիրն իրականացրեցին եռապատիկ գերակատարումով։

Իսկ բացի այդ, սկսած 97-ից մինչեվ 2017 թվականը նվազագույն աշխատավարձը երկրում աճեց 55 անգամ (1000 դրամ՝ 1997-ին, 55 հազար՝ 2017-ին)։ Միջին աշխատավարձը բարձրացավ 13 անգամ (13 հազարից մինչև 177 հազար դրամ)։ Միջին կենսաթոշակն աճեց 11 անգամ (3600 դրամից մինչև 41 հազար)։ Հայաստանի բյուջետային եկամուտները նշված 20 տարի ժամանակահատվածում աճեցին 9,8 անգամ, բյուջեի հարկային եկամուտները՝ 11 անգամ։ Տնտեսության վարկավորումն աճեց 53 անգամ, իսկ բանկային ներդրումները՝ 200 (!) անգամ։ Արտաքին առևտրական շրջանառությունը ավելացավ 7 անգամ, արտահանումը՝ 9 և ներկրումը՝ 4 անգամ։ Միայն 10 տարի ժամանակահատվածում (2006-2017) զբոսաշրջությունն ավելացավ 4 անգամ։

Նայում ես այս թվերին ու մտածում. ինչո՞ւ է երկրում հայտարարված տնտեսական հեղափոխություն, եթե նոր իշխանությունն իր առջև գործնականում դնում է այնպիսի խնդիրներ, որոնք արդեն կատարվել են նախկին իշխանության կողմից առանց որևէ հեղափոխության։ Այո, երբ պաթոսով խոստանում են աշխատավարձերի և կենսաթոշակի բազմապատիկ բարձրացում երկարաժամկետ հեռանկարում, շատերին դա ոգևորում է։ Միայն թե կա նաև երկարաժամկետ հետադարձ հայացք, որտեղ տեսնում ենք այդ նույն աշխատավարձերի 55-անգամյա աճ։

Իսկ եթե մի կողմ թողնենք պաթոսն ու բոցաշունչ ճառերը, ապա ակնհայտ է դառնում հետևյալը. սոցիալ-տնտեսական բնույթի մի ամբողջ շարք բնութագրիչների աճի խոստումը նման է նրան, որ խոստանաս, թե գարունը գալու է ձմեռվա ավարտից անմիջապես հետո։ Պարզապես պետք է այդ գարունը չփչացնել։ Ահա թե ինչու շատ բան այն ամենից, ինչ խոստանում է ներկայիս իշխանությունը, լիովին իրատեսական է։ Բայց այդ ամենն արդեն եղել է։ Այլ հարց է, որ նախկին իշխանությունները գարնան գալուստը համարում էին բնական երևույթ, իսկ ներկայիս իշխանությունը փորձում է դա ներկայացնել որպես սեփական նվաճում։

Основная тема:
տնտեսական հեղափոխություն

Теги:
Մակրոտնտեսություն Ցուցանիշներ

ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА

  • СЕКРЕТ РОСТА
    2025-05-20 09:34

    Объем продукции, произведенной в первом квартале 2025 года в Армении в сферах сельского хозяйства, лесного хозяйства и рыбоводства, в текущих ценах составил 121 498.1 млн драмов, увеличившись по сравнению с аналогичным периодом 2024 года на 10%. Об этом сообщает Национальный статистический комитет республики, передает АРКА. Так, объем производства в сфере сельского хозяйства за отчетный период вырос на 10,5% и составил 97 469.9 млн драмов. При этом объем производства в сфере животноводства составил 74 631.0 млн драмов, увеличившись на 2,5% по сравнению с январем-мартом прошлого года, а в сфере растениеводства – 22 838.9 млн драмов при росте на 53,5%.

  • ДЛЯ ЧЕГО НУЖНЫ ПОСРЕДНИКИ?
    2025-05-17 10:15

    Министерство экономики Армении предлагает создать Фонд "Оператор текстильной отрасли", на который будут возложены функции оператора отрасли. Соответствующая инициатива размещена на едином портале правовых актов, передает АрмИнфо. Как говорится о пояснении к документу, текстильная промышленность является одним из приоритетных и ключевых секторов экономики, определенных правительством РА, который обеспечивает тысячи рабочих мест, особенно для женщин. Многие заводы и мастерские работают за пределами Еревана, в регионах, где это имеет большое значение в условиях высокого уровня безработицы. Текстильная продукция из Армении экспортируется в основном в Российскую Федерацию, страны ЕС и США. Расширение объемов экспорта способствует притоку иностранной валюты и улучшению платежного баланса Армении. Развитие текстильной отрасли также стимулирует местное производство сырья (например, хлопка, шерстяных изделий) и смежные отрасли: транспортировку, упаковку и маркетинг.

  • ОЧЕРЕДНОЙ РЕКОРД
    2025-05-09 09:41

    Объем внешнеторгового оборота Армении стремительно падает. За первый квартал этого года, по сравнению с аналогичным периодом 2024-го, он сократился более чем наполовину (на 56,2%). Согласно данным статистического комитета РА существенно сократился товарооборот со странами ЕАЭС. Спад составил 63%. С США товарооборот сократился на 21,6%, с Китаем – на 43,3%, с ОАЭ – на 78,8%. Со странами ЕС изменений объемов торговли практически нет.

  • ЗА СЧЕТ ПОДОРОЖАНИЯ
    2025-05-08 10:03

    В сравнении с январем-апрелем прошлого года налоговые поступления в государственный бюджет в январе-апреле 2025-го увеличились на 14,5% или 120 млрд драмов. Об этом написал на своей странице в «Facebook» премьер-министр Армении Никол Пашинян.«Выражаю благодарность всем гражданам, которые работают, создают результаты, выполняют свои налоговые обязательства в соответствии с законом, а также тем государственным служащим, работа которых способствует росту налоговых поступлений в государственный бюджет», - отметил Пашинян, передает NEWS.am.

ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ

  • ՎԱՐՉԱՊԵՏԸ ԲԼԵՖ Է ԱՆՈՒՄ
    2020-06-25 10:27

    Հայկական տնտեսությունը «տնից դուրս եկավ» և... հայտնվեց է՛լ ավելի խոր մինուսի մեջ Մեր նախորդ համանման մակրոտնտեսական դիտազննումը (ընթացիկ տարվա 4 ամիսների վերաբերյալ) վերնագրված էր «Ապրիլի գարշահոտ «հատապտուղները»: Հայկական տնտեսությունը «նստեց տանը» և հայտնվեց մինուսի մեջ»։ Մայիս ամսվա թարմ վիճակագրությունն ապացուցում է այդ նյութի ենթավերնագրում հնչեցված միտքը…

  • ՀՐԱՇՔՆԵՐԻ ՓՈԽԱՐԵՆ՝ ԶԱՐՄԱՆԱՀՐԱՇ ՎԻՃԱԿ
    2019-06-28 07:09

    Արտաքին տնտեսական բոլոր ցուցանիշները, ներառյալ արտահանումը, մինուսի տակ են … Հունիսի 25-ին Հայաստանի Վիճակագրական կոմիտեն հրապարակեց 2019թ. հունվար-մայիս ժամանակահատվածի նախնական մակրոտնտեսական տվյալները՝ անցյալ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատությամբ։ Այս տարվա հենց սկզբից առավել մեծ հիասթափություններն առաջվա պես շարունակում են մնալ արտաքին առևտրային շրջանառության ոլորտում, որի ցուցանիշները, հիշեցնենք, 4 ամսվա արդյունքներով կազմել են. արտաքին առևտրային շրջանառությունը՝ 95,8%, այդ թվում արտահանումը՝ 91,4%, ներկրումը՝ 98,1%։

  • ԹՎԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՃՇԳՐԻՏ ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ ՉԷ
    2019-04-17 08:04

    Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Ստրասբուրգի հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ հանդիպման ժամանակ պատմել է երկրի տնտեսության հաջողությունների մասին՝ հեղափոխությունից հետո անցած 10 ամիսների արդյունքներով, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն։