ՈՒՂՂԱԿԻ ԻՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՆՈՒՂՂԱԿԻ ՑՈՒՑԻՉՆԵՐ
Նիկոլ Փաշինյանը համոզված է, թե Հայաստանում միանշանակ չկա սոցիալական ճգնաժամ. կան սոցիալական խնդիրներ, որոնք եղել են նաև անցած տարի: Այս գնահատականը նա կիսել է կառավարության անդամների հետ հերթական նիստի ընթացքում։
Իսկ նման համոզմունք նրան ներշնչել են ոչ թե ինչ-որ դժվարիմաց վերլուծություններն ու հետազոտությունները, այլ մի պարզ թիվ, մեն-միակ գերատեսչության մեն-միակ ցուցանիշ: Կառավարության ղեկավարը խորապես համոզված է, թե երկրում սոցիալական դրության գլխավոր ցուցիչը հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կտրոնների քանակն է։ Տրամաբանական շղթան այստեղ պարզունակ է: Եթե շատ են կտրոնները, ուրեմն շատ է առևտուրը, եթե շատ է առևտուրը, ուրեմն մարդիկ գնումներ են կատարում, եթե գնումներ են կատարում, ուրեմն նրանց կյանքը ճգնաժամային չէ։ Եվ ահավասիկ, քանի որ այս տարվա օգոստոսին նախորդ տարվա օգոստոսի համեմատ առևտրի ծավալն ըստ ՀԴՄ կտրոնների կրճատվել է ընդամենը 2,5%-ով, ուրեմն ոչ մի սոցիալական ճգնաժամի մասին, ըստ Փաշինյանի, խոսք անգամ լինել չի կարող։ Դա ընդամենը խնդիր է։
Երբ Փաշինյանն անցնում է թվերի լեզվին, նրա հետ, թերևս, ավելի լավ է չվիճել։ Քանզի կարող եք հայտնաբերել այնքան հակասություններ, անհամապատասխանություններ ու պարզապես մաթեմատիկական պարադոքսներ, որ նյարդային համակարգը կարող է չդիմանալ նման ծանրաբեռնմանը: Այնպես որ առևտրի 2,5%-ով անկման հավաստիության մասին չենք վիճի։ Թեև կարող էինք։ Ոչ օգոստոսի առնչությամբ, իհարկե։ Բայց կորոնավիրուսային մյուս ամիսների վերաբերյալ՝ հաստատ։ Այսպես, ապրիլին առևտրաշրջանառությունը նվազել է 33,1%-ով, մայիսին՝ 18,4%-ով, հունիսին՝ 12,4%-ով, հուլիսին՝ 10,4%-ով ՝ 2019-ի նույն ամիսների համեմատ։ Բացի այդ, ընդհանուր առմամբ առաջին կիսամյակում առևտուրը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է 11,1%-ով:
Սակայն այս ամենից նա ընտրել է միայն օգոստոսը, ինչը պարզապես չի կարող համարվել գնահատման կոռեկտ հիմք։ Բայց, որ ամենակարևորն է, ընտրել է վարչապետը ոչ թե հանրապետության Վիճակագրական կոմիտեի պաշտոնական տվյալները (վերը ներկայացված էին հենց Վիճկոմիտեի տվյալները),այլ օգտվել է ՊԵԿ-ի տեղեկություններից։ Դրանք նույնպես, իհարկե, պաշտոնական տվյալներ են։ Բայց մի տեսակ տարօրինակ է, որ կառավարության ղեկավարն օգտվում է այլընտրանքային վիճակագրությունից։ Տարօրինակ է նաև այն, որ հնարավորություն ունենալով օգտագործել առևտրային մասնահատվածի վիճակի ուղղակի ցուցանիշները, նա օգտվում է անուղղակի տվյալներից։ Եվ արդեն բացարձակ պարադոքսալ է անվանել ՀԴՄ կտրոնները երկրում տիրող սոցիալական վիճակի հիմնական ցուցիչ: Թեպետ, պարադոքսների վրա չենք սևեռվի։ Ավելի լավ է հետևենք վարչապետի տրամաբանական շղթային օղակ առ օղակ։
Եվ այսպես, օղակ առաջին. շատ կտրոններ՝ շատ առևտուր։ Ընդհանրապես դա ամենևին էլ փաստ չէ։ Կտրոններն առևտրի ոչ թե ողջ ծավալի, այլ միայն ստվերից դուրս գտնվող մասի ցուցանիշն են։ Եվ այստեղ պետք է հաշվի առնել այն գործոնը, որ ի տարբերություն անցած տարվա, այս տարի առևտրային ողջ մասնահատվածը գտնվում էր ստուգող մարմինների խիստ հսկողության տակ՝ արտակարգ դրության ռեժիմը պահպանելու նպատակով։ Այսինքն առևտրային օբյեկտների համար բազմապատիկ աճել է կտրոն չտալու պահին բռնվելու վտանգը։ Հետևաբար, գտնվելով պետության ընդհանուր հսկողության տակ՝ առևտրականներն ակնհայտորեն ավելի քիչ են դիմել հարկային-կտրոնային պարտավորությունների խախտումների։ Եվ այդ հաշվառումով կտրոնների ծավալն ընդհանրապես պետք է զգալիորեն ավելի շատ լիներ, քան նախորդ տարի, այլ ոչ թե մի քիչ պակաս, ինչը մխիթարում է վարչապետին երկրում տիրող սոցիալական դրության մասով։
Օղակ երկրորդ. եթե շատ է առևտուրը, ուրեմն մարդիկ գնումներ են կատարում։ Առհասարակ նման եզրակացության համար շատ կարևոր է իմանալ, թե հատկապես ինչ են գնել մարդիկ: Ինչն արդեն չեն կարողացել իրենց թույլ տալ, իսկ ինչն է դեռևս մատչելի նրանց գրպանին։ Այս հարցերին Փաշինյանի ցուցիչը, բնականաբար, պատասխան չի տալիս։ Այստեղ պետք են հենց մասնագիտական ուսումնասիրություններ և վերլուծություն, ինչը վարչապետը, ըստ երևույթին, ավելորդ է համարում:
Օղակ երրորդ. մարդիկ գնումներ են կատարում, ուրեմն նրանց կյանքը ճգնաժամային չէ։ Սա արդեն ընդհանրապես խոր մոլորություն է, մանավանդ մեր դեպքում։ Բանն այն է, որ բազմաթիվ գնումներ արվում են բանկերի տված սպառողական վարկերի հաշվին։ Պատահական չէ, որ սպառողական վարկերի ծավալն աճում է։ Ընդ որում աճում են նաև հաճախորդների կողմից վարկային պարտավորությունների կատարման հետ կապված ռիսկերը։ Այստեղ նշենք, որ օրերս ԿԲ ղեկավարը ներկայացրել է այդ խնդրին վերաբերող մի քանի թվեր։ Մասնավորապես, նրա խոսքերով, ռիսկային վարկերի տեսակարար կշիռը բանկերի ընդհանուր վարկային պորտֆելում այսօր կազմում է մոտ 6,3%: Սակայն, ըստ ԿԲ-ի գնահատականների, այդ ցուցանիշը կարող է աճել մինչև 10%-ի և նույնիսկ անցնել այդ նշաձողից։ Ընդհանուր առմամբ խոսքը 80 միլիարդ դրամի մասին է։ Իսկ ահա ևս մեկ բանկային ցուցանիշ, որն անմիջական կապ ունի երկրում տիրող սոցիալական իրավիճակի հետ. կորոնավիրուսի շրջանում բանկերը վարկային արձակուրդ են տրամադրել 550 հազար ֆիզիկական անձանց։ Եվ դա արվել է ոչ միայն կարանտինային ժամանակաշրջանում. առ այսօր էլ բանկերը ճնշում չեն գործադրում հաճախորդների վրա: Բնականաբար՝ գիտակցելով բնակչության վճարունակության կտրուկ անկումը..
Սա սոցիալական ճգնաժամ չէ, սա խնդիր է, որը եղել է նաև անցած տարի, համարում է հայոց կառավարության ղեկավարը։ Ըստ երևույթին, նա ճգնաժամ է համարում համատարած սովը, ինչին, իհարկե, երկիրը դեռ չի հասել։ Բայց եթե կառավարությունն ու դրա ղեկավարը երկրում սոցիալական դրության չափորոշիչ են համարում ՀԴՄ կտրոնները, ապա ակնհայտ է, որ սովն էլ բնավ սարերի հետևում չէ…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2021-01-23 10:011189Министерство экономики Армении внесло на единый портал для публикации проектов правовых актов (e-draft.am) законопроект "О внесении изменений в Закон Республики Армения "О праздниках и днях памяти Республики Армения". Законопроект предлагает объявить 31 декабря, 3, 4, 5 и 7 января рабочими днями в Армении, передает Sputnuk Армения. В проекте написано, что количество оплачиваемых нерабочих дней, предоставляемых гражданам Армении, превышает количество оплачиваемых нерабочих дней, предусмотренных в высокоразвитых странах. "Нерабочие дни оказывают влияние как на валовой внутренний продукт, так и на выпуск продукции основных секторов экономики, осуществление экономической деятельности и реализацию договорных отношений с зарубежными партнерскими организациями", - написано в описании проекта. Таким образом, предлагается нерабочими днями оставить всего лишь 1, 2 и 6 января.
-
2021-01-21 14:53891В 2020 году налоговые доходы, собранные Комитетом по госдоходам Армении, составили 1 трлн. 385,2 млрд. драмов, что примерно на 60 млрд. драмов выше предусмотренного госбюджетом показателя. Об этом председатель Комитета по госдоходам Эдвард Ованнисян сообщил в интервью ОТА, распространенном пресс-службой ведомства, передает АРКА.
-
2021-01-21 10:391135Государственная комиссия по защите экономической конкуренции Армении проводит исследования изменения цен на бензин, масло, сахар и ряд других продуктов, сказал журналистам в парламенте глава ведомства Гегам ГЕВОРКЯН, передает АРКА. Он отметил, что в декабре были зафиксированы изменения на нескольких товарных рынках, в частности, подсолнечного и сливочного масел, муки, бензина и некоторых других. «Уже есть предварительные данные – зафиксирован рост цен на международных рынках, и мы оценим, насколько объективны повышения в Армении и были ли злоупотребления”, - сказал Геворкян. Он отметил, что исследования продолжаются, и результаты будут представлены уже на следующей неделе.
-
2021-01-20 09:54733Прошло ровно два месяца с тех пор, как лицо, все еще занимающее пост руководителя армянского правительства, опубликовало нечто под амбициозным названием «дорожная карта» по преодолению сложившейся в стране ситуации, установлению стабильности и безопасности.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2020-12-23 21:25668Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի գինը 2021 թվականի փետրվարից կարող է աճել 10%-ով։ Հայաստանի էլեկտրացանցերի տնօրինությանը այդպիսի առաջարկ է ներկայացրել հանրապետության Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը, հաղորդում է Sputnik Արմենիան: Ինչպես նշում է հանձնաժողովը, էներգետիկ համակարգում առաջացել է ֆինանսական ճեղքվածք, և այն լրացնելու համար հանձնաժողովը ուսումնասիրել է բոլոր էլեկտրակայանների, ինչպես նաև «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցերի» և «Հայաստանի էլեկտրացանցերի» սակագները: Հանձնաժողովը հանգել է այն եզրակացության, որ էլեկտրաէներգիայի սակագինը պետք է բարձրացնել 1 կՎտժ-ի համար միջինը 2,27 դրամով (ներառյալ ԱԱՀ-ն): Որպեսզի քաղաքացիների վրա լրացուցիչ բեռ չընկնի, ամսական մինչև 400 կՎտ սպառում ունեցող տնային տնտեսությունների համար սակագինը կմնա անփոփոխ, իսկ բիզնեսի համար այն կբարձրանա մեկ կՎտ ժամի դիմաց 3 դրամով կամ մոտ 10%-ով:
-
2020-12-21 21:3478Ինչո՞վ են կառավարությունում, մի հարցնող լինի, պատրաստվում «կայտառացնել» բիզնեսը Հայրենի տնտեսության փրկությանն ուղղված անհետաձգելի գործողությունները, իշխանությունների պատկերացմամբ, սահմանափակվում է Հայաստանում տնտեսական զարգացման համար բարենպաստ մթնոլորտ ստեղծելու հերթական բարի ցանկությամբ, ինչն արտացոլված է Նիկոլ Փաշինյանի փառահեղ «ճանապարհային քարտեզում»՝ բաղկացած ամբողջ 15 կետերից։ Ի՞նչ է սա. անզորություն, բացարձակ անտեղյակություն տնտեսության ծանր վիճակի և է՛լ ավելի ծանր հետևանքների մասին, թե՞ ներկայիս իշխանությունների համար սովորական դատարկախոսություն ու մանիպուլյացիա...
-
2020-11-27 09:44118Նախկինում կոչ էր անում սնանկացնել, այսօր հպարտություն է հայտնում Նիկոլ Փաշինյանը մտադիր է հանդիպումների շարք անցկացնել Հայաստանի գործարար շրջանակների ներկայացուցիչների հետ՝ տնտեսական ակտիվության վերականգնման և ներդրումային միջավայրի հարցերը քննարկելու համար: Այդ մասին շաբաթվա սկզբին մեզ հայտնեց երկրի կառավարության մամլո ծառայությունը։
-
2020-10-23 19:212071Ըստ Հայաստանի Պետեկամուտների կոմիտեի տվյալների, եկամուտ ապահովող աշխատատեղերի քանակն ընթացիկ տարվա սեպտեմբերին կազմել է 623 հազար: Դա գերազանցում է օգոստոսի ցուցանիշը 14 հազարով, իսկ անցած տարվա սեպտեմբերինը՝ 15,6 հազարով։ Ինչպես նշում է ՊԵԿ-ը, վիճակագրության վարման ողջ պատմության ընթացքում եկամուտ ապահովող աշխատատեղերի 2020թ. սեպտեմբերի ցուցանիշն աննախադեպ է: