2020-10-03 14:18
Гаспар АДАМЯН
0
ՂԱՐԱԲԱՂՅԱՆ ԿԱՅԾԻՑ ԵՐՐՈՐԴ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ՊԱՏԵՐԱ՞ԶՄ Է ԲՌՆԿՎԵԼՈՒ
Ղարաբաղը դարձավ երկրորդ Սիրիա
Արցախի հետ շփման գծի ողջ երկայնքով Ադրբեջանի լայնածավալ ագրեսիայից դեռ շատ առաջ առաջատար վերլուծաբաններն ու ընդդիմության ներկայացուցիչները նախազգուշացնում էին, որ Փաշինյանի քաղաքականությունը տանում է դեպի հակամարտության ահագնացում և մոտեցնում նոր լայնածավալ պատերազմի հավանականությունը:
«Գոլոս»-ի ուշադիր ընթերցողները հաստատ հիշում են երկրորդ նախագահի գրասենյակի ղեկավար Վիկտոր Սողոմոնյանի հրապարակային ելույթներին նվիրված հրապարակումները։ Հենց Սողոմոնյանն էր առաջիններից մեկը, որ մտավախություն հայտնեց. Արցախի Հանրապետությունը կարող է վերածվել Սիրիայի նմանօրինակի, որտեղ ռազմական գործողությունների ընթացքում կբախվեն մի քանի երկրների և ռազմական դաշինքների շահերը։ Հոկտեմբերի 1-ին ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանը հայտարարեց, որ վտանգավոր է վերածել Կովկասը երկրորդ Սիրիայի։ Ակնհայտ է, որ Արցախում արդեն մարմնավորվում է սիրիական սցենարը։
Ինչո՞ւ նախագահն ընդ որում չհիշատակեց նման սցենարը կանխելու իր ջանքերը։ Ամենայն հավանականությամբ՝ այն պատճառով, որ նման ջանքեր չեն եղել։ Եղել են նախազգուշացումներ ընդդիմության ու վերլուծաբան հանրության կողմից, և այդ նախազգուշացումների վերաբերյալ զրոյական արձագանք պետության առաջին դեմքերի կողմից։ Թվում է, Սարգսյանին ավելի հաճելի է մտահոգվել ողջ Կովկասի մասին, քան առանձին վերցրած Արցախի Հանրապետության…
Ադրբեջան-թուրքական ռազմական ագրեսիայի խորապատկերին խոսվում է տարածաշրջանի նկատմամբ բացարձակ վերահսկողության միտված Թուրքիայի շահերի մասին, Մոսկվայի շահերի մասին, որը չի կարող իրեն թույլ տալ բացահայտ առճակատման գնալ Էրդողանի հետ, Իրանի շահերի մասին, որն այս օրերին ուժեղացնում է իր հյուսիսային սահմանները, Հունաստանի և Կիպրոսի արձագանքի մասին: Ռուս վերլուծաբանները խոսում են այն մասին, որ Բելառուսի իրադարձությունների և Լուկաշենկոյի նկատմամբ Կրեմլի դիրքորոշման խորապատկերին ռուսները չպետք է հակամարտության մեջ մտնեն Թուրքիայի հետ՝ հաշվի առնելով ռուսական ռազմավարական շահերը Սիրիայում և Լիբիայում։
Այն բանից հետո, երբ թուրքական F-16 բազմաֆունկցիոնալ կործանիչը խոցեց Սու-25 հայկական գրոհային ինքնաթիռը, Ռուսաստանում շատերը հիշեցին նաև թուրքերի կողմից խոցված ռուսական ինքնաթիռը, հիշեցին Թուրքիայում ՌԴ արտակարգ և լիազոր դեսպանի սպանությունը, իսկ ոմանք շատ ավելի հետ գնացին դեպի «դարերի խորքն» ու հայտարարեցին, որ ռուսները միշտ էլ ջարդել են թուրքերին, բայց XXI դարում իրավիճակը փոխվել է։
Հայ զինվորն Արցախում պաշտպանում է աշխարհը գլոբալ սպառնալիքից
Ագրեսիայից 3 օր անց պարզ դարձավ, որ Արցախի համար պատերազմը կրում է միջազգային բնույթ, քանի որ դրա արդյունքով շահագրգռված են մեծ թվով երկրներ, ընդ որում ամենից շատ խոսվում է Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի աշխարհաքաղաքական շահերի և տարածաշրջանից նրա վերջնական դուրսմղման մասին: Թուրքիան չի թաքցնում Հարավային Կովկասի նկատմամբ իր հավակնությունները։ Թուրքական ռազմատենչ հռետորաբանության խորապատկերին ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հայտարարությունն այն մասին, թե կողմերը պետք է վերադառնան բանակցությունների սեղանի շուրջ, այնքան էլ պատեհ չէ։ Շատ ավելի տեղին է այն հարցը, թե ում շահերն է այսօր պաշտպանում Արցախի Հանրապետությունը իր անկախության և իր նախնիների հողում ազատ ապրելու ժողովրդի իրավունքի համար մղվող պայքարում։
Եվ այդ ինչպե՞ս կարող էր պատահել, որ պաշտպանելով քաղաքակիրթ աշխարհի շահերը ահաբեկչության գլոբալ սպառնալիքից, որը բխում է Թուրքիայից, Արցախի հայ զինվորը միայնակ ելավ դիմագրավելու ոչ միայն Ադրբեջանի զինված ուժերին ու վարձկանների բանակին, այլև ՆԱՏՕ-ի սպառազինությամբ ու թվաքանակով երկրորդ զորքին։ Թեպետ, հայ զինվորին արդեն ոչնչով չես զարմացնի։ Ագրեսիայի չորրորդ օրը Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը հայտարարեց, որ 4 օրում հայ զինծառայողները ոչնչացրել են հակառակորդի գրեթե նույնքան ռազմական տեխնիկա, որքան Արցախի առաջին ազատամարտի տարիներին:
Միջազգային հանրության համար արդեն ակնհայտ է դարձել, որ հակառակորդն ի վիճակի չէ ճեղքել պաշտպանությունը շփման գծի ողջ երկայնքով (այդ գիծն անխոցելի է), ուստի դիմել է քաղաքացիական օբյեկտների և խաղաղ հայ բնակչության ռմբակոծումներին։
Թուրք ազդեցիկ վերլուծաբան Սիման Ուլգենն արդեն գրել է այն մասին, որ ներկայիս ռազմական հակամարտությունը կհանգեցնի Թուրքիայի և Ռուսաստանի բախմանը: Ռուս քաղաքագետները գրում են, որ Թուրքիան բացել է Ռուսաստանի հետ մրցակցության երրորդ ճակատը՝ Սիրիայից և Լիբիայից հետո: Ջոզեֆ Բայդենը Դոնալդ Թրամփին անվանեց «Պուտինի թուլա» և կոչ արեց ազդել Թուրքիայի վրա: Մակրոնը Պուտինի հետ քննարկեց մարտական գործողությունների գոտում տիրող իրավիճակը։
«Ես չգիտեմ, թե որքանով է պատրաստ ռուսական իշխանությունը խոսելու Թուրքիայի ղեկավարության հետ»,- հայտարարեց Արցախի Հանրապետության նախագահը, մեկնաբանելով տարբերությունները 90-ական թվականների պատերազմի, 2016 թվականի ապրիլին շփման գծի ողջ երկայնքով Ադրբեջանի ագրեսիայի և ներկայիս լայնածավալ պատերազմի միջև։
Եվրոպական և ամերիկյան որոշ վերլուծաբաններ արդեն կանխատեսում են, որ «ղարաբաղյան կայծից կարող է համաշխարհային նոր պատերազմ բռնկվել»։ Թուրքիայի քաղաքական հավակնությունների սանձահարումը կարող է դառնալ միջազգային խնդիր, Էրդողանի ռեժիմի ուժեղացման հարցում շահագրգռված չէ գործնականում ողջ համաշխարհային հանրությունը։ Դա չի ենթադրում անհապաղ ու վճռական գործողություններ, բայց իրավիճակը զարգանում է բավական դինամիկ։ Հոկտեմբերի 1-ին հայտնի դարձավ Ճապոնիայի արձագանքի մասին, որը մտահոգ է հակամարտության գոտում լարվածության ահագնացմամբ և պահանջել է անհապաղ դադարեցնել կրակը: ԱՄՆ պետդեպարտամենտը հայտարարել է երրորդ երկրների միջամտության անթույլատրելիության մասին, նկատի ունենալով Թուրքիային, Պենտագոնը հաստատել է, որ Թուրքիան ահաբեկչություն արտահանող պետություն է։ Ո՞ւր են միջազգային պատժամիջոցները։
Չնայած այն բանին, որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան Արցախի Հանրապետության դեմ պատերազմում օգտագործում են վարձկան ահաբեկիչների, Իսրայելը շարունակում է զենք մատակարարել Ադրբեջանին օդային ճանապարհով, մինչդեռ հնդիկ ուսանողները, հակառակը, մարդասիրական օգնություն են հավաքում Արցախի համար…
Ընդդեմ միջազգային ահաբեկչության
Դատելով իրավիճակի զարգացումից, ղարաբաղյան կայծն արդեն վերածվել է համաշխարհային հրդեհի, որի մեջ ակտիվորեն բենզին են լցնում ոչ միայն Թուրքիայի արբանյակները, այլև նրանք, ովքեր գիտակցաբար ժամանակ են ձգում՝ օգնության հասնելու և վզին խաչ կրող զինվորին ուսը դեմ տալու փոխարեն։
Ավաղ, առայժմ այդ ուժերը կոնկրետ գործողությունների փոխարեն նախընտրում են բարձրահունչ խոսքերն այն մասին, որ հայկական զինված ուժերը քաղաքակրթությունների պատերազմ և միջազգային ահաբեկչության դեմ պայքար են մղում ադրբեջան-թուրքական տանդեմի դեմ: Աշխարհն արձանագրել է, որ Արցախի Հանրապետությունը դիմակայում է ահաբեկչության համաշխարհային սպառնալիքին։ Հպարտ մենության մեջ:
Իրանը, Ռուսաստանը, Ֆրանսիան հայտարարել են Արցախում ռազմական գործողությունների գոտում ահաբեկիչ վարձկանների առկայության մասին, Ադրբեջանն ու Թուրքիան միջազգային հանրության աչքում այնպիսի պետություններ են, որոնք օգտագործում են ահաբեկիչներին ռազմական հակամարտություններում։ Պաշտոնական Լոնդոնը, որը նավթային գործեր ունի պաշտոնական Բաքվի հետ, մի կողմ է դրել իր պետական շահերը և հայտարարել Արցախում ահաբեկիչներին օգտագործելու անթույլատրելիության մասին։ Հայաստանում և Արցախում ասում են, որ սիրիացի վարձկանները սովոր են կռվել անապատում, իսկ մեր լեռներում նրանք քիչ բան կարող են անել։ Ասում են նաև, որ ադրբեջանական սպանված զինվորների, այդ թվում վարձկանների գրպաններում ներարկիչներ են հայտնաբերվել, այդ պարոնայք կռվում են դոզայի տակ։ Թեպետ՝ կռվել, դա բարձր է ասված…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-04-25 11:24Лидер Европейской партии Тигран Хзмалян на днях сообщил, что последний раз лидеры неформальной внепарламентской коалиции встречались с Пашиняном в сентябре прошлого года. В кулуарах власти активно циркулируют слухи о том, что партии - бывшие члены неформального альянса больше не просят лидера правящего режима о встречах… Ранее эти встречи имели место на регулярной основе, лидеры карликовых сил выступали с предложениями, задавали Пашиняну вопросы. Сегодня эти деятели предпочитают дистанцироваться от персоны главаря режима и даже выступают с публичной критикой в адрес властей.
-
2024-04-25 10:30Спектакль с ревизией построенных и отремонтированных школ Пашинян недавно повторил в Лори, где снова дергал перед телекамерами крючки для вешалок, пробовал на прочность ворота на футбольном поле, давал ценные советы учителям по организации учебного процесса.
-
2024-04-24 10:02"Пашинян провалил все программы, с которыми ГД пришла к власти в 2021 г., а потому после подписания соглашения о мире с Алиевым он обязан подать в отставку и провести досрочные выборы в парламент", - заявил зампредседателя АНК Левон ЗУРАБЯН. По его словам, человек в кресле премьер-министра утратил контроль над текущими процессами, включая тот, который призван привести к миру между Арменией и Азербайджаном.
-
2024-04-23 11:14Создание новой политической силы (сначала движения, потом партии) под руководством бывшего министра обороны генерала Аршака Карапетяна вызвало столь затяжную истерию агитпропа власти, что нет ничего удивительного в том, что он не приехал на съезд собственной партии, а приветствовал его участников по видеосвязи. Сознавая, что сама по себе фигура экс-министра не выглядит устрашающей (ему приписали заглавную роль в так называемой 5-й колонне РФ), к Карапетяну приблизили персону экс-руководителя Службы судебных приставов генерала Миграна Погосяна ("Кетрони Мигран"), который давно уже объявлен в розыск и находится в бегах.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2022-01-26 20:02Խորհրդակցություն Գորիսում Արցախի հետ շփման գծի ողջ երկայնքով 2016 թվականի ապրիլյան ագրեսիայի արդյունքում Ադրբեջանը չիրականացրեց ռազմավարական ոչ մի խնդիր և կրեց կենդանի ուժի և ռազմական տեխնիկայի շատ ավելի մեծ կորուստներ, քան Արցախի Պաշտպանության բանակը:
-
2021-11-08 20:40Ահա և մեկ տարի անցավ Լեռնային Ղարաբաղում 44-օրյա պատերազմի ավարտից: Օգտվելով այն հանգամանքից, որ Հայաստանում իշխանության է եկել պոպուլիստ-դիլետանտների թիմը, Ադրբեջանը, թուրքական զինված ուժերի և սիրիական թուրքամետ կազմավորումների վարձկան-ահաբեկիչների ջոկատների անմիջական աջակցությամբ, ռևանշ վերցրեց 90-ականների սկզբի Արցախյան պատերազմում կրած պարտության համար։ Այսօր Բաքվի վերահսկողության տակ են ոչ միայն տխրահռչակ յոթ շրջանները, այլև Շուշիի և Հադրութի շրջանները, որոնք Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավարության կազմում ընդգրկված են եղել դեռևս ԽՍՀՄ տարիներին։ Հայաստանն ու Արցախը տվեցին առնվազն հինգ հազար զոհ (իշխանությունն այդպես էլ չներկայացրեց վերջնական անվանական ցուցակը), տասնյակ հազարավորները վիրավորվեցին, հարյուրավորները համարվում են անհետ կորած։ Տասնյակ, եթե ոչ հարյուրավոր գերիներ մինչ օրս մնում են Ադրբեջանի բանտերում։
-
2021-09-27 21:48Մեկ տարի է անցել Լեռնային Ղարաբաղում 44-օրյա պատերազմի սկսվելու օրից: Նիկոլ Փաշինյանի մեղքն անվիճելի է։ Առաջին հերթին՝ այն, որ նա իրավիճակը հասցրեց պատերազմի։ Դա դրսևորվեց առաջին հերթին բանակցային գործընթացի ընթացքում անհամարժեք քայլերով, որոնք հանգեցրին հայկական կողմի դիրքերի սասանմանն ու դաշնակիցների հետ կապերի թուլացմանը։ Երկրորդ. ո՛չ հայկական պետությունը, ո՛չ հայ հասարակությունը, ո՛չ էլ հայկական բանակը պատրաստ չէին պատերազմի։ Բոլորը զբաղված էին քաղաքական շոուներով, որոնք գրեթե ամեն օր ցուցադրում էր իշխող թիմը։ Հասարակական ընկալումներում երկրորդ պլան էին մղվել բանակում վարչապետի ձեռնարկած կադրային զտումները, 2016-ի ռազմական գործողություններից հետո ընդունված սպառազինության ծրագրի փոփոխությունը։
-
2021-09-27 20:16Կապիտուլյանտի խղճին ծանրացած են հազարավոր կյանքեր 2020 թ. հոկտեմբերի 10-ին մարտական գործողությունների ժամանակ զոհված Արման Արզումանյանը 8 երեխաների հայր էր, որոնցից 5-ը՝ անչափահաս: Արզումանյանը որպես կամավոր մասնակցել է Արցախյան առաջին ազատամարտին, ապա 2016-ի Քառօրյա պատերազմին: 44-օրյա պատերազմին էլ կամավոր գնաց: