Անցնող շաբաթը բավական լարված էր Արցախի համար։ Լիակատար զգացողություն է, որ ահագնացման գործընթացները կտրուկ արագացվում են, իսկ որոշ ուժեր, և առաջին հերթին, իհարկե, Բաքուն, որոշել են վա-բանկ գնալ՝ ասես մտավախություն ունենալով, որ հետագա զարգացումները կարող են խանգարել ավարտին հասցնել 2018 թվականին սկսած հակահայկական «հատուկ գործողությունը»։ Մարտի 5-ի արյունոտ առավոտը, երբ ադրբեջանական դիվերսիայի արդյունքում զոհվեցին Արցախի ոստիկանության երեք աշխատակիցներ, կարող է հայկական երկրամասի համար պայքարի վճռական փուլի նախանշանակը դառնալ: Շաբաթվա ընթացքում պարզ դարձավ նաև, որ արտաքին ուժերը չափազանց դժկամությամբ ու անհամարժեք են արձագանքում տեղում կատարվող ամենին՝ հետապնդելով բացառապես իրենց սեփական, իրականությունից հաճախ կտրված շահերն ու նպատակները։

Ցավալի է տեսնել, որ Ադրբեջանի մարդու իրավունքների պաշտպանի ազգային ինստիտուտը, ի դեմս Սաբինա Ալիևայի, մարդու իրավունքների պաշտպանության իրական առաքելությանը հավատարիմ մնալու և զանգվածային խախտումների դատապարտման փոխարեն այս օրերին զբաղված է Արցախի դեմ Ադրբեջանի հանցավոր գործողություններն արդարացնելով, որոնք հանգեցրել են Արցախում հումանիտար ճգնաժամի և անմեղ զոհերի: Այս մասին ասված է Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանի հայտարարության մեջ:

Եթե անվտանգության և ռազմա-տեխնիկական համագործակցության առումով խնդիր ունեցող Հայաստանը, 2018թ–ին Նիկոլի թեթև ձեռքով հետ կանչեց դեռևս երկու տարի պաշտոնավարման իրավունք ունեցող ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարին, ապա ինչո՞ւ պետք է չհրաժարվեր նաև գլխավոր քարտուղարի տեղակալի ռոտացիոն քվոտայից:

Վրաստանը տենդի մեջ է։ Երաքշաբթի օրը վրացական խորհրդարանն առաջին ընթերցմամբ ընդունեց արտաքին ազդեցության թափանցիկության, այլ կերպ ասած՝ օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքը: Օրինագծին կողմ են քվեարկել 76 պատգամավոր, դեմ՝ 13։ Դրանից հետո Թբիլիսիում անկարգություններ սկսվեցին խորհրդարանի շենքի մոտ, իսկ ոստիկանությունը, համապատասխանաբար, սկսեց ցրել ցուցարարներին՝ կիրառելով ջրցան մեքենաներ և արցունքաբեր գազ: Կան ձերբակալվածներ։

Խոշոր քաղաքական գործիչներն ամենքի աչքի առաջ են։ Նրանց յուրաքանչյուր բառն ու քայլը ուշադրություն է գրավում, ակտիվորեն մեկնաբանվում։ Սակայն ժամանակի ընթացքում շատ բան մոռացվում է, ինչը հաճախ թույլ է տալիս անմաքուր ընդդիմախոսներին խեղաթյուրել փաստերը, վերաշարադրել իրականությունը իրենց համար նպաստավոր ձևով: Դա բանավեճերի է հանգեցնում մամուլում ու սոցցանցերում։ Անհրաժեշտություն է առաջանում հիշեցնել ասվածի ու արվածի մասին՝ դրան հավելելով ինչ-որ բան այն ամենից, ինչի մասին ժամանակին չարժեր նշել։ Այս համատեքստում արդիական է ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի գրասենյակի հրատարակած «Բանակցային առաջնագծում» ժողովածուի լույսընծայումը։ Նախագծի ղեկավարն է Մերի Հարությունյանը, լուսանկարները՝ Մարտին Շահբազյանի և Դավիթ Հակոբյանի: Տպաքանակը՝ 1000 օրինակ։

«Փաստ» օրաթերթը գրում է. «Մինչ Արցախում ամենաբարձր մակարդակով ակնարկում են Ադրբեջանին ինտեգրվելու առաջարկությունը ընդունելի համարող ինչ-որ ուժերի կամ անհատների առկայության հնարավորության մասին, վերջին երկու ամիսներին Ադրբեջանում ինտենսիվ քարոզչություն է իրականացվում Արցախի, այսպես կոչված, «ռեինտեգրացիայի» հետ կապված։ Ադրբեջանական քարոզչամեքենան փորձում է տարբեր «էքսպերտների» միջոցով հանրային հարթակում և խոսույթում «ռեինտեգրացիայի» և համակեցության թեզեր տիրաժավորել։

Իրանը, հնարավոր է, չի ցանկանում զենք վաճառել Հայաստանին, որպեսզի շատ չվատթարանա հարաբերություններն Ադրբեջանի հետ, որը Թեհրանը նույնպես դիտարկում է որպես իր ազդեցության գոտի։ Միգուցե, Իրանը ցանկանում է ինչ-որ բան վաճառել, բայց դրա դիմաց, հնարավոր է, ցանկանում է ավելի խորը դաշնակցային հարաբերություններ։ Այս մասին News.am-ի հետ զրույցում ասաց APRI Armenia-ի գիտաշխատող, ռազմական փորձագետ Լեոնիդ Ներսիսյանը։

Արցախի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպանը հրապարակել է զեկույց Ադրբեջանական զինված ուժերի դիվերսիոն խմբի կողմից 2023 թվականի մարտի 5-ին իրականացված ահաբեկչական գործողության մասին։

Հայտնի է, որ Ադրբեջանի զինված ուժերի դիվերսիոն խումբը մարտի 5-ին Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում գնդակոծել է ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչության հերթապահ մեքենան, ինչի հետևանքով զոհվել է Արցախի ոստիկանության երեք աշխատակից, ևս մեկը հրազենային վիրավորում է ստացել: