2019-08-10 14:38
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ՉԵՆՔ ՎԵՐՑՆՈՒՄ, ԹԵ՞ ՉԵՆ ՏԱԼԻՍ
Օրերս ՀՀ կառավարությունը հաղորդեց այն մասին, որ 2015 թվականից ի վեր առաջին անգամ արձանագրվել է Հայաստանի արտաքին պետպարտքի նվազման միտում։ Նշվեց նույնիսկ թիվը. հունիսի դրությամբ արտաքին պետպարտքը կրճատվել է 120 միլիոն դոլարով։
Իհարկե, նրանց համար, ովքեր էքստազի մեջ են ընկնում իշխանության ցանկացած հրճվալից հայտարարությունից, սա ոգևորության առիթ է։ Աշուշտ, երկրի հարկային բեռի կրճատումը, առավելևս այդ կրճատման միտումներն առհասարակ կարելի է դրական համարել։ Բայց լիարժեք երջանկություն ապրել այդ փաստից, ավա՜ղ, խանգարում են որոշ նրբերանգներ։ Նախևառաջ կարևոր է հաշվի առնել, որ արտաքին պետպարտքն աճում է երկրի վարկային նոր պարտավորությունների, նոր պարտքերի պատճառով։ Ահա ուրեմն, այնքան էլ հասկանալի չէ. նոր պարտքեր մեզ չեն տալիս, թե՞ մենք չենք վերցնում։ Սա, ասենք անկեղծ, կարևորագույն հարց է։ Քանի որ եթե մենք զերծ ենք մնում նոր վարկեր վերցնելուց, ապա դա կարելի է համարել դրական միտում, իսկ եթե մեզ մերժում են փոխառություններ տրամադրելու հարցում, նշանակում է՝ չեն վստահում։ Իսկ դա, համաձայնեք, ավելի շուտ մինուս է, քան պլյուս։
Թեպետ, փորձենք կանգ առնել լավատեսական տարբերակի վրա և հնարավոր համարել, թե այդ մենք ենք ձեռնպահ մնում վարկային նոր պարտավորություններ ստանձնելուց։ Բայց այդ դեպքում նույնպես կասկածներ են առաջանում դրականի առումով։ Եվ այստեղ արժե ուշադրություն դարձնել երկրի իշխանության ներկայացուցիչների ավելի վաղ հնչեցրած որոշ հայտարարություններին։
Այս տարվա մայիսին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը մամլո ասուլիսում հայտարարեց, թե Հայաստանը պատրաստ է լրջորեն քննարկել իր ֆինանսական մասնակցությունը Եվրամիությանը ներկայացված 13 ծրագրերի իրականացմանը։ Նա նշեց, որ այդ նախագծերը վերաբերում են ենթակառուցվածքների զարգացմանը, մասնավորապես՝ ճանապարհային շինարարությանը, էներգետիկ ոլորտին, մոտ 20 նոր ջրամբարների շինարարության ծրագրի իրագործմանը, կրթական և իրավապահ ոլորտի, ինչպես նաև դատաիրավական և հարկային համակարգերի բարեփոխումներին։
Փաշինյանն ընդգծեց, որ ԵՄ ղեկավարությունը պատրաստակամություն է հնչեցրել օժանդակելու տվյալ ծրագրերի իրականացմանը։ «Մենք հասկանում ենք, որ ԵՄ-ն իր վրա չի վերցնի այս ծրագրերի ֆինանսավորման բոլոր պարտավորությունները։ Այսպիսով, Հայաստանը նույնպես պետք է իր ավանդը ներդնի։ Բայց այստեղ խոչընդոտ կա. «Պետական պարտքի մասին» օրենքում կան որոշ սահմանափակումներ, որոնց համաձայն՝ պետպարտքը չի կարող գերազանցել ՀՆԱ որոշակի տոկոսը։ Տեսանելի հեռանկարում Հայաստանը, այն բանի համար, որպեսզի իր ավանդը ներդնի ծրագրերի իրականացման մեջ, պետք է դիմի արտաքին աղբյուրներին, ինչը կարող է ենթադրել պետպարտքի ավելացում։ Մենք պետք է լրջորեն քննարկենք՝ պատրաստ ենք արդյոք գնալ այս ճանապարհով, թե՞ ոչ»,- նշեց Փաշինյանը։
Ըստ էության, եթե Հայաստանի պարտքը կրճատվել է, առավելևս եթե դա միտում է, ապա նշյալ ծրագրերը (որոնց իրականացմանը ԵՄ-ն պատրաստ էր օգնել ֆինանսներով, իսկ հայկական կողմը մտադիր էր համաֆինանսավորել նախագծերը վարկային այլ միջոցներով) անորոշ ժամանակով հետաձգվել են։ Իսկ դա ամենևին լավ չէ, քանի որ խոսքն ախր բարեփոխումների մասին է։
Իսկ այ, Հայաստանի ֆինանսների նախարարը բազմիցս հայտարարել է, որ նոր վարկերը երկրին անհրաժեշտ են բյուջեի դեֆիցիտը ծածկելու համար։ Դեռևս անցած տարվա հոկտեմբերին Ատոմ Ջանջուղազյանը հայտարարեց. «Եթե մենք ունենք պետական բյուջե, որն ունի պակասուրդ, այդ պակասուրդի ֆինանսական աղբյուրը ո՞րն ենք պատկերացնում։ Փոխառու միջոցները»։ Հենց այդ ժամանակ էլ՝ անցած տարեվերջին Հայաստանի ֆինանսների նախարարության պետպարտքի կառավարման վարչության ներկայացուցիչ Արթուր Համբարձումյանը հաղորդեց, որ 343 միլիոն դոլարի չափով խոշորագույն վարկ է ծրագրվում ստանալ Ռուսաստանից։ Իսկ բացի այդ, Ասիական զարգացման բանկից՝ 53,1 միլիոն դոլար, Վերակառուցման և զարգացման միջազգային բանկից՝ 50,4 միլիոն դոլար, Զարգացման միջազգային ընկերակցությունից՝ 9,7 միլիոն դոլար, Եվրոպական ներդրումային բանկից՝ 9,4 միլիոն դոլար, Գերմանական բանկից՝ 7,5միլիոն դոլար, Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկից՝ 7.3 միլիոն դոլար։
Եվ ահա այսօր կառավարությունը զեկուցում է այն մասին, թե պետպարտքը նվազել է 120 միլիոն դոլարով։ Իսկ դա նշանակում է, որ երկրի վարկային պարտավորությունները, որոնք այս տարի ծրագրվում էր ավելացնել գրեթե կես միլիարդով, կարծես թե չեն աճում։ Հետևաբար, հարցականի տակ է բյուջեի դեֆիցիտի ֆինանսավորումը, կապիտալ ծախսերի և բարեփոխումների ծրագրերի իրականացումը։ Կրկնեմ, մանավանդ եթե խոսքը արտաքին պետպարտքի կրճատման միտումների մասին է, ինչը ենթադրում է նվազման գործընթաց նաև ապագայում։
Իհարկե, երկրի վարկային բեռի կրճատումն ընդհանուր առմամբ կարևորագույն խնդիր է։ Սակայն մեր դեպքում դրա մեջ կան նաև լուրջ վտանգներ։ Այնպես որ էքստազի մեջ ընկնել ու ոգևորվել այս հարցում պետք է բավական զգուշորեն։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-07-19 10:06Премьер-министр Армении Никол Пашинян заявил на пресс-конференции в среду, что через 20 лет видит страну в составе Европейского союза, передает Sputnik Армения. По его словам, Армения стремится к членству в ЕС и ведет работу в этом направлении. "Мы с европейскими партнерами зафиксировали, что это непростой процесс, который требует согласия всех стран-членов. Кроме того, государство должно соответствовать критериям ЕС", - отметил Пашинян. Он подчеркнул, что в Армении реализуются реформы, направленные на соответствие этим требованиям. "Есть два сценария: страна станет членом ЕС или нет. Но даже в случае отказа Армения достигнет уровня европейских стандартов", – добавил премьер.
-
2025-07-18 09:35Министр экономики Армении Геворг Папоян сообщил об отправке в Россию очередной партии армянского коньяка, передает АРКА. «В период 1-14 июля российско-грузинскую границу пересекли и на территорию России въехали 103 грузовика, груженых бутилированным коньяком из Армении», - написал он в своем ФБ.
-
2025-07-16 11:28В рамках стратегии «Global Gateway» ожидается, что инвестиции ЕС в Армению достигнут 2,5 млрд евро, что будет способствовать инклюзивному росту и развитию связей, говорится в совместном заявлении по итогам трёхсторонней встречи премьер-министра РА Никола Пашиняна, председателя Европейского совета Антониу Кошты и председателя Еврокомисси Урсулы фон дер Ляйен, передает АРКА.
-
2025-07-11 09:48Правительство Армении на заседании в четверг одобрило предложение о подписании кредитного соглашения с Международным банком реконструкции и развития (МБРР, структура ВБ) по программе «Туризм и региональная инфраструктура Армении» на 120,5 млн евро, передает АРКА. Как заявил замминистра экономики Армении Арман Ходжоян, программа нацелена на поддержку семи отдельных туристических кластеров из 20-ти в общинах Арени, Дилижан, Двин, Гюмри, Джермук, Горис и Ехегис с целью стимулирования винного, оздоровительного, приключенческого, культурно-образовательного туризма, а также экотуризма в различных областях Армении. Он сообщил, что общая стоимость программы, которая будет реализована до конца 2030 года, составляет 120,5 млн евро, из которых 24,1 млн софинансирует правительство.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-02-23 21:50Ըստ վիճակագրության տվյալների՝ 2018-ի գարնան իշխանափոխությունից հետո պետպարտքն աճել է 2,3 մլրդ դոլարով։ Պետական պարտքի թույլատրելի սահմանը, աշխարհի տնտեսագետների կարծիքով, կազմում է ՀՆԱ-ի 60%-ը, սակայն այսօր այն արդեն կազմում է 65-66%: Հայաստանին դեֆոլտ է սպառնում։ Ինչպես նշում է Միքայել Մինասյանը, այս պահին ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացու վրա արդեն 2960 դոլարի իրական պարտք կա, նոր իշխանությունը հաջորդ սերունդներին թողնում է ահռելի պարտքեր և անմրցունակ տնտեսության դատապարտված երկիր:
-
2020-11-03 08:40Բյուջետային համակարգի «ոսկե կանոնները» չեղարկվում են Ս.թ. նոյեմբերի 2-ին խորհրդարանի մշտական հանձնաժողովներում մեկնարկեցին 2021 թվականի գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթի քննարկումները: «Չենք կարող ասել, որ ռազմական դրությունը որևէ ազդեցություն չունեցավ տնտեսության կամ բյուջեի վրա: Իհարկե, բյուջետային մուտքերի վրա ազդեցություն ունեցավ ու կունենա: Այսպիսով, պետք է մտածենք պարտքի շեմի մասին: Կարծում եմ, որ կգտնենք այն հաշվեկշիռը, որը հնարավորություն կտա այս իրավիճակից դուրս գալ, ինչպես նաև մարտահրավերից բխող ռիսկերը չեզոքացնել, կառավարել և ունենալ կայուն սոցիալ-տնտեսական իրավիճակ», - ընդգծեց փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը:
-
2020-09-23 21:30Դեռ անցած տարի, երբ քննարկվում էր ընթացիկ տարվա բյուջեն, երբ չկար ո՛չ համավարակը, ո՛չ դրա բացասական ազդեցությունը համաշխարհային տնտեսության վրա, Հայաստանի կառավարությունը լուրջ փորձություններ էր ծրագրում 2020 թվականին հայոց գանձարանի համար:
-
2020-09-11 08:47Հայաստանում հայտարարվել է նախագծման մրցույթ՝ հանրապետության Ազգային ժողովի նոր մասնաշենքի կառուցման համար: Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում հայտնել է ԱԺ աշխատակազմի ղեկավար Տիգրան Գալստյանը, հաղորդում է «Նովոստի-Արմենիա»-ն։ Նա պարզաբանել է, որ մասնագիտական հանձնաժողովը բաղկացած է 10 հոգուց, որոնք ներկայացնում են Հայաստանի քաղաքաշինության կոմիտեն, Ազգային ժողովը, Երևանի քաղաքապետարանը և Ճարտարապետների պալատը: «Գնահատման հիմնական չափանիշը ոչ թե գնային առաջարկն է, այլ մասնագիտական անձնակազմը և մրցույթի հայտով ներկայացվող էսքիզ նախագիծը»,- պարզաբանել է նա: