«ՀԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ» ԾԱԽՍԵՐ ԵՎ «ՀԱԿԱՀԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ» ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ
Դեռևս հուլիսի սկզբին Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Էդուարդ Հովհաննիսյանը լրագրողների հետ զրույցում խոստովանեց, որ հարկային պարտավորությունների գանձման հետ կապված իրավիճակը մտահոգիչ է։ Եվ բացատրեց դա, բնականաբար, կորոնավիրուսային իրողությամբ և անկում ապրող տնտեսության վրա դրա ազդեցությամբ։ Մինչդեռ այսօր արդեն ակնհայտ է, որ իրավիճակն այդ առումով առավել քան տագնապալի է։ Բյուջեի եկամուտներն էապես կրճատվում են, հարկային եկամուտները՝ այդ թվում։ Ընդ որում բյուջետային միջոցները ծախսվում են, ըստ էության, առանց հաշվի առնելու մուտքերի կրճատման գործոնը։
Ընթացիկ տարվա առաջին 6 ամիսներին հարկերի և տուրքերի գծով Հայաստանի բյուջեն ստացել է 680, 2 մլրդ դրամ: Դա ավելի քան 33 միլիարդով ավելի քիչ է, քան նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածում։ Ըստ էության, խոսքը 4,5% անկման մասին է։ Ընդհանուր առմամբ բյուջեի եկամուտներն ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում կրճատվել են 42 մլրդ դրամով՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Այսինքն 5.5%-ով։ Առաջին հայացքից՝ հարկային մուտքերի և եկամուտների այդպիսի անկումն ընդհանուր առմամբ չպետք է առանձնակի տագնապ հարուցի։ 5 տոկոսով (պլյուս-մինուս) կրճատումը, իհարկե, վատ է, բայց ոչ աղետալի։ Սակայն այստեղ պետք է հաշվի առնել, որ երկրի բյուջեում նախատեսված է գանձարանի եկամուտների առավել քան տպավորիչ աճ՝ նախորդ տարվա համեմատ։ Տարվա արդյունքներով բյուջեն պետք է 13%-ով ավելի շատ եկամուտ ստանա, քան անցած տարի։
Եվ ահա այսօր ստիպված ենք արձանագրել, որ ահռելի աճի փոխարեն մենք ստացել ենք անկում։ Այստեղ, ի դեպ, նշենք, որ անցած տարի ԱԺ-ում 2020թ. գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթի նախագծի քննարկման ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը անվանեց դա (փաստաթուղթը) «հեղափոխական»։ Եվ առաջին հերթին այն պատճառով, որ ծրագրվում էր եկամուտների աճ նույն այդ 13%-ով և ծախսերի աճ 14%-ով։ Նախագիծը կարելի է անվանել ինչպես ասես, ծրագրել կարելի է ինչ ասես, սակայն իրականությունը, ըստ էության, հրամցրեց միանգամայն այլ բնութագրիչներ։ Այսօր կարելի է վստահորեն ասել, որ 2020-ի բյուջեն եկամուտների գծով հաստատ «հեղափոխական» չի լինելու։ Համենայնդեպս առաջին կիսամյակի արդյունքները վկայում են հենց այդ մասին։
Թեպետ, դա, կրկնեմ, վերաբերում է բյուջեի եկամտային մասին։ Իսկ այ ծախսային մասով կան հեղափոխականություն ակնկալելու բոլոր հիմքերը։ Կրկին իսկ՝ առաջին կիսամյակի արդյունքներով գանձարանը ծախսել է ավելի քան 765 միլիարդ դրամ, մինչդեռ նախորդ տարվա առաջին կիսամյակում այդ ցուցանիշը կազմել է 636 միլիարդ։ Այսինքն խոսքը ծախսերի աճի մասին է (նախորդ տարվա համեմատ) ավելի քան 20%-ով։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան բյուջեում նախատեսված 14%-ը։
Այսպիսով, արձանագրենք բյուջեի հետ կապված իրավիճակը առաջին կիսամյակի արդյունքներով. մի կողմից՝ կորոնավիրուսի պատճառով գանձարանը նախորդ տարվա համեմատ ստացել է 5%-ով ավելի քիչ եկամուտ, այն դեպքում, երբ նախատեսվում էր 13% աճ: Մյուս կողմից՝ ծախսերի մասով արձանագրվել է 20% աճ, նախատեսված 14%-ի փոխարեն։ Այլ կերպ ասած, մի կողմից՝ կորցնում ենք եկամուտները, մյուս կողմից՝ միջոցները ծախսվում են, ինչպես ասում են, շռայլորեն։
Հարկ կա՞ արդյոք նշել, որ եթե այդ միտումը պահպանվի, ապա արդեն շատ շուտով երկիրը կկանգնի բյուջետային ահռելի ճգնաժամի առջև։ Հարկ կա՞ արդյոք խոսել այն մասին, որ ճգնաժամային շրջանում անհրաժեշտ է պետական միջոցների ավելի խնայողական օգտագործում, մանավանդ երբ դրանց ներհոսքը նվազում է։ Վերջապես, հարկ կա՞ արդյոք ասել, որ նման իրավիճակում բոլորը պետք է չափավորեն ախորժակը, ներառյալ պարգևավճարների վրա նստած պաշտոնյաները։ Այս ամենը վաղուց է ասվել, բյուջետային խնդիրները վաղուց են կանխատեսվել։ Բայց, դատելով ամենից, կառավարությունը դա քիչ է հուզում։ Որքա՞ն ժամանակ նա կարող է այդպես շարունակել։ «Հեղափոխականորեն» ծախսել գանձարանը, չնայած դրա եկամուտների հակահեղափոխական կրճատմանը…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-11-22 18:22
Депутат от фракции "Гражданский договор", зампред комиссии по экономическим вопросам НС Бабкен Тунян призвал не верить показателям Национального статистического комитета Армении по сельскому хозяйству, передает АРКА. "Я не считаю себя экспертом в сфере сельского хозяйства, но насколько смог ознакомиться с темой, мы должны очень осторожно говорить о сельскохозяйственных показателях. Те показатели, которые сейчас публикует Статистический комитет, принимать за "чистую монету" не стоит. Мы не знаем в действительности, что является нашим сельским хозяйством. У человека во дворе могут быть несколько деревьев и пара коров, и мы это включим в сельское хозяйство", - сказал депутат, комментируя в интервью ОТА вопрос о том, что в последние годы сфера сельского хозяйства в Армении не росла.
-
2024-11-22 09:35
Согласно данным статистического комитета РА, в третьем квартале текущего года ВВП Армении вырос на 17% по сравнению с тем же периодом прошлого года. Цифра, в принципе, выглядит вполне себе приличной. Но здесь есть небольшой нюанс.
-
2024-11-21 09:47
18 ноября с.г. в ходе 79-й сессии Генеральная Ассамблея ООН приняла резолюцию о сотрудничестве между Организацией Объединенных Наций и Организацией Договора о коллективной безопасности. В документе подчеркивается, что ОДКБ вносит значительный практический вклад в укрепление своего миротворческого потенциала и системы региональной безопасности и стабильности, противодействия терроризму и организованной транснациональной преступности, борьбе с незаконным оборотом наркотиков и оружия, неупорядоченной миграцией и торговлей людьми и ликвидации последствий природных и техногенных катастроф, что содействует реализации целей и принципов Организации Объединенных Наций. Генеральная Ассамблея предложила Генеральному секретарю ООН и впредь проводить регулярные консультации с Генеральным секретарем ОДКБ в рамках двусторонних контактов и форумов различных форматов. ООН и ОДКБ продолжат взаимодействие в интересах последовательной и всеобъемлющей реализации Глобальной контртеррористической стратегии ООН.
-
2024-11-20 10:01
Правительство Армении разрабатывает новое налоговое законодательство. Об этом на заседании Национального Собрания Армении во время обсуждения проекта госбюджета на 2025 год заявил 14 ноября премьер-министр республики Никол Пашинян, передает News.am. По мнению премьера, нынешнее законодательство не учитывает интересы страны и даже имеет антигосударственную направленность. Оно, как считает Пашинян, не позволяет собрать необходимый объем налогов. «В действующем Налоговом кодексе Армении действуют льготные налоговые режимы, которые никак не стимулируют у бизнеса желание зарабатывать больше. И как бы неприятно это ни звучало, но только таким словом можно назвать льготный налог с оборота», – сказал глава правительства. Льготы, по его мнению, носят массовый и нецелевой характер.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-10-22 17:08
2021 թվականի երրորդ եռամսյակի տվյալներով Ամերիաբանկը Հայաստանի ամենախոշոր հարկատու բանկն է:
-
2021-04-06 21:29
Հայաստանում գնաճը դուրս է պրծել նախանշված միջանցքից Ազգային տնտեսությունն անցած տարվա ընթացքում կորցրել է 7,5% և 2020 թվականի 2-րդ եռամսյակից առ այսօր գտնվում է տեխնիկական ռեցեսիայի մեջ։ Ընթացիկ տարվա 2 ամիսների արդյունքներով՝ Հայաստանի տնտեսությունը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ անկում է ապրել 6,7%-ով։
-
2020-11-27 09:44
Նախկինում կոչ էր անում սնանկացնել, այսօր հպարտություն է հայտնում Նիկոլ Փաշինյանը մտադիր է հանդիպումների շարք անցկացնել Հայաստանի գործարար շրջանակների ներկայացուցիչների հետ՝ տնտեսական ակտիվության վերականգնման և ներդրումային միջավայրի հարցերը քննարկելու համար: Այդ մասին շաբաթվա սկզբին մեզ հայտնեց երկրի կառավարության մամլո ծառայությունը։
-
2020-11-03 08:40
Բյուջետային համակարգի «ոսկե կանոնները» չեղարկվում են Ս.թ. նոյեմբերի 2-ին խորհրդարանի մշտական հանձնաժողովներում մեկնարկեցին 2021 թվականի գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթի քննարկումները: «Չենք կարող ասել, որ ռազմական դրությունը որևէ ազդեցություն չունեցավ տնտեսության կամ բյուջեի վրա: Իհարկե, բյուջետային մուտքերի վրա ազդեցություն ունեցավ ու կունենա: Այսպիսով, պետք է մտածենք պարտքի շեմի մասին: Կարծում եմ, որ կգտնենք այն հաշվեկշիռը, որը հնարավորություն կտա այս իրավիճակից դուրս գալ, ինչպես նաև մարտահրավերից բխող ռիսկերը չեզոքացնել, կառավարել և ունենալ կայուն սոցիալ-տնտեսական իրավիճակ», - ընդգծեց փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը: