Պատերազմից մեկ տարի անց թշնամու հետ շփման գծի հաճախակի փոփոխությունները, մեր շարունակական նահանջները տեղերում, սեփական դիրքերից, հենակետերից, բարձունքներից, բլուրներից, արոտավայրերից ու խոտհարքներից հրաժարումը ոչ միայն չեն նպաստում խաղաղության մթնոլորտի ստեղծմանը, այլև ավելի են մոտեցնում նոր ագրեսիան՝ Բաքվի համար շատ ավելի ձեռնտու և նվազ կորստաբեր պայմաններում։
Փաշինյանի մերժումը պայմանագրային պատերազմի վկայությունն է 2020թ. հոկտեմբերի 19-ին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Փաշինյանին առաջարկել է պատերազմի դադարեցման ծրագիր, որի դեպքում Շուշին և Հադրութը մնում էին հայկական կողմի վերահսկողության տակ: Դա հայտնի դարձավ 44-օրյա պատերազմի ավարտից և եռակողմ խայտառակ հայտարարության ստորագրումից հետո։
Այն, որ մեր հանրության հավաքական հիշողությունը բավական կարճ է, համոզվելու առիթներ շատ ենք ունեցել։ Պատերազմից ընդամենը մեկ տարի է անցել, բայց մի շարք առանցքային իրադարձությունների մասին այսօր չեն էլ հիշում, հետևաբար՝ պատասխան պահանջող էլ չկա։ Քննիչ հանձնաժողովի ձևավորումը տապալվում է, մանրումեծ տարբեր զինվորականներ՝ ընդհուպ մինչև պաշտպանության նախկին նախարար, նշանակվում են մեղավոր, հետևաբար՝ պատերազմի ընթացքի խորքային քննության հանրային պահանջն էլ ցավալիորեն մարում է։
«Քաղաքացիական պայմանագիրը» ձախողվեց Գորիսում։ Քաղբանտարկյալ Առուշ Առուշանյանը՝ «Հայաստան» դաշինքի ներկայացուցիչը, հաղթեց, հավաքելով գրեթե երկու անգամ ավելի շատ ձայներ, քան իշխող կուսակցության իր ընդդիմախոսը։
Այսօր շատ ընդունված է հետահայաց փիլիսոփայել այն մասին, թե ինչո՞ւ առաջին արցախյան պատերազմից հետո հաղթած Հայաստանը, օգտվելով Ռուսաստանի՝ տարածաշրջանային համեմատաբար նվազ դերակատարությունից, չստիպեց պարտված թշնամուն կնքել խաղաղության պայմանագիր, փոխարենը համաձայնեց հրադադարի համաձայնագրի։ Չէ՞ որ ըստ մեր պատկերացման՝ արցախյան հարցը լուծվեց 1994-ի մայիսին, և այդ ժամանակ մենք բավարար ուժ ունեցանք՝ հաղթականորեն ավարտելու պատերազմը և թշնամուն խաղաղություն պարտադրելու:
Արցախա-ադրբեջանական շփման գծում և Հայաստանի պետական սահմանի Երասխի հատվածում թշնամու ակտիվության հերթական փուլը վկայում է Բաքվի մարտավարական նոր նպատակների մասին։ Արցախի՝ մեզ մնացած հատվածի վրա, որտեղ տեղաբաշխված են ռուս խաղաղապահները, Ադրբեջանը չի կարող լայնածավալ հարձակում գործել, մնում է նոր գերակա բարձունքներ նվաճելու նպատակով գրոհել մեր դիրքերը։ Նորշենի ուղղությամբ թշնամու հարձակումն ու դիրքի ոչնչացումը, փաստորեն, հետպատերազմյան մեկ տարում Արցախի դեմ ամենասանձարձակ ոտնձգությունն էր։
Բարձր պաշտոնը՝ որպես պաշտպանություն կորոնավիրուսից Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը ժամանակին բառացիորեն տապալեց կարանտինի կազմակերպման գործընթացը Հայաստանում։ Իսկ հիմա, ինչպեսև պետք էր սպասել, ի վիճակի չէ գրագիտորեն ապահովել զանգվածային պատվաստումները։ Իշխանությունների այդչափ անձեռնհաս մոտեցման արդյունքը դարձավ այն, որ մեր երկրում օրըստօրե և սրընթաց աճում է կորոնավիրուսով հիվանդացությունն ու, համապատասխանաբար, մահացությունը։
Այլընտրանքային նախագծեր խումբը կազմակերպել է պանելային քննարկում «Դեպի բռնապետություն․Հետընթաց իրավունքներից» թեմայով քննարկում։
Մեր կանխատեսումներն այն մասին, որ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր 29-ամյա Դավիթ Դանիելյանը բնակչության հետ հանդիպումների անվան տակ նախընտրական քարոզարշավ էր անցկացնում Կապանում, արդարացան։
Կապիտուլյանտներն այնպիսի առոգանությամբ ու հրճվանքով են արտասանում՝ «միջանցքի հարց չի քննարկվել և չի քննարկվում» բառերը՝ կարծես շուրջ 9500 ք.կմ (950.000 հա) հայրենի հողը իրենց իշխանությունը չի հանձնել նույն թուրքերին։